Chodzi o obowiązującą od 31 sierpnia ulgę w podatku od czynności cywilnoprawnych, która ma wspierać osoby kupujące pierwsze mieszkanie na rynku wtórnym.
Zgodnie z art. 9 pkt 17 ustawy o PCC, zwolniona z podatku jest sprzedaż, której przedmiotem jest:
- prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość,
- prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego,
- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego
- jeżeli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach.
Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów, zwolnienie przysługuje, jeżeli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, a żadnej z nich, w dniu zakupu prawa do mieszkania lub domu nie przysługuje i przed tym dniem nie przysługiwało, żadne z tych praw ani udział w tych prawach. Wyjątek dotyczy osób, które w dniu zawarcia umowy sprzedaży posiadają lub przed tym dniem posiadały udział w takich prawach, ale jego wysokość nie przekracza lub nie przekraczała 50 proc. i został nabyty w drodze dziedziczenia. One mogą skorzystać ze zwolnienia.
Czytaj również: Mieszkanie za granicą a zwolnienie z PCC w Polsce >>
Budynek gospodarczy to nie mieszkanie
W najnowszych interpretacjach fiskus wyjaśnia wątpliwości wynikające z nowych przepisów.
W interpretacji z 8 listopada 2023 r. (nr 0111-KDIB2-3.4014.344.2023.2.JKU) dyrektor KIS rozpatrywał pytanie kobiety, która we wrześniu 2023 r. kupiła razem z mężem spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Jest to dla nich pierwszy zakup nieruchomości. Wcześniej jednak kobieta otrzymała w darowiźnie od rodziców działkę z murowanym budynkiem gospodarczym. Zapytała, czy notariusz prawidłowo pobrał od małżonków PCC.
Dyrektor KIS zgodził się, że nie powinna płacić podatku.
- Na dzień nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego była pani właścicielką działki zabudowanej wyłącznie budynkiem gospodarczym. Do momentu zakupu nieruchomości pani i pani mąż nie posiadaliście innego prawa własności ani spółdzielczego własnościowego prawa do budynku/lokalu mieszkalnego. Skoro więc na działce będącej pani własnością znajdował się wyłącznie budynek gospodarczy, to w takiej sytuacji przy zawieraniu umowy sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego mogła pani skorzystać ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych - stwierdził dyrektor KIS.
Zaznaczył, że przy zakupie lokalu przez małżonków warunki zwolnienia muszą spełniać oboje.
Czytaj w LEX: Zmiany w PCC płaconym przy zakupie mieszkań i domów >
Można mieć udziały w kilku nieruchomościach
W innej interpretacji z 8 listopada (nr 0111-KDIB2-2.4014.211.2023.2.PB) dyrektor KIS odpowiadał na pytanie mężczyzny, którego matka była współwłaścicielką dwóch mieszkań. W spadku po matce jeszcze jako kawaler nabył po 50 proc. udziałów w dwóch mieszkaniach. Teraz chce kupić z żoną mieszkanie na rynku wtórnym. Zapytał, czy zapłaci PCC. Jego zdaniem przepisy nie precyzują, czy dozwolona wielkość udziału w nieruchomości nabytego w drodze spadku dotyczy 50 proc. jednej nieruchomości, czy też kilku nieruchomości. Wobec tego przepisy powinny być interpretowane na korzyść nabywcy.
Dyrektor KIS zgodził się z nim. - W przedmiotowej sprawie znajdzie zastosowanie przepis art. 9 pkt 17 ustawy o PCC. Nie będzie pan zatem zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zakupu mieszkania z rynku wtórnego, o ile pana małżonka również spełnia wymogi określone w art. 9 pkt 17 ww. ustawy - stwierdził.
Podobne stanowisko zajął w interpretacji z 9 października 2023 r. (nr 0111-KDIB2-3.4014.286.2023.1.ASZ). Sprawa dotyczyła kobiety, która w drodze dziedziczenia nabyła 1/2 udziału w spadku po zmarłym ojcu. W skład spadku wchodziły udziały w prawie własności nieruchomości w wysokości 1/2 udziału. Innymi słowy, stała się właścicielem wszystkich nieruchomości w udziale po 1/4, a tym samym w zakresie żadnej z nieruchomości jej udział nie przekraczał 50 proc.
Intercyza nie pomoże
W interpretacji z 21 września br. (nr 0111-KDIB2-2.4014.203.2023.1.PB) fiskus odpowiadał na pytanie kobiety, która razem z mężem, z którym ma rozdzielność majątkową (intercyzę), planuje zakup domu jednorodzinnego w zabudowie szeregowej. Ze względu na intercyzę, dom będzie kupiony w udziałach. Jej mąż był wcześniej właścicielem innego mieszkania, natomiast ona nigdy nie posiadała udziałów w żadnej nieruchomości.
- Skoro mąż był już właścicielem innej nieruchomości, do umowy sprzedaży domu jednorodzinnego w zabudowie szeregowej nie znajdzie zastosowania przepis art. 9 pkt 17 ustawy o PCC. Warunkiem do skorzystania z ww. zwolnienia w niniejszej sprawie – gdy dom jednorodzinny nabywany jest na współwłasność – jest to, żeby pani oraz pani mąż nie posiadali wcześniej nieruchomości lub udziału w niej, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50 proc. i został nabyty w drodze dziedziczenia - wyjaśnił dyrektor KIS.
Czytaj też w LEX: Zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych pożyczek udzielonych przez członków najbliższej rodziny >
Przy zakupie notariusz pobiera oświadczenie
Kupujący nieruchomości na rynku wtórnym skorzystają ze zwolnienia, jeśli przedstawią notariuszowi oświadczenie.
-Tak jak dotychczas przy innych ulgach notariusz będzie pobierał jako płatnik oświadczenie od strony umowy, że nie posiada ona innych nieruchomości. Zgodnie z art. 56 ustawy kodeks karny skarbowy (k.k.s.) podanie w oświadczeniu nieprawdziwych informacji może stanowić - w zależności od wysokości narażonego na uszczuplenie podatku - przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe – mówi Maciej Celichowski, notariusz, rzecznik prasowy Rady Izby Notarialnej w Poznaniu.
Zgodnie z art. 56 par. 1 k.k.s. podatnik, który składając płatnikowi oświadczenie podaje nieprawdę lub zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie objętych nimi danych, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.
Artykuł 56 par. 2 k.k.s. stanowi, że jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości, sprawca czynu zabronionego podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych. Paragraf 3 tego samego artykułu stanowi, że jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
W drugim półroczu 2023 wartość graniczna pomiędzy wykroczeniem a przestępstwem wynosi 18 000 zł.
Podatnik składa takie oświadczenie również m.in. w sytuacji, gdy chce skorzystać z tzw. ulgi mieszkaniowej na podstawie art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Osoba korzystająca z ulgi nie może być właścicielem innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego, który stanowi odrębną nieruchomość.
Czytaj również: Pierwsze mieszkanie na rynku wtórnym bez PCC >>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
