Powództwo zostało wytoczone przez fabrykę Metron spółkę z o.o. przeciwko Prokurze N. S. Funduszowi Inwestycyjnemu o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego.

Było to powództwo przeciw-egzekucyjne po wydaniu przez Sąd Okręgowy w Gdańsku prawomocnego wyroku zasądzającego na rzecz N. S. Funduszu Inwestycyjnego kwotę 4 mln 260 tys. zł z odsetkami.

Zobacz procedurę w LEX: Sprawa z powództwa o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego >

 

Jak doszło do wydania tytułu?

W 2001 r. spółka Metron zawarła z PKO BP umowę kredytową na 5 mln zł. Wykonanie umowy zabezpieczono hipoteka umowną, zabezpieczoną na nieruchomości.

Spółka Metron spłaciła należności, więc PKO BP wystawił w marcu 2004 r. tytuł egzekucyjny. W 2005 roku strony zawarły ugodę i spółka uznała wierzytelność w wysokości 3 mln 800 zł i sposób spłaty. Spółka Metron Serwis zabezpieczyła wierzytelność na użytkowaniu wieczystym na jednej z nieruchomości w Toruniu. Postanowienia ugody nie zostały wykonane, więc bank wystawił bankowy tytuł egzekucyjny.

W czerwcu 2008 r. komornik, do którego trafił tytuł egzekucyjny stwierdził, że egzekucja wierzytelności jest bezskuteczna. Zatem umorzono postępowanie przeciwko poręczycielowi dłużnemu.

Czytaj w LEX: Egzekucja roszczeń zabezpieczonych hipoteką >

Sprzedaż wierzytelności

W tej sytuacji bank sprzedał wierzytelność pozwanemu Funduszowi Inwestycyjnemu. A ten wezwał do zapłaty spółkę powodową, ale ta odmówiła zapłaty. Sprawa trafiła więc do sądu, który zasądził na rzecz Funduszu żądaną sumę.

Sąd Okręgowy orzekł, że nie doszło do przedawnienia roszczenia. Gdyby wierzytelność była przedawniona, to wierzyciel mógłby zaspokoić się z zastawionej nieruchomości na podstawie art. 77 o księgach wieczystych i hipotece. Jednak przedawnienia nie było.

Sąd apelacyjny podzielił ustalenia sądu I instancji, a Sąd Najwyższy nie przyjął skargi kasacyjnej powoda w kwestii wydania tytułu wykonawczego.

 

 

Powództwo przeciw-egzekucyjne spółki

Sprawa, którą Izba Cywilna SN rozpoznawała 30 września br., dotyczyła powództwa przeciw-egzekucyjnego po tym, jak sądy obu instancji oddaliły powództwo główne. Wyszły bowiem z założenia, że nie doszło do przedawnienia po powstaniu tytułu wykonawczego.

Skarga kasacyjna powodów opierała się na następujących zarzutach naruszenia przez Sąd Apelacyjny w wyroku z 7 lutego 2019 r.:

  • art. 840 par. 1 i 2 kpc przez przyjęcie, że zarzut przedawnienia jest niedopuszczalny
  • art. 77 ustawy o księgach wieczystych i hipotece
  • bezzasadne oddalenie wniosków o zbadanie zawartej ugody

Według powództwa opozycyjnego dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli:

  • przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności, gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku, mimo istnienia formalnego dokumentu potwierdzającego to przejście;
  • po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może oprzeć powództwo także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, na zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zgłoszenie tego zarzutu w sprawie było z mocy ustawy niedopuszczalne, a także na zarzucie potrącenia.

Czytaj w LEX: Powództwo opozycyjne wraz z wnioskiem o zabezpieczenie powództwa poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego >

 

SN oddala skargę

Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej na rozprawie zdalnej 30 września br. uznał, że powództwo jest niezasadne.

- W powództwie przeciw-egzekucyjnym wszczętym na podstawie art. 840 par. 1 kpc należy wskazać okoliczności, które nastąpiły po wyroku, będącym podstawą tytułu egzekucyjnego, gdy wyroku nie można wykonać - wyjaśniała sędzia sprawozdawca Agnieszka Piotrowska. - To sąd zajmuje się tymi okolicznościami, a nie komornik - dodała.

Zobacz procedurę w LEX: Postępowanie w wyniku powództwa opozycyjnego >

W tym powództwie chodzi o "wyrwanie zębów prawomocnemu wyrokowi". Sąd Okręgowy w Toruniu w 24 listopada 2018 r. zasądził na rzecz Funduszu 4 mln 800 tys. zł i nie można w powództwie przeciw-egzekucyjnym badać jeszcze raz podstaw tego wyroku. Obowiązuje przecież zasada powagi rzeczy osądzonej, inaczej powstałby chaos prawny - podkreślił SN. Co

Co mógłby zrobić powód po prawomocnych wyroku zasądzającym? Na przykład, aby obalić tytuł wykonawczy może udowodnic, że dług spłacił, ale w tej sprawie tak się nie stało.

Można by kwestionować, że po wyroku wierzyciel przez 15 lat nic nie zrobił, ale to też nie wchodzi w tej sprawie w grę. Sama zmiana przepisów nie wpływa na pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności.

Sygnatura akt IV CSKP 235/21, wyrok z 30 września 2021 r.

Czytaj w LEX: Nowe zasady wysyłania pism w postępowaniu cywilnym >