Prezydencki projekt ustawy stanowi, że będą mogły powstawać nowe instytucje lokalnej polityki społecznej - centra usług społecznych. Ich zadaniem ma być zaspokajanie przez gminę potrzeb wspólnoty samorządowej w zakresie określonych usług społecznych oraz koordynacja tych usług.

Kto może tworzyć CUS?

Ustawa zakłada fakultatywność tworzenia centrów usług społecznych przez zainteresowane samorządy gminne działające samodzielnie lub w ramach porozumień międzygminnych.

Działania realizowane przez centra usług społecznych mają stanowić połączenie wsparcia socjalnego organizowanego według zasady selektywności i adresowanego do osób i rodzin znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji życiowej (pomoc społeczna) oraz wsparcia społecznego o charakterze powszechnym z usługami oferowanymi wszystkim zainteresowanym mieszkańcom.

 

Programy usług społecznych

Rada gminy będzie mogła przyjmować, w drodze uchwały, programy usług społecznych, określające usługi społeczne wynikające z potrzeb wspólnoty samorządowej. Uchwała ta będzie stanowiła akt prawa miejscowego.

Podstawą do opracowywania programów usług społecznych gminy będzie przygotowywana przez centrum usług społecznych, raz na pięć lat, z możliwością aktualizacji i konsultowana z mieszkańcami oraz reprezentującymi ich organizacjami, diagnoza potrzeb i potencjału wspólnoty samorządowej w zakresie usług społecznych.

Czytaj też: Pracownicy socjalni widzą zagrożenie w centrach usług społecznych  

Rodzaje CUS pod względem organizatora usług

Centrum usług społecznych może zostać utworzone dla jednej gminy – wówczas utworzenie centrum następuje przez przekształcenie funkcjonującego w gminie ośrodka pomocy społecznej w centrum. Warunkiem utworzenia centrum będzie przekazanie do realizacji centrum wszystkich zadań, w tym usług społecznych, realizowanych dotychczas przez OPS oraz wybranych i nierealizowanych do dnia utworzenia centrum usług społecznych. Usługi muszą pochodzić z co najmniej dwóch zakresów wskazanych w definicji usług społecznych określonej w ustawie. W gminach, które zdecydują się na to rozwiązanie, przestanie funkcjonować OPS, a jego zadania przejmie centrum, w ramach którego obligatoryjnie zostanie wyodrębniony zespół do spraw realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej.

Jeśli zdecydują się co najmniej dwie gminy – wówczas utworzenie centrum następuje przez utworzenie w jednej z gmin nowej jednostki organizacyjnej, odrębnej od funkcjonującego w tej gminie ośrodka pomocy społecznej. Wtedy utworzenie centrum będzie uwarunkowane zawarciem porozumienia, na podstawie którego gmina przekaże do realizacji gminie, która ma utworzyć centrum, wybrane usługi społeczne z co najmniej trzech zakresów wskazanych w definicji usług społecznych.

Miasta liczące powyżej 100 000 mieszkańców będą mogły utworzyć centrum obok funkcjonującego w mieście ośrodka pomocy społecznej.