Instytucja skargi nadzwyczajnej obowiązuje już ponad rok, od 3 kwietnia 2018. Narzędzie wprowadziła zmieniona ustawa o Sądzie Najwyższym. Skargi nadzwyczajne do SN mogą kierować dwa podmioty - RPO i Prokurator Generalny. Do marca do SN wpłynęło ich 10, w tym trzy w sprawach karnych - jedna od Prokuratora Generalnego i dwie od Rzecznika Praw Obywatelskich oraz 7 w sprawach cywilnych - 4 z prokuratury, 3 od RPO. 

Sprawdź: Skarga nadzwyczajna w praktyce >

Sprawa o zapłatę 

Tym razem skarga nadzwyczajna dotyczy wyroku w sprawie o zapłatę. Powód Paweł Z. prowadzący działalność gospodarczą w zakresie usług odszkodowawczych skierował pozew o zapłatę kwoty w sumie 11 tys. 734 złotych przeciwko Jakubowi J. oraz Marii J. 

 


Wskazywał przy tym, że zawarł z parą umowę o dochodzenie na drodze sądowej roszczeń odszkodowawczych w związku ze śmiercią ich syna. Na mocy tej umowy miał uzyskać wynagrodzenie w wysokości 30 proc. od wypłaconych pozwanym świadczeń, nie mniej jednak niż 1000 złotych.  

Czytaj: Pomoc prawna tylko od wykwalifikowanego prawnika - adwokatura ma projekt>>
 

Sprawę rozpatrywał w pierwszej instancji Sąd Rejonowy w Białymstoku. Ocenił, że mężczyzna nie posiadając uprawnień pełnomocnika profesjonalnego, nie mógł zobowiązać się do świadczenia pomocy na etapie postępowania sądowego i żądać z tego tytułu wynagrodzenia. Uzasadniał też, że nie przedstawił on dowodów na czynności, które miał podejmować na rzecz pozwanych. 

Sąd wskazał równocześnie, że wynagrodzenie za pełnienie funkcji pełnomocnika otrzymał w tej sprawie ustanowiony z urzędu radca prawny i w wyroku (z 18 października 2016 roku) zasądził od pary 516 zł, a w pozostałym zakresie oddalił powództwo.

Paweł Z. złożył apelację, a sąd okręgowy zmienił wyrok sądu niższej instancji i zasądził na rzecz mężczyzny całą kwotę, której się domagał. 

POLECAMY: Postępowanie cywilne - wprowadzone i projektowane zmiany 2019 >

Z naruszeniem zasady demokratycznego państwa prawa

Z tym rozstrzygnięciem nie zgadza się Prokurator Generalny. Jego zastępca prokurator Robert Hernand wniósł do Sądu Najwyższego skargę nadzwyczajną, zarzucając wyrokowi sądu okręgowego naruszenie zasady demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasadę sprawiedliwości społecznej. 

Czytaj: Prawnicy chcą szybszych wypłat za pomoc prawną z urzędu>>
 

- Sąd dopuścił się naruszenia prawa materialnego w postaci art. 58 kodeksu cywilnego poprzez jego błędną wykładnię. Umowy zawarte przez powoda Pawła Z. prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie usług odszkodowawczych są sprzeczne z prawem o adwokaturze oraz ustawą o radcach prawnych. Powód nie posiadając uprawnień pełnomocnika profesjonalnego, nie mógł bowiem zobowiązać się do świadczenia pomocy pozwanym na etapie postępowania sądowego i żądać z tego tytułu wynagrodzenia. Z uwagi na brak ekwiwalentności świadczenie to narusza zasady współżycia społecznego - uzasadnił. 

Wniósł o uchylenie wyroku i orzeczenie co do istoty sprawy czyli oddalenie apelacji Pawła Z. 

Poznaj procedury:

Badanie dopuszczalności skargi nadzwyczajnej przed Sądem Najwyższym ze względu na zachowanie terminu do jej wniesienia w sprawie cywilnej >

Rozpoznanie skargi nadzwyczajnej przez Sąd Najwyższy w sprawie cywilnej >

Badanie dopuszczalności skargi nadzwyczajnej przed Sądem Najwyższym ze względów podmiotowych oraz przedmiotowych w sprawie cywilnej >

Badanie dopuszczalności skargi nadzwyczajnej przed Sądem Najwyższym ze względu na wymagania konstrukcyjne skargi w sprawie cywilnej >