-  W naszej ocenie, ustawa o tak doniosłym charakterze, winna być poprzedzona bardzo wnikliwą analizą dotychczasowego stanu prawnego, faktycznego, oraz poprzedzona szerokimi konsultacjami ze środowiskiem kuratorskim i środowiskiem świata nauki - czytamy w piśmie, do którego dotarło Prawo.pl. 

Chodzi o jedną z najbardziej wyczekiwanych w wymiarze sprawiedliwości regulacji. Przyjęcie ustawy o kuratorskiej służbie sądowej - jak wcześniej zapowiadało Ministerstwo Sprawiedliwości - jest planowane na trzeci kwartał 2019 r. Zgodnie z projektem minister sprawiedliwości ma powoływać i odwoływać kuratora okręgowego, przydzielać stanowiska kuratorskie do danego okręgu, będzie też miał prawo do wglądu w czynności służbowe kuratorów. Projekt reguluje również kwestie sekretariatów kuratorskich, wprowadza limit 12 kuratorów w zespole, oceny awansowe, zmiany w dyscyplinarkach i  m.in. superwizje.

 


Kuratorzy zaniepokojeni propozycją

Pod pismem podpisały się: Dolnośląskie Stowarzyszenie Kuratorów Sądowych FRONTIS, Krakowskie Stowarzyszenie Kuratorów Sądowych, Pomorskie Stowarzyszenie Zawodowych Kuratorów Sądowych, Wielkopolskie Stowarzyszenie Kuratorów Sądowych, Śląskie Stowarzyszenie Kuratorów Sądowych AUXILIUM, Ogólnopolski Związek Zawodowy Kuratorów Sądowych, Stowarzyszenie Twórczej Resocjalizacji PO-MOST, Fundacja na Rzecz Rozwoju Probacji PROBARE oraz KRK.  - Jako przedstawiciele środowiska kuratorskiego, mając na uwadze dobro polskiej kurateli sądowej, jej sprawność oraz skuteczność, wyrażamy duże zaniepokojenie proponowanym projektem - czytamy w piśmie. 

Organizacje podkreślają, że zaproponowane zmiany mają "bardzo głęboki charakter, zarówno jeżeli chodzi o ustrój kuratorskiej służby sądowej, jak również materialnoprawny charakter zadań kuratorów sądowych". 

Czytaj: Przewodniczący Krajowej Rady Kuratorów: Nie da się zarządzać przy pomocy strachu>>

- W naszej ocenie, ustawa o tak doniosłym charakterze, winna być poprzedzona bardzo wnikliwą analizą dotychczasowego stanu prawnego, faktycznego, oraz poprzedzona szerokimi konsultacjami ze środowiskiem kuratorskim i środowiskiem świata nauki - zaznaczono. 

Przeczytaj w LEX: Wynagrodzenie kuratorów sądowych >

Kuratorzy chcą współpracować

Jednocześnie - jak podkreślają autorzy wystąpienia - dostrzegają oni potrzebę wprowadzania zmian w funkcjonowaniu kuratorskiej służby sądowej.  -  Wyrażamy pełną gotowość do podjęcia współpracy i konstruktywnego dialogu - dodają. 

Czytaj: 
Zwierzchni nadzór dla ministra - jest projekt ustawy dla kuratorów sądowych>>

Dzieckiem w byłego partnera - kontakty utrudniane z zemsty lub dla alimentów​
 

Po pierwsze - mniejsza rola kuratora okręgowego

Kuratorzy mają do propozycji MS szereg uwag. Jedna z głównych dotyczy tego, że zgodnie z projektem kurator okręgowy traci - jak mówią - bardzo dużo swoich uprawnień na rzecz prezesa sądu rejonowego.  - Jeśli wczytamy się w ustawę, to wynika z niej, że kurator, który będzie powoływany przez ministra sprawiedliwości i nadal wśród swoich zadań ma odpowiedzialność za funkcjonowanie kuratorskiej służby sądowej w okręgu, tak naprawdę nie będzie miał realnego wpływu na służbę - mówi w rozmowie z Prawo.pl przewodniczący KRK Grzegorz Kozera. 

Sprawdź: Czy ośrodek zapobiegania uzależnieniom może udzielić informacji dotyczącej leczenia pacjenta na wniosek dzielnicowego policjanta, pracodawcy, kuratora sądowego, współmałżonka? >

I dodaje, że większość spraw, które wcześniej wymagały wniosku kuratora okręgowego, teraz będą mogły być podejmowane też z urzędu przez prezesów sądu rejonowego lub okręgowego, przy niewiążącej opinii kuratora lub nawet jej braku. - Odbieramy to jako degradację. Jest też zapis, który w naszej ocenie jest niekonstytucyjny - mówi.

Niepokojące zmiany w postępowaniu dyscyplinarnym

Jest nim przez środowisko kuratorskie krytycznie oceniana zmiana w zakresie postępowania dyscyplinarnego - a przede wszystkim wprowadzenie wytyku. 

Kuratorzy podnoszą, że to przeniesienie przepisów dotyczących sędziów. - W przypadku sędziów wytyk dotyczy spraw, które mają już znaczące skutki i konsekwencje, przede wszystkim tych orzeczeń, które są wydane z rażącym naruszeniem przepisów prawa materialnego. Jak to przełożyć na czynności kuratorów, czego miałoby to dotyczyć - zaznacza Kozera. 

Sprawdź: Czy dokumenty sporządzane przez kuratora sądowego w ramach wykonywania nadzoru kuratorskiego należy anonimizować lub przechowywać np. w zaklejonych kopertach, aby uniemożliwić dostęp do nich osobom nieuprawnionym? >

Niepokojące - w ocenie KRK - jest też wprowadzenie jednej z kar - polegające na obniżeniu wynagrodzenia o 50 proc., nawet przez okres dwóch lat. Rada ocenie, że taka propozycja "wydaje się bardzo drakońska". 

Niedoregulowane kontakty z dzieckiem

Jeszcze w lutym Krajowa Rada Kuratorów przekazała resortowi sprawiedliwości swoje propozycje zmiany w kodeksie postępowania cywilnego, w zakresie kontaktów rodzica z dzieckiem, przy udziale kuratora. Kuratorzy wskazywali bowiem, że przepisy ograniczają ich rolę do biernego obserwatora. Dodatkowo takie kontakty, przy konflikcie rodziców trwają latami, co jak mówią  - negatywnie wpływa na dziecko i utrudnia mu nawiązanie więzi.

Czytaj: Kuratorzy apelują o lepsze przepisy o kontaktach rodzica z dzieckiem>>

Dlatego proponowali m.in. by orzeczenia sądu dotyczące tego typu kontaktów, precyzyjnie obejmowały ich termin, czas ich trwania, krąg osób uprawnionych do udziału jak również tych, których nie powinno być. Postulowali też, by takie spotkania, z udziałem kuratora, orzekane były w określonym miejscu, na okres nie przekraczający sześciu miesięcy, przy zastrzeżeniu, że nie będą trwać dłużej niż cztery godziny i odbywać się w dni wolne od pracy i święta. 

Przeczytaj w LEX: Istota i znaczenie superwizji w pracy socjalnej >

 

Jak podnoszą kuratorzy, projekt nie rozwiązuje tych problemów. KRK proponuje, by w orzeczeniu sądu o kontaktach rodzica z dzieckiem określone zostało w szczególności: termin i miejsce ich wykonywania oznaczone adresem, czas ich trwania, krąg osób uprawnionych do udziału, jak również - co istotne - osób, bez których obecności mają się one odbywać. Kuratorzy wielokrotnie podnosili, że dochodzi do sytuacji kiedy w kontaktach np. ojca z dzieckiem chce uczestniczyć matka, lub dziadkowie, a to niejednokrotnie prowadzi do konfliktu, który odbija się negatywnie na dziecku.  

Sprawdź: Czy osoba sprawująca opiekę faktyczną nad małoletnim jest uprawniona w relacji ze szkołą do wykonywania uprawnień wobec dziecka bez zgody rodziców dziecka? >