Wnioski podatników o zwrot VAT to jedne częściej spotykanych postępowań. Weryfikacja ich zasadności i prawidłowości wymaga jednak wszczęcia przez skarbówkę postępowania podatkowego czy kontrolnego. W czasie panującej właśnie epidemii koronawirusa, sytuacja dotycząca zwrotów VAT właśnie zaczęła się komplikować. Wszystko przez opublikowany przez rząd projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw. Proponowane przez rząd rozwiązania będą zawieszały postępowania i kontrole.
Zobacz procedurę w LEX: Narzędzia podatkowe wpierające zwalczanie pandemii koronawirusa (COVID-19) >
Zawieszenie z urzędu lub na wniosek
Zgodnie z proponowanym art. 15 zzh specustawy, w razie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii organ będzie mógł zawieszać z urzędu albo na wniosek:
- postępowanie lub kontrolę prowadzone na podstawie ordynacji podatkowej,
- kontrolę celno-skarbową,
- postępowanie w sprawach z zakresu gier hazardowych.
Bez wątpienia – wprowadzenie możliwości zawieszania postępowań i kontroli podatkowych spełnia postulaty podatników, dla których uczestnictwo w postępowaniu lub kontroli może być w czasie epidemii nadmiernie uciążliwe lub po prostu niemożliwe, ograniczając ich prawo do obrony.
Zobacz również: Doradcy podatkowi krytykują pakiet pomocowy >>
Propozycja pomocy podatnikom nie zachwyca >>
- Niestety, choć wielu podatników przyjmuje tę propozycję z ulgą i radością, rozwiązanie to kryje w sobie również pułapkę i może być wykorzystane jako narzędzie do opóźniania zwrotów podatku od towarów i usług – tłumaczy Bartosz Kubista, doradca podatkowy, adwokat, partner w kancelarii GLC.
Ekspert zwraca uwagę, że proponowany art. 115 zzh par. 1 specustawy nie ogranicza zakresu kontroli i postępowań podatkowych oraz kontroli celno-skarbowych, które mogą być zawieszane w związku z ogłoszonym stanem zagrożenia epidemicznego lub epidemii. Oznacza to, że zawieszeniu mogą ulegać wszystkie postępowania i kontrole, niezależnie od ich przedmiotu.
- Do zawieszenia postępowań i kontroli może dojść nie tylko na wniosek podatnika, ale również urzędu. Organ może więc zadecydować o tym fakcie samodzielnie i bez konsultacji z podatnikiem – podkreśla Bartosz Kubista.
Trzeba też dodać, że podatnik nie będzie miał możliwości do kwestionowania zawieszenia, bowiem zgodnie z proponowanym art. 15 zzh ust. 5 specustawy przy zawieszaniu postępowań w związku ze stanem zagrożenia epidemicznego lub epidemii nie będzie stosowany art. 201 § 3 ordynacji podatkowej. Wyjaśnijmy. Przepis ten przewiduje możliwość zażalenia postanowienia o zawieszeniu postępowania. W efekcie, podatnicy nie będą mieli jak skutecznie przeciwstawić się niechcianemu postanowieniu o zawieszeniu postępowania.
Będą problemy ze zwrotem VAT
I tu zaczyna się problem związany ze zwrotem podatku od towarów i usług.
Ekspert zwraca uwagę, że w przypadku wystąpienia przez podatnika o zwrot podatku od towarów i usług na podstawie art. 87 ust. 2 ustawy o VAT, organ podatkowy może uznać, że zasadność zwrotu budzi wątpliwości i przeprowadzić czynności sprawdzające lub właśnie kontrolę podatkową, kontrolę celno-skarbową lub postępowanie podatkowe celem weryfikacji tej zasadności, przedłużając jednocześnie termin zwrotu VAT.
Skoro proponowany art. 15zzh ust. 1 specustawy pozwala na zawieszenie wszystkich postępowań i kontroli, to pozwoli to organom podatkowym na zawieszenie postępowania lub kontroli zmierzającej do weryfikacji zasadności zwrotu. W efekcie zwrot VAT zostanie wstrzymany na czas trwającego stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii, a podatnik – wobec braku możliwości wniesienia zażalenia od takiego postanowienia – nie będzie miał instrumentów pozwalających na zwalczenie takiego postanowienia.
Postępowania zawiesi też minister
Z projektowanych przepisów (art. 15 zzh ust. 3 specustawy) wynika również, że uprawnienia do zawieszania postępowań w czasie epidemii zyska również minister finansów. Będzie on mógł w drodze rozporządzenia zawiesić postępowania lub kontrole, określając zakres terytorialny zawieszenia, rodzaje postępowań i kontroli podlegających zawieszeniu oraz okres, na który następuje zawieszenie, mając na względzie okres obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii oraz skutki nimi wywołane. Zdaniem Bartosza Kubisty, choć wydaje się to raczej mało prawdopodobne, to jednak nie będzie przeszkód prawnych, by minister finansów wydał rozporządzenie zawieszające na czas zagrożenia epidemicznego lub epidemii wszystkie postępowania i kontrole w sprawie weryfikacji zasadności zwrotu podatku VAT.
Problem ten zresztą rzutuje również na inne postępowania zmierzające do zwrotu środków na rzecz podatników, jak np. postępowania o zwrot nadpłaty podatku. Istnieje więc istotne ryzyko, że narzędzie, które ma służyć ulżeniu przedsiębiorcom w tym trudnym czasie przyniesie skutek całkowicie odwrotny i będzie mogło być wykorzystane do przeciągnięcia w czasie terminu na zwrot podatku od towarów i usług.
- Należałoby zatem postulować modyfikację treści proponowanego art. 15zzh specustawy poprzez wyraźne zaznaczenie, że zawieszenie postępowań nie może zmierzać do wstrzymania, czy przedłużenia podatnikom terminu na zwrot podatku od towarów i usług – podkreśla ekspert.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
