Właśnie zakończył się XXIII Kongres Stowarzyszenia Sędziów Rodzinnych w Polsce. W tym roku odbywał się pod hasłem „Dziecko i jego emocje”. Dyskutowano m.in. o problemie alienacji rodzicielskiej jako formy przemocy emocjonalnej wobec dziecka, nowych regulacjach dotyczących nieletnich, oraz udziale w procedurach sądowych dzieci i dorosłych trans. Jak wskazano w celu zapewnienia obywatelom , w szczególności dzieciom, realizacji ich konstytucyjnych praw podjęta została uchwała.

Czytaj: Dziecko nie chce kontaktów, rodzic nie może zmusić - TK wskazuje niekonstytucyjność przepisów >>

Lata mijają, problem ciągle ten sam

Sędziowie rodzinni w swojej uchwale domagają się m.in. od władzy ustawodawczej i wykonawczej podjęcia szybkich, zdecydowanych działań mających na celu poprawę opieki psychiatrycznej dzieci i młodzieży w Polsce, w tym zapewnienie im efektywnego wsparcia psychologicznego oraz psychiatrycznego.

W swoim stanowisku wskazali na potrzebę realizacji treści art. 2 ust. 1 Ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o opiniodawczych zespołach sądowych specjalistów.  Zgodnie z nim w skład takiego zespołu mają wchodzić specjaliści w zakresie psychologii, pedagogiki, pediatrii, medycyny rodzinnej, chorób wewnętrznych, psychiatrii oraz psychiatrii dzieci i młodzieży. Sędziowie podkreślili wagę udziału psychiatrów, szczególnie psychiatrów dzieci i młodzieży, w procesie diagnostycznym ale postulują zapewnienie opiniodawczym zespołom sądowym specjalistów takiej obsady kadrowej, aby przeprowadzenie badania i uzyskanie opinii następowało w terminie nie dłuższym niż... 3 miesiące.

To problem, na który sędziowie ale adwokaci i radcy zwracają uwagę od lat. Sprawy rodzinne trwają długo także ze względu na konieczność oczekiwania nawet ponad rok na opinię OZSS. A to z kolei wynika z problemów kadrowych i dużej ilości spraw.   

 

Stop dyskryminacji dzieci i młodzieży

Stowarzyszenie domaga się również zaprzestania dyskryminowania dzieci i młodzieży, w szczególności z uwagi na pochodzenie etniczne, płeć, orientację, niepełnosprawność.

W dokumencie zwrócono również uwagę na konieczność podjęcia działań w zakresie prawnej regulacji procesu tranzycji. Przypomnijmy, sytuacja osób transpłciowych w prawie polskim jest szczególnie trudna ze względu na brak jakichkolwiek uregulowań prawnych skierowanych do nich. Sądy muszą stosować przepisy prawne w drodze analogii, jak to się dzieje, na przykład, przy ustaleniu płci biologicznej na podstawie art. 189 k.p.c., co wiąże się z koniecznością pozwania rodziców osoby transpłciowej do sądu cywilnego.

Czytaj: Na kogo wypadnie, na tego bęc - sprawą rodzinną zajmie się i sędzia karnista >>

Dziecko ma prawo do kontaktu z matką i ojcem

Kolejna kwestia, którą poruszono to ustawa z dnia 9 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Sędziowie domagają się zwiększenie dostępności rodzinnych form pieczy zastępczej. Ale nie tylko. Zwracają też uwagę - jak wskazano w uchwale - na celowość prowadzenia kampanii społecznej uświadamiającej niezbędną potrzebę posiadania przez dziecko obojga rodziców mimo ich rozstania.

Sprawdź PROCEDURĘ: Wszczęcie postępowania wykonawczego w sprawach rodzinnych i opiekuńczych >

Czytaj: Wydziały rodzinne nad przepaścią - braki kadrowe, wypalenie zawodowe sędziów >>

Asesorzy do orzekania w sądach rodzinnych

Temat problemów kadrowych w wydziałach rodzinnych wraca od lat, a wraz z nim pomysły na rozwiązania. Zgodnie z Prawem o ustroju sądów powszechnych, a konkretnie art. 2 w sądach rejonowych zadania z zakresu wymiaru sprawiedliwości wykonują także asesorzy sądowi, z wyłączeniem:

  • stosowania tymczasowego aresztowania w postępowaniu przygotowawczym wobec zatrzymanego przekazanego do dyspozycji sądu wraz z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania;
  • rozpoznawania zażaleń na postanowienia o odmowie wszczęcia śledztwa lub dochodzenia, na postanowienia o umorzeniu śledztwa lub dochodzenia i na postanowienia o umorzeniu dochodzenia i wpisaniu sprawy do rejestru przestępstw;
  • i co ważne: rozstrzygania spraw, o których mowa w art. 12 pkt 3. - czyli spraw rodzinnych i nieletnich.

Część sędziów rodzinnych już od dawna podnosi, że asesorzy powinni być dopuszczeni do orzekania w wydziałach rodzinnych. Tego domaga się też w swojej uchwale Stowarzyszenie Sędziów Rodzinnych w Polsce. Podobnie jak zwiększenia liczby referendarzy, asystentów i kadry urzędniczej.