Fundacja na rzecz ochrony zwierząt odebrała Marii Ł. w trybie interwencyjnym 21 psów. Następnie zwróciła się do wójta o ustalenie kosztów ich transportu, utrzymania i leczenia. Wójt, po skorygowaniu przedstawionego zestawienia wydatków, obciążył Marię Ł. kwotą 6 tys. zł. Po rozpoznaniu odwołania właścicielki psów, Samorządowe Kolegium Odwoławcze uchyliło jego decyzję.
Koszty poniesione, ale fundacja to nie schronisko
Kolegium wskazało, iż fundacja nie jest uprawniona do otrzymania zwrotu kosztów poniesionych w związku z czasowym odbiorem zwierząt. Fundacja, decydując się na odbiór zwierząt i sprawowanie nad nimi opieki, w tym weterynaryjnej, uczyniła to na własne ryzyko, bez zgody organów administracji. Powinna zatem godzić się na konieczność poniesienia wszelkich kosztów z tym związanych.
Argumentacja ta fundacji jednak nie przekonała. Złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Wskazała, że odbiór psów miał charakter przypadku niecierpiącego zwłoki. Nie było więc czasu, by zawiadomić o sprawie miejscowe schronisko dla zwierząt. Niezależnie zatem od tego, że zwierzęta odebrał podmiot inny, niż wskazany w art. 7 ust. 1 ustawy o ochronie zwierząt, to należy się jej zwrot poniesionych kosztów transportu, utrzymania i koniecznego leczenia zwierząt.
Zobacz nagranie szkolenia: Zwrot poniesionych przez gminę kosztów opieki nad zwierzęciem mającym właściciela >
Rozbieżne stanowisko sądów administracyjnych
Sąd I instancji przyznał jej rację i uchylił decyzję kolegium. Innego zdania był jednak Naczelny Sąd Administracyjny, który rozpoznał skargę kasacyjną od tego orzeczenia. Jego zdaniem przekazanie odebranych zwierząt w niektórych przypadkach następuje nieodpłatnie.
Czytaj też w LEX: Czasowy odbiór zwierzęcia >
Sąd wyjaśnił, że przepis art. 7 ust. 1 u.o.z. ustanawia regułę postępowania, według której odebrane zwierzęta przekazuje się w pierwszej kolejności schronisku dla zwierząt, gospodarstwu rolnemu lub ogrodowi zoologicznemu, zależnie od rodzaju odebranego zwierzęcia. Warunkiem jest wyrażenie przez ww. podmiot zgody. Dopiero w razie jej braku lub wystąpienia innych okoliczności uniemożliwiających przekazanie tym podmiotom zwierząt, zwierzęta mogą zostać przekazane osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej, innej niż podmioty wskazane w art. 7 ust. 1 u.o.z., które zapewnią mu właściwą opiekę. W takim przypadku jednak przekazanie odebranych zwierząt następuje nieodpłatnie. Innymi słowy, prawo domagania się od dotychczasowego właściciela lub opiekuna zwierząt pokrycia powyższych kosztów nie jest różnicowane zależnie od sposobu odebrania zwierząt (w trybie zwykłym czy interwencyjnym), ale zależnie od tego jakiemu podmiotowi zwierzęta te zostały przekazane.
Bezspornie, w tej sprawie odebrane psy zostały oddane fundacji, która nie należy do podmiotów o których mowa w art. 7 ust. 1 u.o.z. Dlatego organy administracyjne nie mogą rozstrzygać w oparciu o przepisy ustawy o ochronie zwierząt, o kosztach transportu, utrzymania i koniecznego leczenia zwierząt, które zostały przez fundację poniesione.
Czytaj też w LEX: Zwrot poniesionych przez gminę kosztów opieki nad zwierzęciem mającym właściciela >
Przeczytaj także: Organizacje społeczne nadal będą mogły odbierać dręczone zwierzęta
Pozostaje powództwo cywilne
NSA wyjaśnił, że fakt, że zwierzęta mające właściciela zostały przekazane określonemu podmiotowi, spowodowało nawiązanie między dotychczasowym właścicielem, a Fundacją stosunku obligacyjnego. Nie budziło przy tym jego wątpliwości, że powstanie stosunku obligacyjnego mogło nastąpić w sposób dorozumiany, w tym także przez czynności dokonane. Sprawy przechowania rzeczy (art. 835 k.c.) będąc sprawami ze stosunków z zakresu prawa cywilnego winny być natomiast rozpoznane postępowaniu sądowym przed sądem powszechnym (art. 1 k.p.c.).
Wyjątkowo, może być ono przekazane do właściwości innych organów (art. 2 par. 3 k.p.c.). Przykładem takiej regulacji jest właśnie art. 7 ust. 4 u.o.z., który daje organowi administracji podstawę do rozstrzygnięcia o kosztach obciążających dotychczasowego właściciela lub opiekuna zwierząt. Biorąc pod uwagę, że regulacja ta, obejmuje koszty poniesione wyłącznie przez schronisko dla zwierząt, gospodarstwo rolne lub ogród zoologiczny, to koszty poniesione przez inne podmioty muszą być dochodzone przed sądem cywilnym.
Z powyższych względów sąd kasacyjny uwzględnił skargę, uchylił wyrok sądu I instancji i decyzję wójta oraz umorzył postępowanie administracyjne.
Wyrok NSA z 13 lipca 2023 r., sygn. akt I OSK 1367/22
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
