W przypadku adwokatów zgromadzenia izb już teraz zostały poprzesuwane na wrzesień i październik, a Krajowy Zjazd Adwokatury zaplanowany jest na 27-29 listopada. Nieoficjalnie samorząd ma wrócić do tematu w czerwcu, liczy jednak na to, że sytuacja z COVID-19 się ustabilizuje i pozwoli na skuteczne przeprowadzenie wyborów.
Czytaj: Nie tylko e-doręczenia - radcy postulują zmiany w tarczy antykryzysowej>>
Podstawą różnice w procedurze wyborczej
Odpowiedź na to, dlaczego samorządy inaczej podchodzą do kwestii wyborów, wynika z różnic w procedurze wyborczej.
I tak procedura wyborcza w samorządzie radców prawnych rozpoczyna się od przeprowadzenia w każdej z dziewiętnastu izb zebrań rejonowych. Dzieje się tak z uwagi na brzmienie art. 50 ust. 2 ustawy o radcach prawnych - z którego wynika, że jeżeli liczba członków okręgowej izby radców prawnych przekracza 300 osób, zgromadzenie okręgowej izby radców prawnych stanowią delegaci wybrani na zebraniach zwołanych dla poszczególnych rejonów, objętych działalnością danej izby. A obecnie w każdej z okręgowych izb liczba członków znacząco przekracza tę wielkość.
Wybór delegatów pozwala na ukonstytuowanie się Zgromadzenia Delegatów, czyli organu kreującego pozostałe władze samorządu na poziomie okręgu, jak też wybierającego delegatów na Krajowy Zjazd Radców Prawnych, który następnie powołuje organy samorządu na poziomie ogólnokrajowym.
Czytaj w LEX: Tarcza 3.0 - rozwiązania prawne dla pełnomocników i sędziów >
W przypadku adwokatów, to podczas zgromadzenia izby adwokackiej wybierani są delegaci na Krajowy Zjazd Adwokatury, dziekan, prezes sądu dyscyplinarnego, rzecznik dyscyplinarny, przewodniczący komisji rewizyjnej oraz członkowie i zastępcy członków okręgowej rady adwokackiej, sądu dyscyplinarnego i komisji rewizyjnej. Ważny jest też artykuł 11 Prawa o adwokaturze, zgodnie z którym "kadencja organów adwokatury, organów izb adwokackich i zespołów adwokackich trwa cztery lata, jednakże są one obowiązane działać do czasu ukonstytuowania się nowo wybranych organów".
Czytaj w LEX: Wymogi RODO kierowane do radców prawnych i adwokatów - przegląd obowiązków i wyłączeń >
W tej ostatniej kwestii tak samo jest w przypadku radców prawnych, art. 43 ich ustawy mówi, że kadencja organów samorządu trwa cztery lata, jednakże organy są obowiązane działać do czasu ukonstytuowania się nowo wybranych organów.
Wybory jednym z priorytetów radców
Maciej Bobrowicz, prezes Krajowej Rady Radców Prawnych podkreśla w rozmowie z Prawo.pl, że samorząd radców prawnych organizując wybory musi zapewnić wyborcy takie warunki faktyczne, aby utajnienie treści aktu wyboru było realne. - Musi zapewnić też realizację biernego prawa wyborczego każdemu radcy. Spośród około 47 tysięcy radców prawnych, w grupie wiekowej powyżej 75. roku życia jest 2 900 osób, co stanowi 6 proc. ogółu, zaś w przedziale wiekowym 60-75, znajduje się ok 7 300 radców prawnych, co stanowi 15 procent ogółu. Dla wielu starszych radców prawnych dostęp do środków komunikacji elektronicznej jest znacznie utrudniony. Może to też spowodować wykluczenie z wyborów znacznego odsetka spośród nich - mówi.
Zobacz w LEX: Prawa i obowiązki pełnomocników procesowych w czasie epidemii koronawirusa - nagranie z webinaru >
I dodaje, że wybory online mogą powodować trudności także dla radców prawnych z innych przedziałów wiekowych. - Dlatego postulowaliśmy stosowne przedłużenie procesu wyborczego i kadencji organów. Wobec wielu podmiotów publicznych (w tym organizacji społecznych) ustawodawca wprowadził już rozwiązania zakładające wydłużenie kadencji organów - tychże podmiotów - w trakcie trwania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, słusznie zakładając niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia uczestników procesu wyborczego oraz faktyczną niemożliwość ich przeprowadzenia w tym okresie - mówi.
Prezes podaje też konkretne przykłady - Krajową Radę Prokuratorów, organ statutowy organizacji samorządu gospodarczego rzemiosła, władze polskich związków sportowych, Polski Związek Łowiecki czy walne zgromadzenie notariuszy. - Kwestia wyborów jest obecnie jednym z najważniejszych tematów na którym koncentrujemy dzisiaj swoje działania - wskazuje.
Czytaj: COVID-19 uderza w rynek prawniczy, kancelarie walczą o przetrwanie>>
O co postulowali radcy?
W propozycjach przesłanych Senatowi KRRP postulowało, by ze względu na COVID-19 zawiesić bieg terminów rozpoczętych w procesach wyborczych w samorządzie. - Zarówno ze względów epidemiologicznych jak i prawnych obecnie nie ma możliwości zwoływania zgromadzeń rejonowych, a bez nich nie można uruchomić pozostałych procedur wyborczych. Konieczne jest zatem wprowadzenie rozwiązań, które pozwolą na przeprowadzenie wyborów do organów samorządu zawodowego po ustaniu stanu epidemii, stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu nadzwyczajnego, a do tego czasu umożliwią przedłużenie obecnej kadencji organów - wskazano uzasadniając to.
Zobacz w LEX: Tarcza 3.0 - zmiany w postępowaniach sądowych, sposobie procedowania oraz terminach procesowych - nagranie ze szkolenia >
Zgodnie z propozycją, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii lub stanu nadzwyczajnego nie przeprowadzano by wyborów do organów samorządu zawodowego radców prawnych ani na funkcje w samorządzie, a kadencje tych organów lub funkcji w samorządzie, ulegałaby odpowiedniemu przedłużeniu.
Senat wprowadził do tarczy poprawkę (nie przyjął jej Sejm) zgodnie z którą: w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii albo stanu nadzwyczajnego oraz w okresie 30 dni po odwołaniu tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni, nie przeprowadza się wyborów do organów samorządu zawodowego radców prawnych, do organów samorządu zawodowego adwokatów oraz do pełnienia funkcji w organach tych samorządów. A kadencje tych organów ulegają przedłużeniu do czasu wyboru nowych organów.
Sprawdź w LEX: Czy radca prawny musi zawrzeć ze stałym klientem umowę powierzenia przetwarzania danych osobowych? >
Adwokaci szykują się na jesień
Adwokat Jacek Trela, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej podkreśla w rozmowie z Prawo.pl, że Adwokatura zakłada możliwość przeprowadzenia wyborów jesienią. Dodaje, że terminy zgromadzeń zostały już wyznaczone na wrzesień i październik przez okręgowe rady adwokackie.
Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Składanie pism procesowych drogą elektroniczną >
W ocenie NRA przesłanką, że będzie to możliwe jest choćby fakt łagodzenia obecnie rygorów sanitarnych i plan MS o przeprowadzeniu - pod koniec czerwca - egzaminów prawniczych.
- Samo ministerstwo przewiduje możliwość zgromadzenia dużej liczby osób w salach, to zaś prowadzi do wniosku, że jest dość duża szansa na przeprowadzenie jesienią wyborów w naszych izbach, a w ślad za tym Krajowego Zjazdu Adwokatury, którego termin NRA wyznaczyła w zeszłym roku na 27- 29 listopada 2020 r. - wskazuje prezes.
Przypomina, że obowiązuje też art. 11 Ustawy o Adwokaturze, zgodnie z którym do czasu ukonstytuowania się nowych organów dotychczasowe władze są zobowiązane do działania.
- To jest przepis legitymujący obecne władze do czasu najbliższych wyborów. Oczywiście, zdajemy sobie sprawę, że sytuacja może się zmienić. Gdyby okazało się, że jest powrót epidemii, to wtedy będziemy postulowali - choć nie jesteśmy tego zwolennikami w samorządzie - żeby te kadencje organów adwokatury przedłużyć na wzór rozwiązań zastosowanych w samorządzie notarialnym. Czyli na czas epidemii i dodatkowo 6 tygodni po jej zakończeniu - dodaje prezes Trela.
Zobacz procedury:
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
