W tekście Pakiet pomocowy może zablokować zwroty VAT pisaliśmy, że w razie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii organ będzie mógł zawieszać z urzędu albo na wniosek:

  • postępowanie lub kontrolę prowadzone na podstawie ordynacji podatkowej,
  • kontrolę celno-skarbową,
  • postępowanie w sprawach z zakresu gier hazardowych.

Na pierwszy rzut oka wydawać się mogło, że to dobre rozwiązanie. Nie da się ukryć, że uczestnictwo w postępowaniu lub kontroli może być w czasie epidemii nadmiernie uciążliwe lub po prostu niemożliwe, ograniczając ich prawo do obrony. Eksperci sygnalizowali jednak, że to rozwiązanie mogło kryć w sobie również pułapkę i być wykorzystywane jako narzędzie do opóźniania zwrotów podatku od towarów i usług.

Zobacz procedurę w LEX: Wyłączenie z obowiązku stosowania p.z.p. dla zakupu towarów lub usług niezbędnych do przeciwdziałania COVID-19 >

Zawieszanie postępowań według innych zasad

Po naszej publikacji kontrowersyjne przepisy z projektu zostały wykreślone. Przyjęta przez Sejm ustawa już tych rozwiązań nie zawiera. Z nowej wersji regulacji wynika, że zawieszane mogą być niektóre terminy ustawowe, ale z niezachowaniem których ustawa wiąże ujemne skutki dla strony, co mogłoby sugerować, że wstrzymywanie zwrotu VAT nie będzie możliwe.

Nowy art. 15zzr specustawy wskazuje, że w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 bieg terminów przewidzianych przepisami prawa cywilnego i administracyjnego:

  1. od zachowania których jest uzależnione udzielenie ochrony prawnej przed sądem lub organem oraz terminy do dokonania przez stronę czynności kształtujących prawa i obowiązki jej lub drugiej strony stosunku prawnego,
  2. zasiedzenia, przedawnienia i innych terminów, których niezachowanie powoduje wygaśnięcie lub zmianę praw rzeczowych oraz roszczeń i wierzytelności wynikających ze stosunków cywilnoprawnych, a także popadnięcie w opóźnienie,
  3. zawitych, z niezachowaniem których ustawa wiąże ujemne skutki dla strony,
  4. do dokonania przez podmioty lub jednostki organizacyjne podlegające wpisowi do właściwego rejestru czynności, które powodują obowiązek zgłoszenia do tego rejestru, a także terminów na wykonanie przez te podmioty obowiązków wynikających z przepisów o ich ustroju - nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres.

Bartosz Kubista, doradca podatkowy, adwokat, partner w kancelarii GLC, potwierdza, że ustawodawca musiał wycofać się z wcześniejszego pomysłu. Obecnie zawieszane mogą być niektóre terminy ustawowe, ale z niezachowaniem których ustawa wiąże ujemne skutki dla strony, co mogłoby sugerować, że wstrzymywanie zwrotu VAT nie będzie możliwe.

Czytaj w LEX: Koronawirus a podatki >

- Co jednak dziwne - możliwe, że ustawodawca kwestię zawieszenia postępowania... po prostu przeoczył. O niespójności może świadczyć treść uzasadnienia, w którym ustawodawca odwołuje się do kwestii zawieszenia (w takiej formie, w jakiej było to w poprzednim projekcie), chociaż w samej treści ustawy podobnego rozwiązania nie znalazłem – wskazuje Bartosz Kubista.

 

W uzasadnieniu cały czas zawieszanie po staremu

Faktycznie, w uzasadnieniu w punkcie 2.59 - Zawieszenie postępowań podatkowych - cały czas znajduje się zapis, z którego wynika, że w związku z zagrożeniem epidemiologicznym wywołanym COVID-19 oraz ochroną obywateli może nastąpić brak możliwości kontynuowania postępowań, w szczególności podatkowych i kontroli oraz realizacji obowiązków bądź uprawnień stron postępowania i kontrolowanych. Z tego względu istnieje potrzeba zawieszenia toczących się postępowań i kontroli, w tym podatkowych, prowadzonych na podstawie Ordynacji podatkowej, kontroli celno-skarbowych oraz niektórych innych postępowań. MF pisze, że postanowienie w sprawie zawieszenia postępowań i kontroli, o których mowa w ust. 1, będzie wywoływać skutki prawne już od chwili jego wydania. Organ wydający postanowienie o zawieszeniu procedury będzie miał obowiązek doręczenia tego postanowienia niezwłocznie. Jeśli nie będzie to możliwe postanowienie o zawieszeniu zostanie doręczone najpóźniej w terminie doręczenia postanowienia o podjęciu zawieszonego postępowania albo kontroli.

Czytaj w LEX: Zawieszenie działalności gospodarczej w związku z koronawirusem >