Obecnie Ministerstwo Finansów prowadzi trzy rejestry podatników VAT: zarejestrowanych, wykreślonych z rejestru (urząd skarbowy nie dokonał ich rejestracji lub zostali z niego usunięci) oraz przywróconych do rejestru.
Zmiany już od września
Ustawodawca od 1 września do 2019 r., planuje znacznie uprościć pozyskiwanie informacji zawartych w rejestrach. Będzie istniał jeden rejestr, obejmujący swoim zakresem wszystkie wyżej wymienione oraz podatników czynnych i zwolnionych z podatku, określany mianem „białej listy podatników VAT”. Szef Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) za pośrednictwem BIP Ministerstwa Finansów, będzie prowadził go w bezpłatnej i ogólnodostępnej formie elektronicznej, aktualizowanej raz na dobę w każdy dzień roboczy. Wykaz ma stać się narzędziem do szybkiego i łatwego zweryfikowania kontrahenta. Rozszerzenie zakresu danych nieobjętych tajemnicą skarbową umożliwiło wprowadzenie swoistego novum, którym jest udostępnienie w rejestrze numeru rachunku bankowego oraz imiennych rachunków w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych zarejestrowanego podmiotu, a także niezbędnych danych identyfikujących kontrahenta. Do korzystania z białej listy podatników mają „mobilizować” negatywne konsekwencje związane z nieuwzględnieniem danych zawartych w rejestrze podczas dokonywania transakcji. Podatnicy będą mieli bowiem obowiązek dokonywania płatności powyżej 15 tys. zł tylko na rachunek, którego numer znajduje się na białej liście, jeżeli tego zaniechają, zostaną pozbawieni prawa do zaliczenia owych transakcji w koszty uzyskania przychodu. Biała lista podatników VAT, wprowadzi możliwość weryfikacji informacji o podmiotach w nim widniejących, aż do pięciu lat wstecz, a wszelkie dane na wniosek zarejestrowanego będą mogły być sprostowane.
Zobacz również: Wpłata na niezgłoszony rachunek nie będzie kosztem >>
Kolejne zmiany od 2020 roku
Od 1 stycznia 2020 r., pojawi się dodatkowo solidarna odpowiedzialność nabywcy i dostawcy do wysokości podatku VAT związana z dostawą towarów lub świadczeniem usług. Wskazane regulacje mają obejmować płatności powyżej 15 tys. zł. Ustawodawca przewidział również możliwość zrehabilitowania się przez podatnika, który nie dopełnił wspominanych obowiązków, tj. w sytuacji gdy dokona płatności na inny numer rachunku niż wskazany w rejestrze, będzie mógł on w terminie trzech dni od wykonanego przelewu złożyć zawiadomienie do właściwego organu podatkowego o przeprowadzonej transakcji lub dokonać płatności z zastosowaniem split payment. Wówczas solidarna odpowiedzialność zostanie wyłączona.
Zobacz: VAT 2019 - przewodnik po zmianach >
Ułatwienia wywołują również dodatkowe obowiązki. Jak zweryfikujesz kontrahenta?
Ministerstwo Finansów, orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz wytyczne fiskusa obligują podatników do należytej staranności przy weryfikacji kontrahenta zarówno przed dokonaniem transakcji, jak i w trakcie trwającej współpracy. Pomimo dość bogatego dorobku orzeczniczego sądów krajowych jak i TSUE, pojęcie to jest nadal dalece nieostre, a co szczególnie istotne, wymagające każdorazowej indywidualizacji, tak aby uwzględniało choćby specyfikę konkretnej branży. Wprowadzenie białej listy podatników bez wątpienia stanowi krok w dobrym kierunku, dając im narzędzie bardziej funkcjonalne niż obecnie działające rejestry. Choć niewątpliwie potrzebna, biała lista nadal nie rozwiąże problemu uczciwych podatników z ryzykiem potencjalnego uwikłania ich w proceder nadużyć lub oszustw podatkowych.
Zobacz: Kasy fiskalne online - zmiany weszły w życie >
Obecnie przedsiębiorcy gromadzą sporo dokumentacji i materiałów wskazujących na rzeczywisty charakter dokonywanych transakcji i dokładanie należytej staranności w doborze kontrahentów. Korzystanie z nowych rozwiązań z jednej strony pozwala przedsiębiorcom wykazać ich rzetelne działania, lecz jednocześnie może stanowić kolejny element ryzyka, jeżeli podatnicy nie zaimplementują tych narzędzi odpowiednio w swojej działalności. Biała lista, metodyka VAT, JPK, czy planowane utworzenie centralnego rejestru faktur, sprawiają, że weryfikacja kontrahentów w istocie stała się kolejnym aspektem działalności wymagającym odpowiedniego umiejscowienia w działalności firmy, tak by w efekcie końcowym zapewnić jej bezpieczeństwo na gruncie podatkowym. Wprowadzenie białej listy będzie więc kolejnym rozwiązaniem, które powinno odnieść efekt pozytywny dla podatnika, pod warunkiem jego odpowiedniego uwzględnienia w strukturze firmy.
Tomasz Bek, radca prawny,
Patryk Bialic, aplikant radcowski
AXELO Prawo i Podatki dla Biznesu
Zobacz: Matryca stawek VAT i Wiążąca Informacja Stawkowa - zmiany oczekiwane przez rynek >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
