Przygotowany przez resort rozwoju projekt nowelizacji niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego zawiera szereg korzystnych dla przedsiębiorców zmian podatkowych. Najważniejszą z nich jest uchylenie art. 70 par. 6 pkt 1 ordynacji podatkowej.
Jak uzasadnia ministerstwo, celem jest przeciwdziałanie wszczynaniu de facto fikcyjnych postępowań przygotowawczych jedynie w celu przerwania biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego. - Zmiana ma na celu wyeliminowanie nieprawidłowości polegających na tym, że urzędy skarbowe często inicjowały wobec podatników postępowania sankcyjne jedynie w celu przerwania biegu pięcioletniego terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Dotychczas, ilekroć zachodziło niebezpieczeństwo przedawnienia zobowiązania podatkowego, w praktyce organ mógł niemal w każdej chwili wszcząć postępowanie przygotowawcze w sprawie o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe, w konsekwencji powodując zawieszenie przedawnienia zobowiązania - napisano w uzasadnieniu projektu.
Zmiana od dawna oczekiwana przez podatników
- Uchylenie art. 70 par. 6 pkt 1 to długo oczekiwana zmiana, które nie można ocenić inaczej, niż pozytywnie. Należy mieć nadzieję, że zmiana wejdzie w życie, co będzie dużym krokiem w kierunku normalizacji relacji między podatnikami a organami podatkowymi. Obecnie podatnicy często nie mają pewności, kiedy ich zobowiązanie się przedawni. Wciąż powszechna jest bowiem praktyka polegająca na wszczynaniu postępowań karnych skarbowych pod koniec standardowego upływu terminu przedawnienia tylko po to, by doprowadzić do zawieszenia biegu terminu przedawnienia i mieć więcej czasu na wydanie decyzji podatkowej. Później takie decyzje często uchylane są przez sądy administracyjne. Na praktykę organów podatkowych niewystarczająco wpłynęła nawet uchwała siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 maja 2021 r. (sygn. I FPS 1/21). Organy podatkowe niezmiennie instrumentalnie wszczynają postępowania karne skarbowe. Dlatego też nie wyobrażam sobie innego rozwiązania niż pozytywne zaopiniowanie przez Ministerstwo Finansów tych zmian przygotowanych przez resort rozwoju. – mówi Jakub Warnieło, doradca podatkowy, szef zespołu postępowań podatkowych i sądowych MDDP.
Zmiany pozytywnie ocenia również dr Jacek Matarewicz, adwokat, doradca podatkowy, partner w Kancelarii Tomczykowski Tomczykowska.
- To bardzo korzystna zmiana, która już w poprzednich latach była proponowana przez resort rozwoju. Niestety resort finansów nie zdecydował się dotychczas na uchylenie art. 70 par. 6 pkt 1 ordynacji podatkowej. Należy mieć nadzieję, że tym razem przepis zostanie uchylony bez wprowadzania jednocześnie innych zmian np. wydłużających okres przedawnienia - mówi dr Matarewicz.
To nie pierwsza przymiarka do uchylenia art. 70 par. 6 pkt 1 ordynacji podatkowej. Takie plany przedstawiło w 2022 r. Ministerstwo Finansów w projekcie zmian ordynacji podatkowej. Jednak w 2023 r. ówczesne kierownictwo resortu wycofało się z tych planów. Na początku marca 2024 r. wiceminister finansów Jarosław Neneman poinformował w odpowiedzi na pismo Rzecznika Praw Obywatelskich, że pozytywnie ocenia ideę podjęcia prac nad kompleksowymi zmianami ordynacji podatkowej oraz że ponownie rozważona zostanie kwestia likwidacji przesłanki zawieszenia biegu terminu.
Przypomnijmy, że zobowiązanie podatkowe przedawnia się, co do zasady, z upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Jednak zgodnie art. 70 par. 6 pkt 1 ordynacji podatkowej, bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu z dniem wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe. Zgodnie z tym przepisem wszczęcie postępowania w sprawie o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe (i zawiadomienie o tym podatnika) prowadzi do zawieszenia biegu terminu przedawnienie zobowiązania podatkowego.
Krótsze kontrole i plan kontroli
Ministerstwo Rozwoju i Technologii przewiduje też zmiany w ustawie prawo przedsiębiorców. Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami resort chce skrócić maksymalny czas kontroli mikroprzedsiębiorców z 12 do 6 dni. Chce też wprowadzić obowiązek doręczania przedsiębiorcy przed wszczęciem kontroli wstępnej listy informacji i dokumentów, których udostępnienia oczekuje organ kontroli. W projekcie pojawiło się jednak zastrzeżenie, że w trakcie prowadzonej kontroli organ kontroli może żądać udostępnienia innych dokumentów i informacji związanych z zakresem przedmiotowym kontroli innych niż te z wstępnej listy.
- Skrócenie maksymalnego czasu kontroli z 12 do 6 dni to oczywiście krok w dobrym kierunku, ale nie sądzę, by było to dla przedsiębiorców znaczącym ułatwieniem. Należy bowiem pamiętać, że organ podatkowy zamiast kontroli może przeprowadzić np. postępowanie podatkowe, które nie wlicza się do tego limitu. Ponadto przepisy ustawy prawo przedsiębiorców przewidują szereg wyjątków w zakresie ograniczania czasu kontroli. Do limitu nie wlicza się m.in. kontroli celno-skarbowych oraz kontroli dotyczących zasadności zwrotu VAT - mówi dr Jacek Matarewicz.
Projekt zakłada również, że kontrole będą przeprowadzane zgodnie z okresowym planem kontroli, po uprzednim dokonaniu okresowej analizy prawdopodobieństwa naruszenia prawa w ramach wykonywania działalności gospodarczej.
- Analiza obejmuje identyfikację obszarów podmiotowych i przedmiotowych, w których ryzyko naruszenia przepisów jest największe, jak również określa zasady przypisania podmiotów kontrolowanych do jednej z następujących kategorii ryzyka: niskie, średnie, wysokie. Sposób przeprowadzenia analizy określa organ kontroli lub organ nadrzędny - czytamy w projekcie.
Okresowy plan kontroli oraz okresowa analiza mają być udostępniane na stronie podmiotowej danego urzędu w terminie trzech miesięcy od dnia zakończenia okresu objętego planem kontroli lub analizą. - Udostępnienie okresowego planu kontroli nastąpi zatem już po zakończeniu jego realizacji i pozostanie bez wpływu na zakończone już kontrole, a zatem nie wpłynie negatywnie na realizację zadań przez organ kontroli - informuje ministerstwo.
Czytaj również: Fiskus ma sposoby, żeby przedłużać kontrole >>
Łatwiej będzie skorzystać z ulgi B+R
Ministerstwo Rozwoju i Technologii zaproponowało także zmiany, które ułatwią korzystanie z ulgi na badania i rozwój (B+R), poprzez poszerzenie katalogu kosztów kwalifikowanych.
Jak wyjaśnia Małgorzata Boguszewska, adwokat, założycielka Kancelarii Adwokackiej Małgorzata Boguszewska i Wspólnicy, zmiany dotyczą możliwości zaliczenia do kosztów kwalifikowanych na podstawie art. 18d ust. 2 pkt 3 ustawy o CIT CIT i odpowiednio 26e ust. 2 pkt 3 ustawy o PIT kosztów współpracy z podmiotami zewnętrznymi, również innymi niż jednostki naukowe.
- To zmiana jak najbardziej pozytywna, długo oczekiwana przez podatników - mówi mec. Boguszewska.
Jak wyjaśnia resort rozwoju, obecnie wydatki na ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i nabycie wyników prowadzonych badań naukowych mogą być uznane za koszty kwalifikowane, jeśli są świadczone lub wykonywane albo nabyte od jednostek naukowych. W praktyce często zdarza się, że ekspertyzy, opinie czy usługi doradcze świadczone są przez wyspecjalizowane podmioty, które nie posiadają statusu jednostki naukowej a współpraca z jednostkami naukowymi nie zawsze w praktyce jest możliwa i uzasadniona np. ze względu na poziom doświadczenia jaki prezentują poszczególni partnerzy. Usunięcie tego wymogu większy elastyczność w zakresie prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej.
Dodatkowo katalog kosztów kwalifikowanych ma zostać rozszerzony o:
- przeglądy, konserwację oraz kalibrację aparatury naukowo-badawczej wykorzystywanej wyłącznie w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, jeżeli to korzystanie nie wynika z umowy zawartej z podmiotem powiązanym w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 z podatnikiem,
- specjalistyczny transport towarów wykorzystywanych wyłącznie w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, jeżeli to korzystanie nie wynika z umowy zawartej z podmiotem powiązanym w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 z podatnikiem.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
