Sprawa, która trafiła przed Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie, a następnie Naczelny Sąd Administracyjny, koncentrowała się wokół rozstrzygnięcia czy w zakresie realizacji wskazanych zadań własnych w zakresie edukacji publicznej, gmina prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (ustawa) oraz czy działa w charakterze podatnika.
Treść interpretacji indywidualnej nie była po myśli gminy
Gmina twierdziła, że czynności polegające na odpłatnym wydawaniu przez szkołę duplikatów świadectw i legitymacji są czynnościami niepodlegającymi podatkowi od towarów i usług. Chciała potwierdzenia takiego stanowiska, więc zwróciła się z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej jednak się z nią nie zgodził. Organ wskazał, że opisane czynności są odpłatnymi usługami, które są świadczone w reżimie cywilnoprawnym, co wypełnia definicję działalności gospodarczej z art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. W konwekcji gmina jest podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 tej ustawy i w zakresie realizacji opisanych zadań nie jest objęta zwolnieniem z art. 15 ust. 6. Niemniej jednak korzysta ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 26 lit. a ustawy. Gmina nie zgodziła się z taką interpretacją, więc wniosła skargę.
Czytaj także: Gminy boją się odliczać VAT >>
Gmina nie działała jako przedsiębiorca
Sprawą zajął się WSA, który wskazał, że wysokość opłaty za wydanie duplikatu świadectwa i legitymacji jest określona przepisami rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej. Jest to też czynność wykonywana w ramach zadań oświatowych nałożonych na gminę przepisami prawa. Sąd podkreślił, że na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy, dla wyłączenia działań jednostki samorządu terytorialnego ze sfery podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, konieczne jest spełnienie równocześnie dwóch przesłanek. Po pierwsze, działania te muszą być wykonywane przez podmiot prawa publicznego, z czym mamy do czynienia na gruncie niniejszej sprawy. Po drugie, analizowane działania muszą być wykonywane w celu realizacji zadań nałożonych ustawami, dla wykonania których podmiot prawa publicznego został powołany, co także nie budzi wątpliwości na gruncie tej sprawy. Sąd podkreślił więc, że nie ma jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że wydając duplikaty świadectw i legitymacji szkolnych gmina działa jako przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą. Nie wchodzi ona przy tym w relacje na podstawie zawieranych umów cywilnoprawnych. WSA zwrócił też uwagę, że skoro gmina nie jest podatnikiem w odniesieniu to tego rodzaju działalności, to nie może mieć do niej zastosowania zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy, na które wskazywał organ. Mając to na uwadze, sąd uchylił interpretację indywidualną.
Tylko szkoła może wydać dokument
Takie rozstrzygnięcie spotkało się z reakcją Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, który postanowił złożyć skargę kasacyjną. Tym samym sprawą zajął się Naczelny Sąd Administracyjny, który orzekł, że w zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy jednostka samorządu terytorialnego nie może być uznana za podatnika podatku od towarów i usług w odniesieniu do opłat z tytułu wydawania duplikatów legitymacji szkolnych i świadectw. Działania te wykonuje bowiem w ramach swojego imperium. NSA podkreślił, że pobierając te opłaty, gmina działa w roli organu władzy publicznej, a nie usługodawcy oferującego świadczenia w zamian za ustaloną cenę. Występuje ona bowiem w pozycji nadrzędnej w stosunku do zainteresowanych osób, które nie mają możliwości uzyskania tych dokumentów od innego podmiotu niż placówka oświatowa, której uczniami są lub kiedyś byli. Trzeba też mieć na uwadze, że szkoła jest zobowiązana wydać stosowny dokument po spełnieniu określonych warunków przez osobę tym zainteresowaną. Nie ma więc swobody działania, czy też wyboru kontrahenta. Ponadto gmina nie ma dowolności w ustalaniu opłat, ponieważ ich wysokość wynika wprost z przepisów rozporządzenia. W świetle powyższego, Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną.
Wyrok NSA z 26 listopada 2020 r., sygn. akt I FSK 701/19
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
