Problem z „urzędówkami” narasta od dłuższego czasu. Sytuacji nie zmieniło ani zrównanie w połowie 2024 r. stawek za świadczenie pomocy prawnej z urzędu z minimalnymi stawkami dla adwokatów i radców z wyboru, ani podniesienie od stycznia br. najniższych stawek w 11 kategoriach spraw. W opiniowaniu znajduje się kolejne rozporządzenie, zwiększające stawki o 50 lub 100 proc. w kolejnych 15 kategoriach spraw. Samorządy prawnicze domagają się jednak zmiany modelu – tak, by stawki były urealnione. MS zapowiada, że nad tym pracuje, jednak kilka zgromadzeń izb adwokackich przyjęło ostatnio uchwały obligujące dziekanów do zaniechania – zazwyczaj na 30 dni – „wyznaczania i przekazywania do sądów powszechnych zarządzeń o wyznaczeniu pełnomocnika z urzędu oraz kandydata na kuratora w postępowaniu cywilnym i karnym” (w Łodzi protest ma trwać 60 dni).

Z kolei 21 maja Zgromadzenie Okręgowe Izby Radców Prawnych w Szczecinie przyjęło uchwałę, w której wyraziło sprzeciw wobec aktualnego brzmienia rozporządzeń ministra sprawiedliwości dotyczących minimalnych stawek za czynności radców prawnych oraz „urzędówek”. Szczególny sprzeciw budzi brak mechanizmu waloryzacji tych kwot.

Czytaj: Sędziowie przyłączą się do protestu w sprawie urzędówek? Apelują o to adwokaci z Łodzi>>

600 proc. więcej „robi” różnicę

Pismo prezesa Chróścika ma być – jak wskazuje KRRP – odpowiedzią na utrzymujące się systemowe braki w zasadach wynagradzania pełnomocników z urzędu oraz na przedłużający się proces legislacyjny mający na celu ich reformę.

Sędziowie mieliby stosować par. 4, zgodnie z którym ustalenie opłaty w wysokości wyższej niż stawka podstawowa, ale nieprzekraczającej 600 proc., następuje z uwzględnieniem:

  • nakładu pracy radcy prawnego (tożsame rozwiązanie obowiązuje w przepisach dotyczących adwokatów), w szczególności czasu poświęconego na przygotowanie się do sprawy, liczby stawiennictw w sądzie, czynności podjętych w sprawie, w tym działań zmierzających do polubownego rozwiązania sporu, również przed wniesieniem pozwu;
  • wartości przedmiotu sprawy;
  • wkładu radcy prawnego w wyjaśnienie okoliczności faktycznych oraz rozstrzygnięcie istotnych zagadnień prawnych budzących wątpliwości w orzecznictwie i doktrynie;
  • stopnia zawiłości sprawy, w szczególności trybu i czasu jej prowadzenia, obszerności materiału dowodowego, w tym dowodów z opinii biegłych, zeznań świadków oraz dokumentów o znacznym stopniu skomplikowania.

– Do czasu wdrożenia niezbędnych zmian systemowych należy konsekwentnie sięgać po dostępne już instrumenty prawne umożliwiające bardziej adekwatne wynagradzanie pracy radców prawnych – podkreśla prezes Chróścik.

Minister wesprze radcowską inicjatywę?

KRRP podkreśla również, że w sytuacjach, w których zachodzą przesłanki określone w par. 4, radcowie prawni powinni świadomie korzystać z możliwości ubiegania się o wynagrodzenie przekraczające stawkę podstawową, składając stosowny wniosek do sądu. – Takie działania mogą sprzyjać ugruntowaniu praktyki orzeczniczej uwzględniającej rzeczywiste zaangażowanie pełnomocnika oraz wspierać szersze stosowanie dostępnych już rozwiązań prawnych – dodano.

Zapewniono, że inicjatywę wspierają dziekani rad okręgowych izb radców prawnych, którzy rozpoczęli spotkania z prezesami sądów. Rozmowy te koncentrują się na realnych uwarunkowaniach świadczenia pomocy z urzędu oraz potrzebie urealnienia wyceny pracy pełnomocników.

Prezes KRRP poinformował także o powyższych działaniach ministra sprawiedliwości Adama Bodnara, apelując o intensyfikację prac legislacyjnych nad systemową reformą pomocy prawnej z urzędu. Z zapewnień pełnomocnika ministra ds. kosztów pomocy prawnej Jacka Różyckiego wynika, że ministerstwo zamierza wesprzeć apel prezesa KRRP także w komunikacji kierowanej do środowiska sędziowskiego – podsumowano.

Czytaj: Szykuje się ogólnopolski protest w sprawie urzędówek>>

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.