Pytanie:

Osoba fizyczna posiadająca udziały w spółce cywilnej oraz prowadząca dodatkowo działalność gospodarczą planuje wnieść swoje działalności i spółki do spółki z o. o. Wchłonięcie przedsiębiorstw do spółki z o. o. spowoduje podwyższenie kapitału podstawowego/zakładowego. Czy w tej sytuacji wartość wniesionego przedsiębiorstwa lub wartość podwyższonego kapitału spółki powinny być opodatkowane u ww. osoby fizycznej lub w spółki z o. o. podatkiem PCC? Jakie obowiązki w stosunku do urzędu skarbowego ciążą na ww. osobie fizycznej/spółce z o. o.? W jakich terminach i w jakiej wysokości powinna odprowadzić podatek? Jak ustalić moment obowiązku podatkowego? Według daty umowy wniesienia przedsiębiorstwa, czy według daty wpisania podwyższenia kapitału w KRS?

Odpowiedź:

Wniesienie aportu do spółki z o.o skutkować będzie koniecznością zapłaty PCC przez spółkę.

Uzasadnienie:

Zgodnie z dyspozycją przepisu art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k) w związku z pkt 2 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1150) - dalej u.p.c.c., opodatkowaniu PCC podlega m.in. zmiana umowy spółki. Przy spółce kapitałowej za zmianę umowy spółki uznaje się podwyższenie kapitału zakładowego z wkładów lub ze środków spółki oraz dopłaty.

Jak stanowi przepis art. 6 ust. 1 pkt 8 lit. b) u.p.c.c., w przypadku podwyższenia kapitału zakładowego spółki kapitałowej, podstawę opodatkowania PCC stanowi wartość, o którą podwyższona kapitał.

Od podstawy opodatkowania odlicza się:

  1. kwotę wynagrodzenia wraz z podatkiem od towarów i usług, pobraną przez notariusza za sporządzenie aktu notarialnego umowy spółki albo jej zmiany, jeżeli powoduje ona zwiększenie majątku spółki albo podwyższenie kapitału zakładowego;
  2. opłatę sądową związaną z wpisem spółki do rejestru przedsiębiorców lub zmianą wpisu w tym rejestrze dotyczącą wkładu do spółki albo kapitału zakładowego;
  3. opłatę za zamieszczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym ogłoszenia o wpisach, o których mowa w pkt 2.

Skoro więc w analizowanej sytuacji nie ma mowy o żadnej formie przekształcenia czy łączenia, a o wniesieniu przedsiębiorstw, to skoro wiąże się to z podwyższeniem kapitału spółki z o.o. nastąpi zmiana umowy spółki opodatkowana PCC. Podstawę opodatkowania stanowiła będzie wartość podwyższonego kapitału. 

W art. 4 pkt 9 u.p.c.c. wskazane zostało, że w przypadku spółek innych niż cywilna obowiązek podatkowy w PCC spoczywa na spółce, zatem to spółka będzie podatnikiem PCC.
W przypadku zmiany umowy spółki możliwość „uniknięcia” PCC daje jedynie zastosowanie któregoś ze zwolnień z art. 9 pkt 11 u.p.c.c.

Według takiego zwolnione od PCC są umowy spółki i ich zmiany:

  • a) związane z przekształceniem lub łączeniem spółek w części wkładów do spółki albo kapitału zakładowego, których wartość była uprzednio opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych lub podatkiem od wkładów kapitałowych do spółek kapitałowych na terytorium państwa członkowskiego innego niż Rzeczpospolita Polska albo od których zgodnie z prawem państwa członkowskiego podatek nie był naliczany,
  • b) związane z podwyższeniem kapitału zakładowego pokrytego z niezwróconych wspólnikom lub akcjonariuszom dopłat albo z niezwróconej pożyczki udzielonej spółce kapitałowej przez wspólnika lub akcjonariusza, które były uprzednio opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych lub podatkiem od wkładów kapitałowych do spółek kapitałowych na terytorium państwa członkowskiego innego niż Rzeczpospolita Polska,
  • c) związane z podwyższeniem kapitału zakładowego w części dotyczącej wartości, o którą obniżono kapitał zakładowy w następstwie strat poniesionych przez spółkę kapitałową, pod warunkiem że podwyższenie kapitału zakładowego następuje w okresie 4 lat po jego obniżeniu,
  • d) jeżeli przedmiotem działalności spółki kapitałowej jest świadczenie usług użyteczności publicznej w zakresie transportu publicznego, zarządzania portami i przystaniami morskimi, zaopatrzenia ludności w wodę, gaz, energię elektryczną, energię cieplną lub zbiorowego odprowadzania ścieków i w wyniku zawarcia umowy spółki Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego obejmuje co najmniej połowę udziałów lub akcji w tej spółce albo w chwili zmiany umowy spółki Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego posiada już co najmniej połowę udziałów lub akcji w tej spółce.

Z treści pytania nie wynika aby zwolnienie miało zastosowanie, a skoro tak to winien być naliczony półprocentowy podatek od czynności cywilnoprawnych. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą podjęcia uchwały o podwyższeniu kapitału spółki (art. 3 ust. 1 pkt 2 u.p.c.c.). Jeżeli uchwała zostanie podjęta w formie aktu notarialnego (zmiana umowy spółki), wówczas płatnikiem PCC będzie notariusz, a spółka nie złoży deklaracji PCC-3 (art. 10 u.p.c.c.).