Rada Miejska w Świętochłowicach w uchwale w sprawie diet dla radnych rady miejskiej ustaliła, że do określenia przewodniczącemu rady miejskiej terminu i miejsca wykonania zadania oraz miejscowości rozpoczęcia i zakończenia podróży służbowej wyznacza się wiceprzewodniczącą rady miejskiej (wskazała ją konkretnie z imienia i nazwiska), a w razie jej nieobecności wiceprzewodniczącego (również wskazała go personalnie).
Wojewoda śląski rozstrzygnięciem nadzorczym stwierdził nieważność tej zmiany, jako sprzecznej z przepisami Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2000 roku w sprawie sposobu ustalania należności z tytułu zwrotu kosztów podróży służbowych radnych gminy.
Organ nadzoru wskazał, iż zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia termin i miejsce wykonywania zadania oraz miejscowość rozpoczęcia i zakończenia podróży służbowej określa przewodniczący rady gminy w poleceniu wyjazdu służbowego. Z przepisu § 2 ust. 2 rozporządzenia wynika, że czynności, o której mowa w ust. 1, w stosunku do przewodniczącego rady dokonuje wiceprzewodniczący wskazany przez radę.
Pierwszy wiceprzewodniczący lub wiceprzewodniczący senior
W ocenie organu nadzoru nie jest możliwe wskazanie przez organ stanowiący gminy z imienia i nazwiska wiceprzewodniczącego właściwego do delegowania w podróż służbową przewodniczącego. Uchwała w sprawie diet oraz zwrotu kosztów podróży nie dotyczy bowiem imiennie wskazanych radnych, a wszystkich, każdoczesnych radnych Rady Miejskiej w Świętochłowicach. Zasady w niej określone obowiązują aż do dnia uchylenia bądź unieważnienia uchwały. Akt ten nie ma też określonego terminu obowiązywania, wobec czego nie wygasa wraz z upływem kadencji rady miejskiej.
Wojewoda podniósł, że dokonując regulacji tej materii należy wskazać funkcję (np. pierwszy wiceprzewodniczący, czy wiceprzewodniczący najstarszy wiekiem), a nie osobę pełniącą daną funkcję. Upoważnioną do wydawania polecenia wyjazdu służbowego przewodniczącego w podróż służbową będzie więc każdorazowo osoba pełniąca funkcję wiceprzewodniczącego. Zmiana wiceprzewodniczącego nie będzie powodować wygaśnięcia tego uprawnienia. Będzie ono nadal ważne, gdyż nie zostanie przyznane żadnej indywidualnie określonej osobie, lecz wiceprzewodniczącemu.
Czytaj też: Nie można dowolnie usprawiedliwiać nieobecności radnego na sesji
Który wiceprzewodniczący jest ważniejszy
Rada Miejska nie zgodziła się z taką interpretacją przepisów. W skardze sądowej podnosiła, że pod pojęciem "polecenie" należy rozumieć nakazanie przez określoną osobę innej osobie wykonania poleconej czynności. Wobec powyższego polecenie wiąże się z zachowaniem konkretnej osoby.
Tymczasem, z przyjętej przez wojewodę interpretacji wynika, że rada powinna wskazywać, że polecenie wyjazdu służbowego podejmowane będzie przez niedookreśloną osobę, którą można identyfikować jedynie przez pełnioną w radzie funkcję pierwszego przewodniczącego bądź z racji bycia najstarszym wiekiem wiceprzewodniczącym. Rada podkreśliła, że obowiązujące przepisy w żaden sposób nie nakładają obowiązku wskazywania w uchwale, kto pełni funkcję pierwszego wiceprzewodniczącego. Zgodnie z treścią art. 19 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym rada gminy wybiera ze swego grona przewodniczącego i 1-3 wiceprzewodniczących. Natomiast o liczbie wiceprzewodniczących każdorazowo rozstrzyga statut. W przypadku RM w Świętochłowicach na wiceprzewodniczących wybrano dwóch radnych.
Zdaniem gminy doprecyzowanie zasad ujętych w spornej uchwale ma też uzasadnienie faktyczne, bowiem dwie osoby pełnią taką same funkcję, zaś zindywidualizowanie tj. określenie z imienia i nazwiska wiceprzewodniczących, pozwala uniknąć jakichkolwiek wątpliwości co do osób, na których obowiązek został nałożony.
Ponadto w ostatnich latach rada miejska podejmowała uchwały w tej materii, na tej samej zasadzie wskazując imiennie osoby sprawujące funkcje wiceprzewodniczącego i te uchwały nie budziły żadnych zastrzeżeń prawnych.
Kompetencja się nie zmienia, nawet jak zmienia się wiceprzewodniczący
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach podzielił stanowisko wojewody i oddalił skargę gminy. Stwierdził, że nie jest możliwe wskazanie przez organ stanowiący gminy z imienia i nazwiska wiceprzewodniczącego właściwego do określania przewodniczącemu rady miejskiej terminu i miejsca wykonywania zadań oraz miejscowości rozpoczęcia i zakończenia podróży służbowej. Uchwała w sprawie diet oraz zwrotu kosztów podróży nie dotyczy, bowiem imiennie wskazanych radnych, a wszystkich, radnych sprawujących swoją funkcję w każdym czasie.
Wyrok WSA w Gliwicach z dn. 10 września 2019 sygn. (III SA/Gl 752/19)
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
