Wydatki na oświatę stanowią największą część budżetu małych gmin. Samorządowcy wskazują, że szkoły są wyposażane w podstawowe materiały edukacyjne, ale na remonty i większe inwestycje już nie wystarcza. Subwencja oświatowa, którą otrzymują gminy z budżetu państwa, jest za mała. Samorządy posiłkują się środkami unijnymi, ale i tak jest wtedy konieczny wkład własny.
Danuta Barszcz, inspektor ds. obsługi organizacyjno-administracyjnej szkół i placówek oświatowych Urzędu Gminy w Małkini Górnej obawia się sytuacji, w której samorządy nie otrzymają środków z budżetu państwa na zapowiadane podwyżki dla nauczycieli. Władze gminy dokładnie analizowały, jakie koszty muszą ponieść po zwiększeniu pensji nauczycieli, które obowiązują od stycznia. - Kosztowały one gminę prawie pół miliona zł i mimo tego, że subwencja była podwyższona o 190 tys. zł, musieliśmy dołożyć ze środków własnych 280 tys. zł - mówi.
Podwyżki dla nauczycieli w planach ministerstwa
Zgodnie z deklaracjami minister edukacji Anny Zalewskiej, od września wynagrodzenia nauczycieli wzrosną o kolejne 5 proc. Od 1 września 2019 r. pensja nauczycieli będzie wyższa o 16,1 proc., w stosunku do obowiązującej 31 marca 2018 r. Minister podkreśla ważną rolę samorządów w procesie kształcenia oraz wspólny cel, jakim jest poprawa warunków pracy oraz zwiększenie wynagrodzeń pracowników oświaty, w tym pracowników niepedagogicznych, którzy są pracownikami samorządów.
Jolanta Gawron, sekretarz gminy Moskorzew, podkreśla, że nie ma możliwości, żeby przeznaczyć pieniądze z budżetu gminnego na zwiększenie pensji nauczycieli, bo gminy zwyczajnie na to nie stać. – Takie fundusze powinny być pokrywane z subwencji oświatowej, gmina i tak dokłada do oświaty, na pewno więc nie przewidujemy podwyżek ze środków własnych – mówi.
Minister uspokaja jednak, że pieniądze będą. „Już dziś zapewniam Państwa, że odpowiednie środki na podwyżki zostaną przekazane samorządom” – pisze Anna Zalewska w liście do wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.
Zobacz w LEX: W którym miesiącu szkoła powinna otrzymywać stawki dotacji zaktualizowane na podstawie metryczki subwencji oświatowej? >
Deklaracja na rzecz edukacji przyszłości
Z listem z MEN wójtowie otrzymają też „Deklarację na rzecz edukacji przyszłości” - dokument, w którym resort podsumowuje zmiany dokonane dla poprawy jakości systemu oświaty. I zaprasza do dalszej pracy na rzecz dzieci i młodzieży. „Nie da się tych zmian przeprowadzić bez zaangażowania samorządów” – podsumowała swój apel minister.
Ministerstwo wymienia takie działania jak m.in. wyprawkę szkolną „Dobry start”, którą otrzymało 4,5 mln uczniów, darmowe podręczniki czy program „Posiłek w domu i szkole”.
Czytaj też: Rząd przyjął projekt ustawy o dopłatach na szkolne stołówki>>
Resort wspomina też o wzmocnieniu kuratorów oświaty i podnoszeniu wydatków na oświatę – wzrost subwencji oświatowej o 4.4 mld zł w latach 2016-19.
MEN podkreśla w deklaracji, że samorządy mają istotny wpływ na kształtowanie wynagrodzeń nauczycieli na swoim terenie – ustalają wysokość części dodatków do wynagrodzenia zasadniczego i mają kompetencje do zwiększania minimalnych kwot określonych w ustawie Karta nauczyciela i rozporządzeniu.
Zobacz w LEX: Wynagrodzenie nauczycieli za pracę w dniu wolnym od zajęć dydaktyczno-wychowawczych >
Stołówka i kuchnia pilnie potrzebne
Tomasz Latopolski, inspektor ds. oświaty z Urzędu Gminy Raciążek mówi, że koszty edukacji są bardzo duże. – Jesteśmy małą gminą, mamy jedną szkołę podstawową i subwencja nam nie wystarcza, środków jest po prostu za mało – zaznacza. Jak dodaje, pieniędzy brakuje m.in. na różnego rodzaju inwestycje, wśród których najpilniejszą jest obecnie remont stołówki i kuchni szkolnej.
Według Danuty Barszcz, w przypadku podwyżek od 1 września, konieczne byłoby wsparcie z budżetu państwa, bo środki własne w żaden sposób nie wystarczą. – Budżet gminy był zaplanowany dużo wcześniej, mamy zawarte umowy, rozpoczęte inwestycje – wylicza. W gminie Małkinia Górna jest sześć szkół, z tego tylko jedna jest w całości utrzymywana z subwencji oświatowej, do pozostałych samorząd dopłaca. Inspektor dodaje, że koszty utrzymania placówek oświatowych są bardzo wysokie. – Staramy się, wypełniamy wnioski, żeby uzyskać wsparcie finansowe, ale to wciąż kropla w morzu potrzeb – podkreśla.
Zobacz w LEX:
Czy z dotacji oświatowej można pokrywać wydatki związane z remontem szkoły? >
Ile dostaną nauczyciele od września?
W liście minister informuje, że od 1 września 2019 r. wynagrodzenie zasadnicze wzrośnie o 371 zł dla nauczyciela stażysty, o 381 zł dla kontraktowego, o 432 zł dla mianowanego i 508 zł dla dyplomowanego. Oprócz podwyżek będą inne rozwiązania, które wpłyną na zwiększenie wynagrodzeń nauczycieli, m.in. dodatki za wyróżniającą pracę, które będą przyznawane od 2020 r.
Szefowa MEN podkreśla też, że podjęto prace nad przygotowaniem rozwiązań, które usprawniają organizację egzaminów,
Czytaj więcej: MEN: Egzaminy zorganizujemy, o płacach chcemy rozmawiać>>
Zgodnie z projektem ustawy o zmianie ustawy Karta nauczyciela oraz niektórych innych ustaw, od 1 września do 31 grudnia 2019 r. średnie wynagrodzenie nauczycieli zwiększa się o 5 proc. Z oceny skutków regulacji wynika, że środki finansowe na 4 miesiące podwyżki w 2019 r. zostaną uwzględnione w części oświatowej subwencji ogólnej - nastąpi zwiększenie kwoty subwencji w 2019 r. oraz zmiana przeznaczenia rezerw celowych w związku z podwyższeniem wynagrodzeń dla nauczycieli zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez organy administracji rządowej.
Z „Deklaracją na rzecz edukacji przyszłości” i listem do wójtów można się zapoznać na stronie resortu edukacji.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
