McDonald’s wciąż wygrywa spory z fiskusem o stawkę VAT

Nie kończy się spór dotyczący opodatkowania VAT dań na wynos. Trybunał Sprawiedliwości UE wydał bowiem tylko ogólne wytyczne dotyczące stawki VAT na czynności, które są klasyfikowane jako usługi związane z wyżywieniem. Niedawny wyrok NSA może być jednak przełomem. Pojawia się bowiem możliwość skorygowania wcześniejszych, nieobjętych przedawnieniem okresów rozliczeniowych. Wiele takich spraw czeka jeszcze na rozpoznanie.

Spory podatników z branży gastronomicznej z organami podatkowymi co do właściwej stawki VAT trwają od lat. Organy skarbowe skłaniały się jednak w części interpretacji ku stosowaniu 5-procentowej stawki VAT w fast food-ach, a nie 8 proc. Takie stanowisko do pewnego czasu przyjmowało także Ministerstwo Finansów. Jednak w 2016 r. resort finansów zmienił podejście i od tej pory stał już na stanowisku, że nie serwują oni gotowych towarów, lecz świadczą usługę gastronomiczną. Minister wydał interpretację ogólną, z której wynikało, że sprzedawcy gotowych dań muszą naliczać 8-proc. VAT.

1 lipca 2020 r. zaczął obowiązywać art. 41 ust. 12f ustawy o VAT, zgodnie z którym 8-proc. stawkę VAT stosuje się, poza kilkoma wyjątkami, do dostawy towarów i świadczenia usług klasyfikowanych według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w grupowaniu „usługi związane z wyżywieniem” (PKWiU 56). 

Przepis ten przewiduje więc stosowanie stawki 8 proc. do wszystkich czynności (tj. do dostaw towarów i świadczenia usług), które według PKWiU 2015 są klasyfikowane jako usługi związane z wyżywieniem (z wyjątkami).

Jednak spraw z tego zakresu jest jeszcze mnóstwo w sądach administracyjnych. Duże znaczenie dla ich rozstrzygania ma orzecznictwo TSUE.

Czytaj w LEX: Sprzedaż gotowych dań i posiłków - stawka VAT >>>

Czytaj w LEX: Usługi gastronomiczne – stawka VAT na przykładach >>>

McDonald’s przed TSUE

Spór jednego z franczyzobiorców sieci McDonald’s z organami podatkowymi trafił do TSUE. 22 kwietnia 2021 r. sąd ten zajął korzystne dla przedsiębiorcy stanowisko (C-703/19). Z wyroku wynikało, że sprzedawcy jedzenia na wynos mogli stosować niższą stawkę VAT a unijne przepisy tego nie zabraniają. TSUE stwierdził jednak, że konkretne spory ze skarbówką w każdym przypadku muszą rozstrzygać polskie sądy. TSUE wskazał jedynie, że jeśli restaurator sprzedaje tylko posiłki na wynos, to taka dostawa towarów objęta jest 5-proc. VAT. Jeśli posiłki można też spożyć wewnątrz lokalu, prawo do niższej stawki uzależnione jest od tego, czy da się wyodrębnić sprzedaż na wynos. A McDonald’s jak wiemy, oferuje obydwie formy.

Wyrok TSUE choć korzystny, to nie zakończył sporów. Zapadły kolejne wyroki NSA. Dwie sprawy z tego zakresu rozpatrywał NSA w dniu 28 października 2022 r. Stroną był franczyzobiorca McDonald’s. Decyzje organów skarbowych dotyczyły 2012 r. i 2013 r. NSA połączył sprawy i rozpatrywał skargi kasacyjne od dwóch wyroków WSA w Łodzi. W jednym przypadku uchylił zaskarżony wyrok, a w drugim oddalił skargę kasacyjną organu.

Czytaj w LEX: Stawka 5% w podatku od towarów i usług >>>

Czytaj w LEX: Stawka 8% w podatku od towarów i usług >>>

Zobacz również: Samsung przegrywa przed NSA w sprawie VAT od promocji cash back >>

NSA: Ważne są wytyczne ETS

- W odniesieniu do pierwszego orzeczenia (I FSK 1153/18) oddalenie skarg wynika z dwóch kwestii. Jeśli chodzi o skargę organu trzeba powiedzieć, że istotne znaczenie ma zarówno dotychczasowe orzecznictwo NSA w zakresie zróżnicowania stawek w odniesieniu właśnie do usług bądź też dostawy towaru, w szczególności w odniesieniu do orzeczenia TSUE z 22 kwietnia 2021 r. Co do zasady, WSA w Łodzi zastosował się tutaj do tych wytycznych – uzasadniał sędzia sprawozdawca NSA.

NSA wskazał, że wytyczne WSA w odniesieniu konieczności wzięcia pod uwagę całokształtu okoliczności w ramach postępowania dowodowego są zbieżne co do zasady zarówno z orzecznictwem TSUE, jak i z orzeczeniami NSA, w szczególności tymi, które zostały już wydane po orzeczeniu TSUE.

- Należałoby tu rozróżnić te dwa elementy dotyczące tego jakie są proporcje w odniesieniu do form prowadzonej działalności przez podatnika, jakie są proporcje usług, czy usługa jest dodatkowym elementem w odniesieniu do dostawy towaru – uzasadniał sędzia sprawozdawca.

NSA podkreślił, że należy wziąć pod uwagę kwestie związane ze stanem faktycznym, w szczególności na oferowaniu infrastruktury, która ma służyć konsumpcji bądź też minimalnemu znaczeniu tej infrastruktury dla oferowanych posiłków.

Jeśli chodzi o drugą sprawę (I FSK 138/20) uchylenie wyroku wynika z tego, że wybiórczo potraktowano pewne elementy, jak uzasadniał NSA.

- Orzeczenie bardzo odbiegało od tych wytycznych sformułowanych przez TSUE w orzeczeniu z 22 kwietnia 2021 r. i w związku z tym istnieje konieczność uwzględnienia tych wytycznych przez organy podatkowe – uzasadniał sędzia sprawozdawca.

NSA zauważył też, że McDonald’s otrzymywał rozbieżne interpretacje indywidualne.

Gastronomia wciąż z wątpliwościami

Brzmienie wspomnianego art. 41 ust. 12f ustawy o VAT przesądza o tym, że dla zastosowania stawki obniżonej istotne będzie zaklasyfikowanie świadczenia w grupowaniu 56 PKWiU, natomiast nie będzie miało istotnego znaczenia to, czy dane świadczenie stanowi „dostawę towarów”, czy też „świadczenie usług” w rozumieniu przepisów art. 5 ustawy o VAT. Stawka obniżona 8 proc. ma być stosowana zarówno do dostawy towarów, jak i do świadczenia usług, które klasyfikowane są jako „usługi związane z wyżywieniem (PKWiU 56)”.

Przepis ten wskazuje też, kiedy 8 proc. stawka nie będzie miała zastosowania. Będzie to miało miejsce w przypadku sprzedaży w zakresie: napojów i towarów nieprzetworzonych innych niż wymienione w załączniku nr 3 lub załączniku nr 10 do ustawy lub w przepisach wykonawczych wydanych na jej podstawie, w tym ich przygotowania i podania oraz posiłków, których składnikiem są towary wskazane jako wyłączone z grupowań wymienionych w poz. 2 i 11 załącznika nr 10 do ustawy.

Regulacje te rozwiały już pewne wątpliwości, ale sądy administracyjne nadal rozpoznają wiele skarg z tego zakresu, dotyczących co prawda wcześniejszych stanów prawnych, jednak ich wykładnia może mieć wciąż znaczenie. Dlatego NSA podkreśla, że problem wymaga każdorazowo dokładnej analizy, z uwzględnieniem ogólnych wytycznych TSUE. Gdybyśmy chcieli jednak ustalić czym tak naprawdę są określone czynności w gastronomii i jak je opodatkować, to nadal nie jest to oczywiste, mimo całej, opisanej tu historii zdarzeń w kwestii VAT w gastronomii. 

- Problemem cały czas pozostaje klasyfikacja: świadczenie usług czy dostawa towarów – uwzględniając określony zakres czynności towarzyszący konsumpcji. Niestety problem pozostaje otwarty – wyrok TSUE pozostawia niejasności. W efekcie dalej pozostają wątpliwości kiedy dla danego świadczenia przeważający charakter należy przypisać obsłudze i podaniu posiłku - a kiedy czynności towarzyszące wydaniu posiłku mają jedynie charakter uboczny i świadczenie stanowi dostawę posiłku – podkreśla Andrzej Radwan-Wiński, doradca podatkowy.

Ekspert dodaje, że odpowiedzi dostarczy dopiero orzecznictwo krajowe wydawane na gruncie orzeczenia TSUE. Jego zdaniem, dobrym przykładem są wnioski wyroku NSA z 30 lipca 2021 r. (sygn. akt I FSK 1290/18) gdzie przykładowo system drive-in uznano za dostawę posiłków. Z kolei uzasadnienie omawianego wyroku z pewnością przyniesie kolejne wskazówki w kwestii  problemów z VAT w gastronomii.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.