Sytuacja przedstawiała się następująco: Przed sądem rejonowym toczyło się postępowanie o podział majątku wspólnego. Zakończono je postanowieniem w kwietniu 2021 r. W imieniu wnioskodawczyni działał w tym postępowaniu radca prawny Piotr S. , który udzielił pełnomocnictwa subsydiarnego adwokatowi Adamowi K. z prawem do udzielania dalszych substytucji.

Udzielenie pełnomocnictwa dwóm adwokatom

Na podstawie tego pełnomocnictwa adwokat Adam K. występował na kilku rozprawach - w kwietniu 2014 r., w czerwcu i we wrześniu 2014 r. A także w 2015 roku, w 2018 roku, w 2019 i w 2020 i 2021 r. Ale też pełnomocnictwa subsydiarnego Piotr S. udzielił innemu adwokatowi Markowi K., który wnioskodawczynię reprezentował na rozprawach w 2015 i 2016 roku.

Apelację od postanowienia z 18 kwietnia 2021 r. wniósł uczestnik, podważając umocowania adwokatów Marka K. i Adama K. i stwierdził, że w tej sytuacji postanowienie jest nieważne.

Nominacja radcy na sędziego

Dlatego, że te pełnomocnictwa nie mogły być udzielone, gdyż radca prawny Piotr S. 10 października 2016 r. otrzymał od prezydenta RP nominację na sędziego sądu rejonowego. A to pociągnęło za sobą nieważność udzielonych pełnomocnictw.

Wnioskodawczyni przyznała, że akceptuje wszystkie czynności wykonane w tej sprawie przez pełnomocników-substytutów. Piotr S. dołączył do akt upoważnienia wnioskodawczyni. Ponadto radca prawny, który został sędzią nie wypowiadał klientce umowy.

Rozpoznając apelację sąd II instancji stwierdził, że oczywiste jest, iż z chwilą nominacji na sędziego radca prawny traci uprawnienia jako pełnomocnik procesowy ( art. 87 par. 1 kpc). Jednak powstaje pytanie: Czy udzielone przez radcę prawnego adwokatowi dalsze pełnomocnictwo procesowe traci moc prawną z chwilą utraty przez tego radcę uprawnienia do pełnienia funkcji pełnomocnika procesowego w związku z mianowaniem na stanowisko sędziego sądu powszechnego?

A w razie pozytywnej odpowiedzi na to pytanie:  Czy dopuszczalne jest w tej sytuacji zatwierdzenie przez stronę czynności procesowych substytuta?

 

Brak należytego umocowania

Sąd okręgowy rozpoznający sprawę powołał się na uchwałę siedmiorga sędziów ( III CZP 154/04), zgodnie z którą występowanie w charakterze pełnomocnika procesowego osoby, która nie może być pełnomocnikiem, oznacza brak należytego umocowania powodujący nieważność postępowania (art. 379 pkt 2 k.p.c.).

Jednak sąd okręgowy uznał, że dopuszczalne jest następcze zatwierdzenie przez mocodawcę czynności procesowych dokonanych przez należycie umocowanego pełnomocnika. Jeśli taka osoba nie była pełnomocnikiem to takie zatwierdzenie nie jest możliwe.

Z drugiej strony czy udzielenie substytucji może nastąpić przez mocodawcę? A w tej sprawie, skoro radca prawny Piotr S.  utracił prawo do występowania przed sądem, to nie mógł zatwierdzić czynności dokonanych przez swego substytuta.

Sygnatura akt III CZP 120/22