Na zlecenie Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Kuratorów Sądowych, Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy przeprowadził badania dotyczące warunków pracy kuratorów. Podstawowym wnioskiem jest to, że zawód ten powinien zostać wpisany do wykazu prac o szczególnym charakterze, uprawniających do emerytury pomostowej. Ale badane są też wskazania, co mogłoby poprawić sytuację kuratorów. 

I tak większość badanych 86,76 proc. - jak wynika z raportu - uważa, że zwrot kosztów podróży, eksploatacji prywatnego samochodu, odzieży i obuwia wynikający z ich większego zużycia, odbywa się w niewystarczającym stopniu. Z deklaracji kuratorów wynika, że nie mają oni zwrotu kosztów podróży poza delegacjami do miejsc poza właściwością sądu rejonowego. Nie posiadają dostępu do samochodów służbowych, jednocześnie nie są im zwracane koszty eksploatacji samochodu prywatnego. W ocenie Instytutu to jedna z kwestii, którą trzeba zmienić. Jak wskazano, powinno być zapewnione niezbędne do pracy na stanowisku kuratora sądowego wyposażenie i sprzęt, tj. komputer, telefon służbowy, samochód służbowy, bądź zwrot kosztów paliwa i eksploatacji samochodu prywatnego. 

Czytaj: Projekt - nowy stopień służbowy i dodatki dla kuratorów>>
 

Mówisz masz - ryczałt na samochód w projekcie noweli 

Ministerstwo Sprawiedliwości w projekcie noweli o kuratorach sądowych, która właśnie trafiła do opiniowania, proponuje zmiany w tym zakresie. 

I tak: "Kuratorowi zawodowemu, w przypadkach wymagających ponadprzeciętnego używania samochodu prywatnego do celów służbowych, niezależnie od dodatku terenowego, na uzasadniony wniosek kierownika zespołu kuratorskiej służby sądowej, przekazany za pośrednictwem kuratora okręgowego, w ramach dostępnych środków finansowych w planie finansowym sądu, na podstawie umowy o używanie samochodu prywatnego do celów służbowych, może być przyznany przez prezesa sądu okręgowego ryczałt na pokrycie zwiększonych kosztów dojazdów służbowych". 

Czytaj w LEX: Stasiak Krzysztof, Czy potrzebna jest nam reforma kurateli sądowej? >

W uzasadnieniu tego rozwiązania zbyt dużo nie ma. Generalnie powtórzono to co znajduje się w samum przepisie. Kuratorzy mają jednak spore wątpliwości, np. co to oznacza "ponadprzeciętnego". 

Sprawdź w LEX: Czy kurator sądowy ma prawo do przechowywania wywiadów celowych wykonanych na rzecz innego sądu? >

Poza miasto ze zwrotem, czy bez?  

Na kwestie te w rozmowie z Prawo.pl zwraca uwagę Aleksandra Szewera-Nalewajek, przewodnicząca Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Kuratorów Sądowych. W jej ocenie przepis dotyczący samochodów jest nieostry i nie do końca zrozumiały. 

- Rodzi się więc pytanie, np. kiedy jest ponadprzeciętne używanie tego samochodu - mówi. I dodaje, że to wymaga doprecyzowania, bo jeśli nie będzie wiadomo jak stosować przepis, to będzie on martwy. - Są przecież tereny, na których jest dobrze rozwinięta komunikacja itp. ale np. w samej Warszawie, w niektórych dzielnicach trudno jest poruszać się komunikacją miejską, nie wspominam już o terenach tzw. zielonych - kiedy będzie więc mowa o ponadprzeciętnym używaniu samochodu?  Dość skomplikowana wydaje się  także droga uzyskania ryczałtu, może być też tak, że uzyskanie go będzie graniczyło z cudem. Ważne jednak, że w końcu to zostało zauważone - wskazuje.

Sprawdź w LEX: Czy kurator zawodowy może zlecić pracownikowi socjalnemu bądź policji dostarczenie upomnienia skazanemu pozostającemu pod dozorem kuratora zawodowego? >  

Część postulatów spełnionych 

Przewodnicząca OZZKS zwraca uwagę, że część postulatów kuratorów zostało w projekcie uwzględnionych. - Choćby kwestia pomocy prawnej dla kuratora, pomocy psychologicznej, obsługi w sekretariatach, uregulowania stawek za ośrodki kuratorskie. Postulowaliśmy też uregulowanie kwestii używania samochodów prywatnych do pracy w terenie, możliwości przenoszenia kuratora do innego okręgu na swój wniosek, uregulowania  zastępstw pod nieobecność kierownika zespołu kuratorskiego oraz kadencyjność kierowników i kuratorów okręgowych, i to wprowadzono - mówi. 

Czytaj w LEX: Utrat-Milecki Jarosław, Penologia jako podstawa polityki karnej. Wybrane teoretyczne kwestie prawne związane z pracą kuratora sądowego >

O tym co ma się zmienić, Prawo.pl pisało 25 listopada. Ma być np. wprowadzony nowy, czwarty stopień służbowy dla kuratorów zawodowych – starszy kurator specjalista. Ministerstwo uzasadnia to tym, że poszerzenie katalogu stopni służbowych dla zawodowych kuratorów sądowych "wpłynie motywująco na dalszy rozwój zawodowy kuratorów". 

Czytaj w LEX: Hein Katarzyna, Zarządzanie Zespołem Kuratorskiej Służby Sądowej. Kompetencje menedżerskie >

Stopnień ten - jako zwieńczenie długoletniej, szczególnie wyróżniającej się pracy kuratora zawodowego - ma nadawać Minister Sprawiedliwości z urzędu albo na wniosek prezesa sądu okręgowego lub kuratora okręgowego. MS szacuje, że w skali roku stanowisko starszego kuratora specjalisty będzie obejmowało kilku kuratorów, a ich liczba nigdy nie zbliży się do 1 proc. kuratorów zajmujących stanowisko kuratora specjalisty. Co ważne, możliwość uzyskania nowego stopnia służbowego w świetle projektowanych przepisów będzie fakultatywna i jednocześnie uzależniona od spełnienia przez kuratora specjalistę (dotychczas najwyższy stopień awansu służbowego) przesłanki wyróżniającej się pracy. - Przy czym należy wskazać, że ta przesłanka odnosi się do „wyróżniania się” na tle pracy pozostałych kuratorów zawodowych, a przede wszystkim tych posiadających stopień „kuratora specjalisty” - wskazano.  Zmiany obejmą też przepisy dotyczące dodatków funkcyjnych i specjalnych. I tak zaproponowano by kuratorowi zawodowemu pełniącemu obowiązki kierownika ośrodka kuratorskiego przysługiwał dodatek funkcyjny w wysokości 110 proc. kwoty bazowej, natomiast kuratorowi zawodowemu prowadzącemu zajęcia w ośrodku kuratorskim w wysokości 80 proc. kwoty bazowej.

Sprawdź w LEX: Jakiego typu dane poradnia psychologiczno-pedagogiczna może udostępniać kuratorowi sądowemu? >

Ministerstwo chce nagradzać tych kuratorów, którzy przejmują obowiązki za długotrwale nieobecnych w pracy kolegów/koleżanki. Dookreślono więc przepisy dotyczące dodatku specjalnego. I tak, takiemu kuratorowi zawodowemu, z wyjątkiem m.in. kuratora okręgowego, zastępcy kuratora okręgowego może być przyznany na czas określony dodatek specjalny z tytułu okresowego zwiększenia obowiązków służbowych, w szczególności za zastępowanie osoby długotrwale nieobecnej w pracy lub wykonywanie innych czynności poza zwykłym zakresem obowiązków, do wysokości 40 proc. wynagrodzenia zasadniczego z zastrzeżeniem, że w ramach posiadanych środków określonych na wynagrodzenia osobowe kuratorów zawodowych.

Czytaj w LEX: Babicka-Wirkus Anna, Wirkus Łukasz, Nowe wyzwania Kuratorskiej Służby Sądowej. Przygotowanie kulturowe kuratorów sądowych do pracy z obcokrajowcami >

Czytaj: Kuratorzy sądowi doczekają się nowelizacji swojej ustawy? Jest zapowiedź MS>>

Łyżka dziegciu w beczce miodu

Spore wątpliwości wśród kuratorów budzą natomiast zmiany dotyczące powoływania kuratorów okręgowych. Zgodnie z obowiązującymi przepisami kuratora okręgowego powołuje na 6-letnią kadencję, prezes sądu okręgowego spośród kandydatów wybranych przez okręgowe zgromadzenie kuratorów ze swego grona, bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy członków zgromadzenia. Po zmianie będzie go powoływał minister sprawiedliwości spośród kuratorów zawodowych okręgu, w którym pełni on służbę albo spoza tego okręgu. Co więcej będzie powoływany na okres czterech lat, najwyżej na dwie kolejne kadencje.

Sprawdź w LEX: Czy kuratorowi zawodowemu przysługuje dzień wolny za pracę w święto? >

- To co na pewno jest dla nas trudne i z czym się nie zgadzamy, to że kurator okręgowy może być wybrany z innego okręgu. Co więcej ogranicza się nasz udział - jako samorządu - we wskazaniu kandydatów. Tymczasem to my znamy nasze środowisko, znamy poszczególnych kuratorów, kurator okręgowy nie powinien być też spoza okręgu, bo każdy okręg ma swoje charakterystyczne uwarunkowania. Potrzebna jest osoba, która zna tę specyfikę - zaznacza Nalewajek-Szewera.