Problem prawny powstał w trakcie rozpatrywania skargi na przewlekłość postępowania egzekucyjnego, które wniosła spółka akcyjna Elpro Development przeciwko Sądowi Apelacyjnemu w Gdańsku.

Pytanie prawne zadało trzech sędziów SN rozszerzonemu składowi 7 sędziów. Sędziowie powzięli wątpliwość  czy w sprawie  o nadanie  klauzuli wykonalności dopuszczalna jest skarga na przewlekłość postępowania.

Rozbieżne orzeczenia

Sędziowie przedstawili dwa nurty orzecznicze, które są ze sobą sprzeczne:

  1. według uchwały SN z 4 sierpnia 2016 r. ( III CZP 1/16) niedopuszczalne jest złożenie skargi na przewlekłość postępowania
  2. według postanowienia SN z 18 stycznia 2017 r. skarga na przewlekłość postępowania egzekucyjnego jest dopuszczalna. Sąd był zdania, że nowelizacja ustawy, która weszła w życie 6 stycznia 2017 r. spowodowała zmianę dotychczasowego stanowiska

Sprawę tę przesądził wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 3 lipca 2019 r.  ( SK 14/18). Według tego orzeczenia art. 1 ust. 2 ustawy na przewlekłość postępowania w zakresie, w jakim nie dotyczy postępowania o nadanie klauzuli wykonalności orzeczeniu wydanemu w sprawie prowadzonej w trybie Kodeksu postępowania cywilnego jest niezgodny z art. 45 ust. 1 i z art. 77 ust. 2 Konstytucji RP.

Prokurator krajowy Bożena Górecka stwierdziła w czasie rozprawy przed Sądem Najwyższym, że w kontekście orzeczenia Trybunału i Konwencji Praw Człowieka dopuszczalna jest skarga na przewlekłość postępowania w postępowaniu egzekucyjnym.

Zobacz procedurę w LEX: Skarga na przewlekłość postępowania egzekucyjnego >

SN: Uchwała była konieczna

Izba Kontroli Nadzwyczajnej 19 grudnia br. potwierdziła słuszność orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Jednak SN nie umorzył postępowania, dlatego, że wyrok TK nie wyeliminował z obrotu niekonstytucyjnego przepisu - wyjaśniał sędzia Marcin Łochowski. - A ponadto Sąd Najwyższy nie był związany tym orzeczeniem.

- Celem ustawy w sprawie skargi na przewlekłość postępowania było zapewnienie obywatelom gwarancji rozpoznania ich spraw bez uzasadnionej zwłoki, zgodnie z art. 6 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka - mówił sędzia Łochowski. - Ten przepis przymusza państwa do wywiązywania się z obowiązków wobec społeczeństwa. A bez nadania klauzuli wykonalności strona nie może uzyskać gwarancji wykonania wyroku - dodał.

Sygnatura akt I NSPZP 1/18, uchwała 7 sędziów SN z 19 grudnia 2019 r.

Czytaj w LEX: Koszty sądowe – najistotniejsze zagadnienia po zmianach z lipca 2019 r. >