Sprawa dotyczyła przeprowadzenia referendum lokalnego w sytuacji, gdy jego inicjatorzy nie uzyskali wystarczającego poparcia wśród mieszkańców. Jego celem miało być udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy są za podziałem jednostki samorządu terytorialnego. Rada gminy odrzuciła wniosek, ponieważ nie spełniał on wymogów ustawy o referendum lokalnym (url).

Zgodnie bowiem z rejestrem wyborców, liczba mieszkańców uprawnionych do głosowania wynosiła 44 980 osób, czyli do wniosku należało dołączyć minimum 4 498 podpisów, co stanowiłoby 10 proc. uprawnionych. Tymczasem inicjatorzy referendum zebrali jedynie 53 podpisy, z czego 7 należało do osób, które nie figurowały w rejestrze wyborców.

Czytaj także: NIK: Inicjatywa lokalna mało znana i mylona z budżetem obywatelskim >>>

Pełnomocnik zaskarżył uchwałę

Pełnomocnik inicjatorów przeprowadzenia referendum zaskarżył uchwałę rady w sprawie odrzucenia tego wniosku. Wskazywał, że art. 4c ustawy o samorządzie gminnym (usg), nie zakazuje przeprowadzenia referendum na wniosek mieszkańców bez podpisów 10 proc. uprawnionych obywateli. Pełnomocnik podkreślił, że na podstawie art. 41a usg, taka uchwała mogłaby być zgłoszona na wniosek trzystu uprawnionych obywateli. Dlatego też ocenił, że wymóg 10 proc. podpisów mieszkańców należało interpretować jako wymuszający podjęcie uchwały, ale nienakazujący odrzucenie takiego wniosku. Wskazywał, że błędna interpretacji przepisów i zbudowanie fałszywej narracji spowodowało odrzucenie wniosku.

 


Nie można przekształcić inicjatywy

Sprawą zajął się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, który wskazał, że wniosek został złożony w imieniu grupy obywateli, więc zastosowanie miał art. 4 pkt 1 url. Przepis ten wymaga, aby wniosek o przeprowadzenie lokalnego referendum uzyskał poparcie co najmniej 10 proc. uprawnionych do głosowania mieszkańców gminy. Sąd podkreślił, że w sytuacji, gdy procedurę wszczęto w trybie art. 12-14 url jako inicjatywę obywateli, ale nie uzyskała ona dostatecznego poparcia, to nie powinna się ona zakończyć w trybie inicjatywy rady.

Wniosek należało odrzucić

WSA zwrócił uwagę, że wbrew zarzutom skargi, radni nie zostali wprowadzeni w błąd, ponieważ skoro inicjatywa nie uzyskała poparcia wśród 10 proc. mieszkańców uprawnionych do głosowania, to zakończenie postępowania i podjęcie uchwały o odrzuceniu wniosku było prawidłowe, tak jak wskazuje art. 18 url. Przepis ten stanowi bowiem, że rada podejmuje uchwałę w sprawie przeprowadzenia referendum lub uchwałę o odrzuceniu wniosku mieszkańców nie później niż w ciągu 30 dni od dnia przekazania wniosku wójtowi. Mając powyższe na uwadze, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił skargę.

Wyrok WSA w Krakowie z 12 czerwca 2019 r., sygn. akt III SA/Kr 426/19