Wchodzący w życie od nowego roku Polski Ład 3.0 zwiększy atrakcyjność Polskiej Spółki Holdingowej (PSH) i wprowadzi ułatwienia dla korzystających z niej spółek. Rok 2022 był czasem rewolucyjnych zmian dotyczących opodatkowania holdingów. Znacznie zwiększyła się dostępność podatkowych grup kapitałowych, a lokujący swoje środki w Polsce inwestorzy uzyskali nowy wehikuł pozwalający im na rozliczenie na korzystnych zasadach – Polską Spółkę Holdingową. Korzystne zmiany w tym zakresie wprowadza ustawa z 7 października 2022 r. O ocenę nowych regulacji i ich znaczenia dla rozliczeń podatników zapytaliśmy ekspertów.
- Obecnie efektem spełnienia warunków pozwalających na uznanie struktury holdingowej za PSH jest zwolnienie z opodatkowania dochodu ze zbycia posiadanych udziałów, a także zwolnienie z podatku 95 proc. przychodów z dywidend wypłacanych przez spółkę zależną do polskiej spółki holdingowej. Od nowego roku dywidendy spółek holdingowych nie będą podlegać mechanizmowi pay and refund w zakresie podatku u źródła. To istotna i korzystna zmiana - ocenia dr Mariusz Cieśla, doradca podatkowy w kancelarii MastersTax Cieśla.
Sprawdź w LEX: Polski Ład – Wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów kosztów ukrytych dywidend - PROCEDURA w krok po kroku >>>
Korzystniejsze warunki do inwestowania
Celem wdrożenia przepisów o spółce holdingowej było dążenie do zmniejszenia bariery do inwestowania w Polsce, jaką stanowiły przepisy podatkowe.
- Nie pozwalały one na elastyczne kształtowanie portfela inwestycji. W efekcie, wycofanie się z jednej inwestycji i nabycie udziałów w innym przedsiębiorstwie wiązać się mogło z koniecznością zapłaty podatku - wskazuje Jan Sarnowski, doradca podatkowy (w latach 2019 – 2022 wiceminister finansów odpowiedzialny za polski system podatkowy).
Ekspert dodaje, że inaczej jest np. we Włoszech, w Szwecji czy w Austrii, gdzie przewiduje się różne zwolnienia z zapłaty podatku od zysków kapitałowych ze sprzedaży udziałów lub akcji. - Brak takich rozwiązań w polskim systemie podatkowym prowadził do sytuacji, w której przepisy zachęcały inwestorów do lokowania swoich środków w Polsce nie bezpośrednio, a poprzez spółki położone w innych krajach UE. Wdrożenie w Polsce PSH spowodowało, że w wielu przypadkach korzystanie z zagranicznych instrumentów podatkowych nie jest konieczne, czy bardziej opłacalne. Teraz pozytywny wpływ PSH dodatkowo wzmocni uelastycznienie zasad jej stosowania oraz zwiększenie podatkowych korzyści – wskazuje Sarnowski.
Sprawdź w LEX: Polski Ład 3.0 – przewodnik po zmianach w CIT >>>
Sprawdź w LEX: Zmiany w CIT od 1 stycznia 2023 r. >>>
100 proc. zwolnienie dla dywidend
Istotna zmiana dotyczy zastąpienia obecnego, 95-proc. zwolnienia dywidendowego, pełnym 100 proc. zwolnieniem. Polską spółką holdingową od 2023 r. będzie mogła być nie tylko spółka z o.o. i akcyjna, ale również prosta spółka akcyjna. Otwarta zostanie również ścieżka do łączenia zwolnienia z opodatkowania dywidend w ramach PSH z równolegle funkcjonującym zwolnieniem partycypacyjnym (art. 20 ust. 3 i art. 22 ust. 4 ustawy o CIT).
- To jednak tylko jedna strona medalu. Ustawodawca zbliża do siebie nie tylko korzyści płynące z PSH i zwolnienia partycypacyjnego z Dyrektywy ParentSubsidiary, ale również warunki ich uzyskania – nie zawsze na korzyść podatników – podkreśla Sarnowski.
Mocą nowelizacji z 7 października br. warunki przewidziane po stronie PSH i spółki zależnej powinny być spełnione na dzień poprzedzający uzyskanie przychodów z dywidend lub zbycia udziałów, nieprzerwanie przez okres co najmniej dwóch lat, a nie tak jak w 2022 r., przez okres co najmniej roku.
- Dzięki przepisom unijnym, spółki z UE/EOG nie płacą podatku od wypłacanej im przez spółkę-córkę dywidendy. Warunkiem jest, aby posiadały w niej przynajmniej 10 proc. udziałów przez 2 lata. Teraz na zbliżonych warunkach zwolnienie dotyczyć będzie również inwestorów spoza UE. Polskie rozwiązanie jest jednak korzystniejsze od unijnego standardu, bo dotyczy również bardzo ważnego segmentu jakim jest opodatkowanie zysków ze sprzedaży udziałów – dodaje Sarnowski.
Nowelizacja wyłącza również zastosowanie mechanizmu pay and refund wobec dywidend wypłacanych przez spółkę zależną do spółki holdingowej w ramach PSH. – Poprzez to wypłata dywidendy przekraczającej 2 mln zł nie będzie się wiązać z koniecznością pobrania i zapłaty podatku. To kolejna zachęta do stosowania PSH w stosunku do dotychczasowego zwolnienia dywidendowego – wskazuje Sarnowski.
Łagodniejsze warunki skorzystania ze zwolnienia
Złagodzeniu ulegną również warunki zwolnienia. Aby skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania dywidend wypłacanych przez zagraniczną spółkę zależną, spółka w roku podatkowym wypłaty dywidendy oraz w którymkolwiek z trzech lat poprzedzających rok wypłaty (dotychczas – pięciu lat) nie może spełniać kryteriów pozwalających na zakwalifikowanie jej jako kontrolowaną spółkę zależną (CFC) w rozumieniu art. 24a ust. 3 pkt 3 lit. b i c ustawy o CIT.
Zobacz również: Estoński CIT dla niektórych firm okazał się kosztowną pułapką - zmiana prawa jest konieczna >>
Zmniejszą się również niektóre warunki, które przepisy stawiały przed krajowymi i zagranicznymi spółkami zależnymi.
- W 2023 r. spółka zależna będzie mogła skorzystać ze zwolnień z opodatkowania poprzez prowadzenie działalności w SSE lub w ramach PSI. Będzie także mogła posiadać więcej niż 5 proc. udziałów (akcji) w kapitale innej spółki oraz posiadać ogół praw i obowiązków w spółce osobowej. Ułatwi to zastosowanie konstrukcji PSH przez wielopiętrowe struktury holdingowe oraz pozbawi inwestorów konieczności dokonywania wyborów, z której preferencji korzystać w ramach grupy – wskazuje Aleksander Łożykowski, doradca podatkowy, radca prawny (dyrektor Departamentu Podatków Dochodowych Ministerstwa Finansów w latach 2019 – 2022).
Wiele warunków zostaje
Od 1 stycznia 2023 r. spółka holdingowa wciąż nie będzie mogła tworzyć podatkowej grupy kapitałowej ani korzystać ze zwolnień z opodatkowania dochodu z tytułu działalności prowadzonej w specjalnej strefie ekonomicznej lub w ramach Polskiej Strefy Inwestycji (PSI).
Dodatkowo nie został zmieniony warunek, zgodnie z którym wspólnikiem PSH bezpośrednio lub pośrednio nie może być podmiot mający siedzibę w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową. W efekcie omawianej nowelizacji warunek ten musi być spełniony przez przynajmniej dwa lata poprzedzające datę wypłaty dywidendy lub zbycia udziałów.
- Nie dziwi oczekiwanie fiskusa, aby PSH badała, czy jej pośredni lub bezpośredni wspólnicy nie pochodzą z rajów podatkowych lub krajów, z którymi Polska lub Unia Europejska nie posiada stosownych umów. W praktyce wiąże się to jednak z realnymi utrudnieniami, a spełnienie tego warunku może być w wielu przypadkach niemożliwe, np. w spółkach o rozproszonym akcjonariacie. Ten wymóg pilnie wymaga urealnienia, na przykład poprzez zawężenie obowiązku spółki do obserwowania struktury właścicielskiej jedynie najistotniejszych udziałowców – podkreśla Łożykowski.
Zmiany zwiększające atrakcyjność PSH zbiegają się w czasie ze zmianami kodeksu spółek handlowych (ustawa z 9 lutego 2022 r. która weszła w życie 13 października b.r.). Umożliwiają one m. in. instytucjonalizację holdingu, tj. stworzenie formalnej grupy spółek realizujących wspólny interes, a także zwiększają uprawnienia zarządu spółki holdingowej, zmniejszając jednocześnie odpowiedzialność zarządów spółek zależnych.
Czytaj w LEX: Grupy spółek w podatku od towarów i usług >>>
Czytaj w LEX: Grupa spółek – definicja i praktyczne problemy holdingów >>>
- Zwiększenie zainteresowania tworzeniem holdingów zwróci również uwagę przedsiębiorców na podatkowe aspekty zarządzaniem firmą o wielopoziomowej strukturze. Można mówić o synergii kolejnych zmian podatkowych i generalnego kierunku reformy prawa handlowego. W centrum obu z nich stoi dbałość o wygodę i elastyczność zarządzania projektem inwestycyjnym przez przedsiębiorcę. To krok w dobrym kierunku, choć pytanie czy nie jest on zbyt mały – wskazuje Łożykowski.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
