NIK: Więcej kontroli i więcej propozycji zmian w prawie

W 2018 roku Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła więcej kontroli i wystąpień pokontrolnych w porównaniu z 2017 rokiem, więcej było także wniosków de lege ferenda, czyli o zmianę konkretnych przepisów prawa. Jak podkreśla NIK, do parlamentu trafiło 535 takich propozycji, spośród których znaczna część została zrealizowana.

W ubiegłym roku Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła 111 kontroli planowych, w tym kontrolę wykonania budżetu państwa w 2017 r. Reagując na bieżącą sytuację i sygnały o potencjalnych nieprawidłowościach, zgłaszanych m.in. przez parlamentarzystów i obywateli, NIK przeprowadziła 91 kontroli doraźnych. Przeliczając to na kontrole jednostkowe w 2018 r. wzrosła w stosunku do roku 2017 zarówno liczba wystąpień pokontrolnych (z 2196 do 2322), jak też wniosków pokontrolnych sformułowanych przez NIK (z 4543 do 4851).
- W 2018 r. Najwyższa Izba Kontroli zrealizowała 2325 kontroli jednostkowych w 1828 podmiotach. Przedłożyliśmy Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej 191 informacji o wynikach kontroli oraz sformułowaliśmy 140 wniosków de lege ferenda, mających służyć korektom i uzupełnieniom systemu prawnego, które pozwolą na eliminowanie stwierdzonych w toku kontroli nieprawidłowości. W latach 2014-2018 Najwyższa Izba Kontroli sformułowała łącznie 535 wniosków de lege ferenda, spośród których znaczna część została zrealizowana - czytamy w opublikowanym właśnie podsumowaniu. 

Propozycje dla rządu i Sejmu

NIK podkreśla, że ściśle współpracowała z Sejmem, informowała o wynikach kontroli, brała udział w pracach komisji sejmowych, wykonywała kontrole na zlecenie Sejmu RP, reagowała na sugestie dotyczące tematów kontroli, które NIK może przeprowadzić. Współpraca objęła też Senat, Prezydenta RP, Prokuraturę, Rzecznika Praw Obywatelskich. Dotyczyła m.in. propozycji tematów przyszłych kontroli NIK.

Przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli aktywnie uczestniczą w procesie legislacyjnym, opiniując rządowe projekty aktów prawnych. Jak informuje NIK, w ramach prac legislacyjnych nadesłano do Izby w 2018 roku łącznie 25 dokumentów projektów rządowych, w tym: 6 projektów ustaw, 17 projektów rozporządzeń i trzy inne (Projekt stanowiska Rady Ministrów do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o rencie socjalnej, Projekt rocznego sprawozdania z realizacji Krajowego Planu Działań na rzecz Zatrudnienia na lata 2015-2017 w 2017 roku oraz Koncepcja nowego prawa zamówień publicznych zawierająca opis rozwiązań proponowanych w nowej ustawie regulującej zamówienia publiczne). 

Czytaj: Prezes NIK: nasze kontrole poprawiają państwo>>
 

Najwyższa Izba Kontroli przypomina w sowim sprawozdaniu, że zgłosiła uwagi m.in. do następujących dokumentów: 

• projektu ustawy o zmianie ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym: zwrócono uwagę na prawdopodobnie niezamierzone objęcie zaproponowaną zmianą nie tylko przepisów dotyczących środków przymusu stosowanych w postępowaniu dyscyplinarnym, ale także przepisów odnoszących się do procedury zaskarżenia postanowień w przedmiocie zastosowania środków dyscyplinujących; 
• projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych w zakresie przyjęcia przepisu, z którego będzie wynikać, że nie stanowi naruszenia dyscypliny finansów publicznych dokonywanie zapłaty należności w transakcji handlowej przed terminem zapłaty określonym w umowie. W ocenie Izby pogląd, że dokonanie zapłaty przed terminem określonym w umowie stanowi naruszenie dyscypliny finansów, nie znajduje uzasadnienia w obowiązujących przepisach. Ponadto, proponowana zmiana miałaby dotyczyć nie wszystkich należności, ale tylko należności w transakcjach handlowych. W ocenie Najwyższej Izby Kontroli albo należy zrezygnować z wprowadzania tej zmiany, albo objąć nią także pozostałe sytuacje; 
• projektu Rozporządzenia zmieniającego Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie dokumentacji prowadzonej przez podmioty prowadzące działalność w zakresie gier hazardowych: NIK zwróciła uwagę na fakt, iż z uzasadnienia projektu nie wynika, czy proponowana zamiana zwrotu „podpisy i pieczątki imienne” na „czytelne podpisy pozwalające na identyfikację” w przepisie dotyczącym zasad prowadzenia ksiąg eksploatacji automatu do gier została oceniona z punktu widzenia ryzyk. Nie wiadomo, czy przeprowadzono ocenę ryzyka braku poprawnej identyfikacji osoby z uwagi na nieczytelność jej podpisu i wpływu tego ryzyka na wiarygodność księgi eksploatacji automatu; 
• projektu Rozporządzenia Ministra Finansów zmieniającego Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami RP: NIK zwróciła uwagę, że proponowana zmiana terminu publikacji bilansu budżetu państwa w BIP z 10 maja na 30 czerwca utrudni Izbie realizację obowiązku przedłożenia Sejmowi analizy wykonania budżetu państwa, która dotychczas przekazywana była do Sejmu na początku czerwca roku następującego po roku budżetowym.