Ustawa o rzeczach znalezionych ma już 9 lat. Do tej pory nowelizowana była dwa razy, przy czym zmiany miały charakter wyłącznie punktowy. Teraz ministerstwo sprawiedliwości chce przebudować przepisy głębiej, aby usprawnić działanie biur rzeczy znalezionych, prowadzonych przez starostów. Resort opiera się przy tym na ustaleniach dr. W. Borysiaka, który na zlecenie Ministerstwa Sprawiedliwości w Instytucie Wymiaru Sprawiedliwości sporządził raport dotyczący oceny funkcjonowania ustawy w praktyce.
Zmiana definicji „właściwego starosty”
W obecnym brzmieniu przepisów „właściwy starosta” oznacza starostę właściwego ze względu na miejsce zamieszkania znalazcy lub miejsce znalezienia rzeczy. Takie rozwiązanie jest z jednej strony ułatwieniem dla tych, którzy zawiadamiają o znalezieniu rzeczy, ale drugiej strony - jest utrudnieniem dla starosty, bo skutkuje koniecznością wszczęcia postępowania poszukiwawczego przez tego starostę, również wtedy gdy jego siedziba znajduje się daleko od miejsca znalezienia rzeczy.
Projekt przewiduje, że właściwym starostą, tj. organem zobowiązanym do prowadzenia postępowania poszukiwawczego w celu odnalezienia osoby uprawnionej do odbioru rzeczy, będzie tylko starosta właściwy ze względu na miejsce jej znalezienia. Jednocześnie znalazca nadal będzie mógł zawiadomić o znalezieniu rzeczy lub oddać rzecz znalezioną staroście właściwemu ze względu na swoje miejsce zamieszkania. W takim przypadku ten starosta będzie miał obowiązek zawiadomienia o znalezieniu rzeczy starosty właściwego ze względu na miejsce jej znalezienia, a w przypadku odebrania rzeczy znalezionej od znalazcy również jej przekazania.
Zdaniem Ministerstwa Sprawiedliwości to powinno poprawić skuteczność prowadzenia postępowania poszukiwawczego.
Przeczytaj także: Biuro rzeczy znalezionych nie przemieni się w detektywa
Wyższa wartość rzeczy znalezionej
Proponowane rozwiązania zakładają podwyższenie limitu wartości rzeczy znalezionej, poniżej którego do określonych rzeczy można nie stosować przepisów ustawy. Starosta będzie mógł odmówić przyjęcia rzeczy, której szacunkowa wartość nie przekracza 5 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę albo gdy przyjęcie rzeczy byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami, chyba że jest to rzecz o wartości historycznej, naukowej lub artystycznej.
Analogiczną zmianę przewidziano także w przypadku określenia wartości rzeczy znalezionej, której przekroczenie powoduje powstanie obowiązku wezwania na tablicy ogłoszeń oraz dokonanie ogłoszenia w Biuletynie Informacji Publicznej.
Proponuje się wprowadzenie mechanizmu waloryzacji tej wartości rzeczy znalezionej w oparciu o wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Czytaj w LEX: Cywilnoprawna sytuacja znalazcy oraz przechowującego >
Postępowanie ze znalezionymi dokumentami
Projekt wprowadza normy dotyczące sposobu postępowania z rzeczami znalezionymi, będącymi dokumentami zawierającymi dane osobowe. Ministerstwo proponuje wprowadzenie obowiązku przekazania dokumentów zawierających takie dane właściwemu staroście, o ile tożsamość
albo miejsce pobytu osoby uprawionej do ich odbioru nie jest znalazcy znana.
Resort wyjaśnia, że z uwagi na to, że dokumenty mogą zawierać dane wrażliwe, zachodzi konieczność wprowadzenia regulacji umożliwiającej przejęcie kontroli nad takimi dokumentami przez podmiot publiczny, aby mógł on niezwłocznego podjąć działania poszukiwacze, a w razie ich bezskuteczności – zniszczyć znaleziony dokument. Konieczność zapewnienia ochrony danych osobowych wyłącza możliwość przejścia własności znalezionego dokumentu na znalazcę.
Obowiązek znalazcy przekazania znalezionego dokumentu właściwemu staroście będzie dotyczył wszystkich dokumentów, niezależnie od tego, na jakim nośniku został on zapisany (papierowym, elektronicznym). W celu zbadania, czy nośnik elektroniczny zawiera dokument zawierający dane osobowe, starosta ma mieć prawo przeprowadzenia właściwych czynności. Ustalenie, że nośnik nie zawiera dokumentu zawierającego dane osobowe stanowi przesłankę do wyłączenia szczególnego trybu postępowania ze znalezionym nośnikiem, czego skutkiem będzie w szczególności możliwości nabycia jego własności przez znalazcę.
Przeczytaj także: Ochrona danych utrudnia znalezienie właściciela
Kiedy wojsko zgubi sprzęt
Projekt rozszerza katalog podmiotów, którym znalazca ma obowiązek oddać znalezioną rzecz, o których rzeczy cechy zewnętrzne lub umieszczone na niej znaki szczególne wskazują, że stanowi ona sprzęt lub ekwipunek wojskowy oraz w przypadku znalezienia dokumentu wojskowego, a w szczególności legitymacji, książeczki lub zaświadczenia wojskowego albo karty powołania. Takie rzeczy trzeba będzie oddać niezwłocznie właściwemu staroście lub jednostce Żandarmerii Wojskowej.
Projekt wyodrębnia też przepisy określające sposób postępowania z rzeczami niebezpiecznymi dla życia i zdrowia. Chodzi o to, aby wprowadzić jednolitą regulację sposobu postępowania z takimi rzeczami, niezależnie od miejsca znalezienia rzeczy ani innych obowiązków wynikających z faktu znalezienia rzeczy. Znalazca powinien zawiadomić o miejscu, w którym rzecz się znajduje, jednostkę organizacyjną Policji, która niezwłocznie powinna zawiadomić o znalezieniu rzeczy właściwego starostę przesyłając mu odpis protokołu o przyjęciu zawiadomienia o znalezieniu rzeczy.
Nowe obowiązki zarządcy budynku i przewoźników
Proponowane regulacje wprowadzają nowe reguły postępowania z rzeczami znalezionymi budynku publicznym, innym budynku lub pomieszczeniu otwartym dla publiczności albo środku transportu publicznego. Zarządcy nieruchomości lub przewoźnikowi dojedzie obowiązek umieszczenia informacji o znalezisku na swojej stronie internetowej, jeśli ją posiada. Dopiero po bezskutecznym upływie 30-dniowego terminu do odebrania rzeczy przez osobę uprawioną, właściwy zarządca będzie obowiązany niezwłocznie przekazać rzecz właściwemu staroście (dziś taką rzecz można przekazać po 3 dniach). Resort wyjaśnia, że wydłużenie terminu do 30 dni realizuje postulat Przedsiębiorstwa Państwowego Porty Lotnicze, bo osoby korzystające z terminali lotniczych niejednokrotnie poszukują zagubionych rzeczy dopiero po powrocie samolotem na dany terminal lub telefonicznie deklarują chęć ich odebrania po powrocie w miejscu, gdzie rzecz zagubiły.
Analogiczne sytuacje mają miejsce w przypadku znalezienia rzeczy w innych budynkach publicznych lub pomieszczeniach otwartych dla publiczności albo środkach transportu.
Krótszy czas na poszukiwania
Projekt wprowadza też uproszczenia proceduralne oraz doprecyzowuje zasady współdziałania organów w zakresie postępowania z rzeczami znalezionymi, w szczególności skraca ustawowe terminów poszukiwania osób uprawnionych do odbioru rzeczy oraz przejścia własności rzeczy znalezionej na znalazcę. To m.in.:
- uproszczenia w zakresie sporządzania dokumentów związanych z przyjęciem zawiadomienia o znalezieniu rzeczy oraz z odebraniem rzeczy znalezionej od znalazcy. Protokół znalezienia lub przyjęcia będzie mogła sporządzić też Policja oraz Żandarmeria Wojskowa (obecnie jest luka w tym zakresie)
- uproszczenia w zakresie obsługi administracyjnej zgłoszenia znalazcy poprzez rezygnację z wydawania osobnego poświadczenia o przyjęciu zawiadomienia o znalezieniu rzeczy oraz przyjęcia rzeczy znalezionej.
- skrócenie terminu na publikację wezwania do odbioru rzeczy na tablicy ogłoszeń do 6 miesięcy oraz rezygnację z ogłaszania o znalezieniu rzeczy w prasie lokalnej i ogólnopolskiej.
- zmiany w zakresie określenia sposobu postępowania z rzeczami znalezionymi umożliwiającymi dostęp do pomieszczeń, pojazdów i innych zamykanych przedmiotów lub będących dokumentem zawierającym dane osobowe. Przewiduje się, że po bezskutecznym upływie terminu do ich odebrania przez osobę uprawnioną staną się one własnością powiatu, a właściwy starosta dokona ich zniszczenia.
- określenie sposobu postępowania ze znalezionymi środkami pieniężnymi.
Konsekwencją nowelizacji ustawy o rzeczach znalezionych będą też stosowane zmiany w Kodeksie cywilnym.
Cena promocyjna: 108.85 zł
|Cena regularna: 120.95 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 90.71 zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.