1 września weszły w życie pierwsze przepisy nowelizacji ustawy o VAT z 16 czerwca 2023 r., która wprowadza obowiązkowy Krajowy System e-Faktur (Dz.U. z 2023 r. poz. 1598).  Dotyczą jednak wyłącznie wystawiania faktur zaliczkowych i korygujących, a celem zmian jest uproszczenie fakturowania i dostosowanie do wymogów KSeF. Sam obowiązek e-fakturowania wejdzie w życie natomiast 1 lipca 2024 r. 

art. 106b dodano ust. 1a i 1b. Przepisy te stanowią, że podatnicy nie będą musieli wystawiać faktur zaliczkowych, jeśli całość lub część zapłaty otrzymają w tym samym miesiącu, w którym dokonali czynności, na poczet których otrzymali płatność. Zasada ta nie dotyczy szczególnych terminów wystawiania faktur wymienionych w art. 106i ust. 3-8 ustawy o VAT, np. w przypadku świadczenia usług budowlanych lub budowlano-montażowych, rozliczenia zwrotów wydawnictw czy opakowań albo na szczególne żądanie kontrahenta.

Dotychczas obowiązujące przepisy nie zwalniały z obowiązku wystawiania faktur zaliczkowych, gdy wpłata zaliczki i sprzedaż miały miejsce w tym samym okresie rozliczeniowym. 

Zobacz procedurę w LEX: Obowiązek wystawienia faktury VAT >

Tylko jedna faktura końcowa

Po 1 września, jeśli podatnik wystawi tylko jedną fakturę - końcową, będzie ona musiała zawierać datę otrzymania zapłaty. Dotyczy to jednak sytuacji, gdy taka data jest określona i jest inna niż data wystawienia faktury.

Ustawa stanowi też, że jeśli faktura zaliczkowa zostanie wystawiona za pośrednictwem KSeF, faktura końcowa będzie musiała zawierać jej numer identyfikujący w KSeF. Zmiana ma stworzyć organom podatkowym lepsze możliwości analityczne dotyczące weryfikacji faktur wystawionych w KSeF, by automatycznie system mógł połączyć fakturę końcową i zaliczkową, bazując na numerze KSeF.

- Nowe przepisy odnoszą się do wszystkich typów faktur, także tych wystawianych za pośrednictwem Krajowego Systemu e-Faktur. Brak obowiązku wystawiania faktur zaliczkowych dotyczy dostaw rozliczanych na zasadach ogólnych, gdy podatnik musi wystawić fakturę do 15 dnia kolejnego miesiąca. Warto jednak pamiętać, że taka faktura rozliczeniowa musi zawierać również datę dostawy oraz otrzymania zapłaty - wyjaśnia Magdalena Jaworska, doradca podatkowy, radca prawny, partner w Quidea.

- To zmiany, które należy ocenić pozytywnie. Już dotychczas dyrektor KIS przyznawał w interpretacjach, że podatnicy nie muszą wystawiać dwóch faktur, jeśli otrzymują zaliczkę w tym samym miesiącu, w którym dokonali dostawy. Jednak, po pierwsze, nie był to trend powszechny, a po drugie, zawsze obarczony był pewną dozą ryzyka. Od 1 września takie uproszczenie w fakturowaniu otrzymanych zaliczek znajdzie się w ustawie o VAT. Da to podatnikom pewność co do ich rozliczeń podatkowych, zwłaszcza gdy nie występowali o interpretację indywidualną w tym zakresie – dodaje Magdalena Jaworska.

 


Dostosowanie do zmian planowanych na 1 lipca

Ustawa wprowadza też zmiany dotyczące faktur korygujących (art. 106j w ust. 2 pkt 2a ustawy o VAT, który odnosi się do elementów takich faktur). Chodzi o faktury wystawiane obecnie dobrowolnie w KSeF. Od 1 września faktura korygująca musi zawierać numer KSeF korygowanej faktury. Taki wymóg obejmie korekty wystawiane zarówno przez podatników krajowych, jak i podmioty nieposiadające siedziby działalności gospodarczej w Polsce, jeśli pierwotną fakturę wystawiono w KSeF.

Weź udział w szkoleniu: KSeF w kancelarii doradcy podatkowego – wyzwanie czy szansa? >

Jak wyjaśnia Urszula Sałacińska-Matwiejczyk, doradca podatkowy z Północno-Wschodniej Grupy Podatkowej, ekspert Tax Alert, ustawa zmieniająca w zakresie wystawiania faktur zaliczkowych dostosowuje również obecne brzmienie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług do mającego wejść w życie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur. Dotychczas przepisy ustawy o VAT zakładały, że jeśli faktura zaliczkowa nie obejmuje całej zapłaty, w fakturze wystawianej po wydaniu towaru lub wykonaniu usługi powinna dodatkowo zawierać numery faktur wystawionych przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi.

Od momentu rozpoczęcia obowiązywania przepisów o KSeF, czyli od 1 lipca 2024 r., faktura końcowa będzie musiała zawierać numery identyfikujące w Krajowym Systemie e-Faktur faktury wystawione przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi, a w przypadku faktur innych niż faktury ustrukturyzowane – numery tych faktur. W przypadku natomiast, gdy wystawiona zostanie więcej niż jedna faktura dokumentująca otrzymanie części zapłaty, a faktury te łącznie obejmują całą zapłatę, ostatnia z tych faktur będzie musiała zawierać również numery identyfikujące poprzednie faktury w Krajowym Systemie e-Faktur, a w przypadku faktur innych niż ustrukturyzowane – numery poprzednich faktur (art. 106f ust. 3 i 4 ustawy o VAT).

- Zmiany wchodzące w życie od 1 września 2023 r.  mogą uprościć fakturowanie w przypadku płatności zaliczkowych, oraz zmniejszyć ilość wystawianych dokumentów w firmie - mówi Urszula Sałacińska-Matwiejczyk. 

Czytaj w LEX: Krajowy System e-Faktur (KSeF) – kontekst prawny, wyzwania techniczne i konsekwencje praktyczne dla przedsiębiorców >

Mało czasu na wdrożenie KSeF, a wiele wątpliwości

Eksperci zwracają jednak uwagę, że niezależnie od zmian obowiązujących od 1 września br., przedsiębiorcy powinni wdrożyć intensywne przygotowania do rewolucji w fakturowaniu, która wejdzie w życie 1 lipca 2024 r. Jednak wciąż pozostaje wiele kwestii do wyjaśnienia przez Ministerstwo Finansów. 

Czytaj również: ​Jak w KSeF odróżnić konsumenta od przedsiębiorcy? >>

- Konieczne jest niezwłoczne podjęcie przez resort finansów wydania wyjaśnień w kwestiach, które nie zostały uregulowane w ustawie a wciąż budzą wątpliwości dla biznesu. Takim przykładem jest wprowadzenie jasnych kryteriów odróżnienia transakcji B2B od B2C, czyli sprzedaży na rzecz przedsiębiorców od tej na rzecz konsumentów – mówi Anna Słomińska-Wernik, ekspert Departamentu Podatkowego Konfederacji Lewiatan.

Problem wynika z faktu, że z KSeF wyłączone są faktury wystawiane na rzecz nabywcy będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej tzw. transakcje B2C. Przepisy nie wskazują, na jakiej podstawie sprzedawca ma określić, czy nabywca prowadzi działalność gospodarczą, czy też nie.

- Bez wskazania jasnych wytycznych ze strony Ministerstwa Finansów obowiązki wynikające z wdrożenia KSeF mogą być narażone na nieprawidłowości – mówi Anna Słomińska-Wernik.