Stowarzyszenie podkreśla, że obserwacje ostatnich trzech lat pokazują, że tylko młodzi i niedoświadczeni prokuratorzy mają szansę na awans, czy to w postaci delegacji, czy też uzyskanego w trybie szczególnym tytułu prokuratorskiego. - Pozostali, rzetelnie wykonujący swoje obowiązki służbowe, a nie będący w żadnym układzie towarzysko - koleżeńskim z przełożonymi awansu się nie doczekają, zaś ci kontestujący „dobrą zmianę” w prokuraturze mogą zostać oddelegowani do jednostki niższego rzędu, niekiedy usytuowanej na drugim krańcu Polski - czytamy. Raport pod tytułem: Królowie życia w prokuraturze „dobrej zmiany” - opublikowano na stronie Stowarzyszenie.
Prokuratura Krajowa nie komentuje treści raportu.
Awanse problemem dla prokuratur rejonowych
W ocenie Stowarzyszenia awanse do prokuratur wyższego szczebla, są jedną z przyczyn trudnej sytuacji kadrowej w prokuraturach rejonowych. Powołuje się przy tym na dane statystyczne z 31 grudnia 2017 r., z których wynika, że liczba wakatów w prokuraturach rejonowych kształtowała się na poziomie 370, w prokuraturach okręgowych - 68 i prokuratury regionalnej - 33.
- Przyczyny tego stanu rzeczy są zapewne różne, jednak jedną z nich i najistotniejszą jest instytucja delegacji do wyższych jednostek. Na 4 tys. 077 obsadzonych etatów prokuratorskich i asesorskich w prokuraturach rejonowych, na dzień 31 grudnia 2017 r. na delegacjach w jednostkach wyższego szczebla było łącznie 646 prokuratorów z tych prokuratur, w tym 31 w Prokuraturze Krajowej, 68 - w prokuraturach regionalnych, 547 - w prokuraturach okręgowych. W 2018 r. liczba ta uległa zwiększeniu o co najmniej 286 prokuratorów - podkreślono w raporcie.
Czytaj w LEX: Oceny kwalifikacyjne pracowników sądów i prokuratury >
W ocenie Lex Super Omnia, nawet jeśli część prokuratorów z delegacji wraca do swych macierzystych prokuratur lub uzyskała awanse, to w dalszym ciągu liczba prokuratorów delegowanych do wyższych jednostek budzi poważne zastrzeżenia. - Szczególnie gdy ponad 98 proc. wpływu spraw do prokuratury w 2018 r. (ponad milion) zarejestrowanych zostało w prokuraturach rejonowych - wskazano.
Czytaj w LEX: Niezależność prokuratora >
Stowarzyszenie wskazuje, że takie delegacje powodują braki kadrowe i nie uwzględniają takich parametrów jak ilości spraw prowadzonych w prokuraturach rejonowych, kryteriów awansu, ilości możliwych delegacji w kontekście posiadanych zasobów kadry orzeczniczej. Dodaje również, że z danych pozyskanych w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej wynika, że kierownictwo Prokuratury Krajowej korzysta w tego typu sprawach ze szczególnego trybu awansowego, określonego w art. 76 par. 5 ustawy Prawo o prokuraturze.
Czytaj: RPO zajmie się sprawą przeniesienia prokuratora>>
Zgodnie z nim w szczególnie uzasadnionych przypadkach, w celu zapewnienia prawidłowej realizacji ustawowych zadań prokuratury, Prokurator Generalny na wniosek Prokuratora Krajowego może powołać prokuratora do pełnienia obowiązków w Prokuraturze Krajowej, w prokuraturze regionalnej lub w prokuraturze okręgowej z pominięciem wymogów, określonych w przepisach.
Czytaj w LEX: Kontrola prokuratora i sądu nad czynnościami operacyjno-rozpoznawczymi wszystkich służb >
PK: Delegacje koniecznością z powodów kadrowych
Prokuratura Krajowa odnosiła się już do sprawy delegacji w lipcowym artykule opublikowanym w Prawo.pl. Czytaj: Delegacjoza trawi prokuraturę>>
Rzecznik Prokuratury Krajowej prokurator Ewa Bialik mówiła wówczas, że w marcu 2016 roku, kiedy prokuratura rozpoczynała funkcjonowanie w nowej strukturze organizacyjnej, liczba wakatów orzeczniczych w powszechnych jednostkach prokuratury wynosiła 509. - Dlatego nowe kierownictwo prokuratury podjęło szereg działań, polegających m.in. na usprawnieniu procedury powoływania na pierwsze i kolejne stanowisko prokuratorskie, a także zwiększeniu limitu miejsc na aplikację prokuratorską w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury. Do 31 maja 2019 roku liczba wakatów zmniejszyła się do 395 - zapewniała.
Czytaj w LEX: Immunitet prokuratora >
Podkreślała też, że skoro nie ma możliwości skrócenia czasu edukacji przyszłych prokuratorów, w oczekiwaniu na nowe kadry "kierownictwo jest zmuszone w sposób dynamiczny reagować na bieżące potrzeby". A temu - jak mówiła - służy delegowanie dotychczasowych prokuratorów do jednostek, w których braki kadrowe są najbardziej dotkliwe, ale także wtedy, gdy wymaga tego skuteczność prowadzonych postępowań - zaznaczała.
Dodał również, że delegacje nie są wyłącznie konsekwencją braków kadrowych, lecz również przejawem "elastycznego reagowania prokuratury na profesjonalizację grup przestępczych". Wymieniła przy tym dotyczące choćby te dotyczące przestępczości zorganizowanej i gospodarczej dokonywanej przy użyciu nowych technologii.
Czytaj w LEX: Postępowanie dyscyplinarne wobec prokuratora >
W prokuraturze "korupcja instytucjonalna"?
Stowarzyszenie w upublicznionym raporcie podnosi, że obecnie w prokuraturze dochodzi do utrwalania mechanizmów określonych mianem „korupcji instytucjonalnej”. Wskazuje przy tym na młodych prokuratorów - jak podkreśla - adeptów profesji prokuratorskiej, którzy nie zawsze zdają sobie sprawę, że są wykorzystywani i podporządkowani przez przełożonych.
- Z obserwacji ostatnich trzech lat wynika, iż tylko młodzi, niedoświadczeni prokuratorzy mają szansę na awans, czy to w postaci delegacji, czy też uzyskanego w trybie szczególnym tytułu prokuratorskiego. Pozostali, rzetelnie wykonujący swoje obowiązki służbowe, a nie będący w żadnym układzie towarzysko - koleżeńskim z przełożonymi awansu się nie doczekają, zaś ci kontestujący „dobrą zmianę” w prokuraturze mogą zostać oddelegowani do jednostki niższego rzędu, niekiedy usytuowanej na drugim krańcu Polski - wskazano.
Czytaj: Prokurator Parchimowicz: Delegacje pod presją osłabiają prokuraturę>>
Jako jeden z głównych czynników motywujących do wiernej służby - prokuratorzy z Lex Super Omnia - wskazują korzyści materialne. - Wynikają one nie tylko ze zwiększenia uposażenia związanego z szybkimi awansami, ale również uzyskiwania innych profitów, do których należy zaliczyć nagrody finansowe, dodatki mieszkaniowe oraz wynagrodzenie za uczestnictwo w różnego rodzaju gremiach. Istotne jest to, że dotyczą one grupy osób szczególnie blisko związanej z aktualnym kierownictwem prokuratury, cieszącej się dużym zaufaniem Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobry - wskazuje Stowarzyszenie.
Czytaj w LEX: Zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej prokuratora >
I dodają, że dochodzą do tego systematycznie wypłacane nagrody - również wpływające na postawy moralne, przyznawane bez stosowania jakichkolwiek kryteriów. - Zdecydowana większość osób nagrodzonych wywodzi się z najwyższych szczebli organizacyjnych prokuratury, a prym wiodą prokuratorzy wykonujący czynności w Prokuraturze Krajowej. Jest to o tyle nieuzasadnione, że osoby te uzyskują i tak zwiększone wynagrodzenie w postaci dodatków funkcyjnych i specjalnych, a ponadto nie wykonują żadnych szczególnych czynności, które mogłyby uzasadniać konieczność ich szczególnego nagradzania - wskazano.
Nagrody najczęściej dla śledczych z Warszawy, Krakowa i Wrocławia
Z danych uzyskanych przez Stowarzyszenie wynika, że w 2016 r. nagrody otrzymało 84 prokuratorów, w tym 47 delegowanych do Prokuratury Krajowej w łącznej kwocie 573 000 zł. W 2017 r. nagrody otrzymało 70 prokuratorów, w tym 30 delegowanych do Prokuratury Krajowej o wartości 702.000 zł.
- Najwięcej nagród przydzielono w okręgu Prokuratury Regionalnej w Warszawie, Wrocławiu i Krakowie, co nie uległo zmianie w odniesieniu do okresu od 03 marca 2016 r. do 31 grudnia 2017 r. Okoliczność ta nie budzi zdziwienia, gdy przyjmie się, że w tych jednostkach prowadzone są postępowania przygotowawcze o charakterze medialnym lub pozostające w zainteresowaniu kierownictwa prokuratury - wskazano.
Czytaj omówienie w LEX: Kara dla prokuratora za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości nie może być rażąco łagodna >
Z raportu wynika, że w 2018 r. 17 prokuratorów z okręgu Prokuratury Regionalnej w Warszawie dostało nagrody sięgające w sumie 115 400 zł, 12 prokuratorów z okręgu Prokuratury Regionalnej we Wrocławiu - 104 tys. zł i 11 prokuratorów z okręgu Prokuratury Regionalnej w Krakowie - 105.000 zł.
- Strukturalnie nagrody przyznano 31 prokuratorom delegowanym do Prokuratury Krajowej, 1 prokuratorowi delegowanemu do Ministerstwa Sprawiedliwości, 15 prokuratorom delegowanym do prokuratur regionalnych, 5 prokuratorom delegowanym do prokuratury okręgowej, 6 prokuratorom prokuratur regionalnych, 11 prokuratorom prokuratur okręgowych i 3 prokuratorom prokuratur rejonowych - czytamy w raporcie.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
