Tym razem hasłem przewodnim Krajowego Zjazdu Adwokatury (KZA) jest: „Odpowiedzialni za przyszłość”. Naczelna Rada Adwokacka zapewnia, że nie jest to tylko deklaracja, ale zobowiązanie. – Wskazuje na wspólną misję, która wykracza poza doraźne interesy. To przypomnienie, że siła Adwokatury tkwi nie tylko w jej historii, lecz także w jej gotowości do podejmowania mądrych decyzji dziś – z myślą o jutrze. W świecie pełnym dynamicznych przemian, odpowiedzialność za przyszłość wymaga odwagi, wizji i jedności – zaznaczono na stronie zjazdu. Jednym z partnerów KZA jest Wolters Kluwer Polska.
Czytaj: Prezes Rosati: Urzędówki i nieodpłatna pomoc prawna wymagają systemowych zmian>>
Czas na rzecznika praw adwokata? Projektem uchwały zajmie się Krajowy Zjazd Adwokatury>>
Będzie protest w sprawie urzędówek?
Na „stole” KZA znalazły się m.in. trzy projekty uchwał dotyczących świadczenia pomocy prawnej z urzędu. Wszystkie wzywają ministra sprawiedliwości do podjęcia działań zmierzających do urealnienia stawek, ale też m.in. kompleksowej reformy zasad przyznawania, finansowania i organizacji pomocy prawnej z urzędu. Zawierają też zapowiedź ogólnopolskich protestów.
Jeden z projektów został przygotowany przez adwokatów: Roberta Pogorzelskiego, Michała Fertaka, Michała Wojtysiaka i Filipa Tohla. Zgodnie z nim KZA miałby się zwrócić m.in. do Okręgowych Rad Adwokackich, by w okresie od 1 grudnia 2025 roku do 31 stycznia 2026 roku zaniechały wyznaczania i przekazywania do sądów powszechnych i administracyjnych, a także do Sądu Najwyższego i Trybunału Konstytucyjnego, zarządzeń o wyznaczeniu pełnomocnika z urzędu i zarządzeń w sprawie wskazania kandydata na kuratora (z wyłączeniem spraw z zakresu ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, Konwencji Haskiej oraz spraw o wyrażenie zgody na zabieg leczniczy), a także wstrzymały się z przekazaniem sądom list obrońców w sprawach karnych, list kuratorów, list reprezentantów dziecka oraz list adwokatów dyżurujących w trybie przyspieszonym. Adwokaci chcą, by w protest włączyli się też sędziowie – nie wyznaczając terminów rozpraw i posiedzeń w sprawach, w których występuje adwokat świadczący pomoc prawną z urzędu, reprezentant lub kurator, a w przypadku wyznaczenia takiego terminu, aby niestawiennictwo adwokata zostało uznane za usprawiedliwione. KZA miałby również zwrócić się z apelem do członków izb adwokackich o powstrzymanie się od świadczenia pomocy prawnej z urzędu w postępowaniach sądowych.
Także projekt przygotowany przez adwokatów: Leszka Cholewę, Pawła Gierasa, Pawła Makowskiego i prezesa Przemysława Rosatiego zawiera wskazanie, że „w przypadku braku satysfakcjonującego rozwiązania sprawy wynagrodzeń adwokatów za pomoc prawną świadczoną z urzędu w terminie do dnia 31 grudnia 2025 r. Krajowy Zjazd Adwokatury upoważni Naczelną Radę Adwokacką do podjęcia wszelkich, uwzględniających fundamenty ustrojowe Adwokatury i prawo każdego obywatela do sądu, działań zmierzających do skutecznego wyegzekwowania realizacji postulatów środowiska adwokackiego w zakresie zasad wykonywania pomocy prawnej z urzędu, w tym podejmowania adekwatnych form protestu i pomocy w organizowaniu tego protestu.”
Cena promocyjna: 86.7 zł
Cena regularna: 289 zł
Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 86.7 zł 
Świadczenie pomocy prawnej tylko od wykwalifikowanego prawnika
Kolejny projekt przygotowany przez prezesa Rosatiego dotyczy uregulowania rynku świadczenia pomocy prawnej.
Zgodnie z nim KZA miałby wezwać ministra sprawiedliwości do niezwłocznych działań w tym zakresie. Miałyby one zmierzać do sprecyzowania, że „pomoc prawna za wynagrodzeniem to jest: udzielanie porad prawnych, sporządzanie opinii prawnych, opracowywanie projektów aktów prawnych, w tym aktów normatywnych, występowanie w charakterze pełnomocnika lub obrońcy przed sądami, trybunałami i innymi organami władzy publicznej lub podmiotami działającymi w ich imieniu, sporządzanie dokumentów prawnych i ich projektów, w tym umów, regulaminów i statutów oraz pośrednictwo w zawieraniu umów, których przedmiotem jest świadczenie pomocy prawnej, a także pośrednictwo w udzielaniu pełnomocnictwa do świadczenia pomocy prawnej oraz działalność polegająca na zorganizowanym dochodzeniu roszczeń osób trzecich w ich imieniu lub na ich rachunek, choćby roszczenie zostało przeniesione na podmiot prowadzący taką działalność w drodze przelewu, i była ona świadczona wyłącznie przez prawników legitymujących się kwalifikowanym przygotowaniem zawodowym”. W uchwale w tym kontekście wymieniani są adwokaci, radcy prawni, prawnicy zagraniczni, doradcy podatkowi, rzecznicy patentowi, doradcy restrukturyzacyjni, notariusze i zastępcy notarialni.
Tego samego dotyczy projekt uchwały wniesiony przez adwokatkę Magdalenę Fertak. Krajowy Zjazd Adwokatury miałby – zgodnie z nim – zaapelować do ministra sprawiedliwości oraz parlamentu o pilne uregulowanie rynku usług prawnych świadczonych odpłatnie i zobowiązać Naczelną Radę Adwokacką do kontynuowania działań mających na celu doprowadzenie do uchwalenia ustawy o usługach prawniczych, w tym zapewnienie środków finansowych na profesjonalny lobbing oraz akcję informacyjną dla społeczeństwa. Co więcej, miałby zostać przygotowany informator dla osób pokrzywdzonych przestępstwem o prawach tych osób, głównie w zakresie praw odszkodowawczych.
Batalia o umowę o pracę
Rozpatrywany będzie też m.in. projekt uchwały wniesiony przez adwokatkę Dagmarę Miler w imieniu adw. Patrycji Kasicy, adw. Michała Fertaka, adw. Eweliny Zdunek, adw. Kamila Szmida, adw. Marii Sankowskiej-Borman, adw. dr Karoliny Ziemianin oraz adwokatek egzaminowanych: Karoliny Łagockiej-Zielenkiewicz, Klaudii Twardowskiej i Agaty Kwasowskiej, a dotyczący umowy o pracę.
Zgodnie z projektem Krajowy Zjazd Adwokatury zobowiązuje Naczelną Radę Adwokacką do wypracowania propozycji zmian legislacyjnych oraz zmian regulacji wewnętrznych Adwokatury zmierzających do:
- dopuszczenia wykonywania zawodu adwokata zatrudnionego na podstawie umowy o pracę w kancelarii adwokackiej lub zespole adwokackim;
- dopuszczenia wykonywania zawodu adwokata zatrudnionego na umowę o pracę w spółce cywilnej lub osobowej, w której wspólnikami są adwokaci, radcowie prawni, rzecznicy patentowi, doradcy podatkowi lub prawnicy zagraniczni wykonujący stałą praktykę na podstawie przepisów ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej;
- dopuszczenia wykonywania zawodu u innego pracodawcy, o ile adwokat działa dla tego pracodawcy w ramach stosunku pracy (prawnicy wewnętrzni), a na wezwanie właściwej Izby przedłoży odpis umowy o pracę, z zachowaniem zasad poufności;
- w przypadku określonym w pkt. 3) pod dodatkowym warunkiem, że umowa o pracę zawiera postanowienia, w których pracodawca zobowiązuje się do poszanowania niezależności adwokata w wykonywaniu jego obowiązków zawodowych, umożliwienia przestrzegania wszystkich zasad etyki zawodowej, w tym dotyczących tajemnicy adwokackiej i unikania konfliktów interesów oraz zapewnienia odpowiednich warunków pracy, które pozwolą adwokatowi na niezależne wykonywanie zawodu;
- w przypadku określonym w pkt. 3) pod warunkiem, że umowa o pracę dotyczy faktycznie wykonywanej działalności adwokackiej (art. 4 ustawy Prawo o adwokaturze);
- w przypadku określonym w pkt. 3) pod dodatkowym warunkiem, że adwokat zatrudniony na podstawie umowy o pracę nie może być obrońcą w sprawach karnych.
Krajowy Zjazd Adwokatury zobowiązuje Naczelną Radę Adwokacką do proponowania takich rozwiązań legislacyjnych, które zapewniają:
- gwarancje niezależności formalnej i materialnej adwokata, którymi winien kierować się w przypadku zatrudnienia;
- możliwość odmowy świadczenia pomocy prawnej w przypadku konfliktu interesów lub konfliktu etycznego bez zgody podmiotu zatrudniającego pod warunkiem uzasadnienia odmowy;
- możliwość zawierania umów o pracę z różnymi podmiotami bez konieczności uzyskiwania zgody na dalsze zatrudnienie przez wcześniejsze chronologicznie podmioty zatrudniające, chyba że strony, indywidualnie, w ramach swobody umów porozumieją się co do zakresu wyłączności;
- możliwość zawierania umów o pracę oraz jednoczesnego prowadzenia własnej działalności gospodarczej bez zgody podmiotu zatrudniającego, chyba że strony, indywidualnie, w ramach swobody umów, porozumieją się co do zakresu wyłączności.
Adwokat ma prawo do urlopu
Z kolei adwokat Michał Fertak zgłosił projekt uchwały, w której KZA ma zaapelować o uwzględnienie prawa do urlopu i wypoczynku przy planowaniu posiedzeń i rozpraw, w szczególności w sytuacji, w której adwokat pełniący rolę procesową oświadcza, że termin koliduje z jego urlopem.
Ma też wskazać, że art. 37a ust. 1 ustawy – Prawo o adwokaturze nie powinien być interpretowany w taki sposób, aby uniemożliwić adwokatowi realizację prawa do wypoczynku. – Zapewnienie zastępstwa nie zawsze jest możliwe, a w interesie nie tylko stron, ale także sądu jest, aby w rozprawach i posiedzeniach brały udział osoby bezpośrednio odpowiedzialne za ich prowadzenie – wskazuje. Ponadto Zjazd miałby zobowiązać Naczelną Radę Adwokacką do podjęcia inicjatywy legislacyjnej na rzecz wprowadzenia przepisów obligujących sądy do wyznaczania terminów rozpraw i posiedzeń z uwzględnieniem urlopów, wynikających z wpisów w kalendarzu profesjonalnych pełnomocników i obrońców w systemie teleinformatycznym (portal informacyjny), oraz – kolejna uchwała – do podjęcia prac legislacyjnych mających na celu wprowadzenie okresu wakacji sądowych.
Czas na rzecznika praw adwokata
Adwokatka Marcjanna Dębska proponuje natomiast uchwałę, zgodnie z którą każda okręgowa rada adwokacka oraz NRA powinny wyłonić swojego rzecznika praw adwokata, do którego zadań należałoby m.in. monitorowanie przypadków naruszeń dóbr osobistych adwokatów – zarówno ze strony mediów, klientów, jak i organów państwowych – przeciwdziałanie zjawiskom hejtu, nękania oraz niedozwolonej presji psychologicznej skierowanej przeciwko adwokatom.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
