Zgodnie z art. 30da ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków podlega: 

  1. przeniesienie składnika majątku poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w wyniku którego Polska w całości albo w części traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia tego składnika majątku, przy czym przenoszony składnik majątku pozostaje własnością tego samego podmiotu; 
  2. zmiana rezydencji podatkowej przez podatnika podlegającego w Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, w wyniku której Polska w całości albo w części traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia składnika majątku będącego własnością tego podatnika, w związku z przeniesieniem jego miejsca zamieszkania do innego państwa. 

Dochodem z niezrealizowanych zysków będzie natomiast nadwyżka wartości rynkowej składnika majątku ustalanej na dzień jego przeniesienia albo na dzień poprzedzający dzień zmiany rezydencji podatkowej ponad jego wartość podatkową. 

Czytaj w LEX: Wójcik Eliza, Opodatkowanie dochodów osób fizycznych tzw. podatkiem od wyjścia - analiza polskich regulacji na tle przepisów unijnych oraz orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości >

 

Rozliczenie exit tax od niezrealizowanych zysków

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych szczegółowo wskazuje, w jaki sposób określić wartość podatkową składnika majątku, co oznacza przeniesienie składnika majątku poza terytorium RP oraz inne istotne kwestie w zakresie tzw. exit tax, w tym m.in. stawkę podatku, terminy składania deklaracji oraz wpłaty podatku. W myśl art. 30da ust. 14 ustawy o PIT, podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych są obowiązani składać urzędom skarbowym deklaracje, według ustalonego wzoru (PIT-NZ), o wysokości dochodu z niezrealizowanych zysków. Deklarację należy złożyć do 7. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym łączna wartość rynkowa przenoszonych składników majątku przekroczyła kwotę 4 mln zł, oraz w tym terminie wpłacić podatek należny. Jeśli po tym miesiącu przenoszone będą kolejne składniki majątku, wówczas podatnicy mają obowiązek złożyć deklarację do 7. dnia kolejnego miesiąca po miesiącu, w którym są przenoszone składniki. 

Czytaj też: Fundacja rodzinna może pomóc uniknąć tzw. podatku od wyjścia >

Termin rozliczenia podatku

Rozporządzeniem z 27 czerwca 2019 r. minister finansów wydłużył termin do wpłaty podatku należnego od dochodów z niezrealizowanych zysków, o którym mowa w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl rozporządzenia, termin wpłaty podatku należnego wynikającego z deklaracji składanych za okresy od 1 stycznia 2019 r. do 30 listopada 2021 r. został przedłużony do 31 grudnia 2021 r. Wyjątkiem była sytuacja, gdy podatnik utracił w całości lub w części składnik majątku – wówczas obowiązek zapłaty podatku powstał w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym doszło do utraty. 

Czytaj w LEX: Nowak-Piechota Aneta, Exit tax: opodatkowanie dochodów z niezrealizowanych zysków w praktyce >

Kolejne rozporządzenie – z 21 grudnia 2021 r. – przedłużyło moment wpłaty podatku o kolejne dwa lata. Zatem w przypadku wykazania dochodów z niezrealizowanych zysków w okresach od 1 stycznia 2019 r. do 30 listopada 2023 r., podatek z tego tytułu powinien być wpłacony w terminie do 31 grudnia 2023 r. Nowe rozporządzenie również zakładało wyjątek w terminie wpłaty podatku – analogiczne do poprzedniego. 

 

Przedłużenie terminu na wpłatę podatku

Aktualnie projekt rozporządzenia przewiduje przedłużenie terminu na wpłatę podatku o kolejne dwa lata – do 30 listopada 2025 r. Minister finansów w uzasadnieniu do projektu wskazał, że przedłużenie terminu zapłaty podatku do czasu zbycia składnika majątku lub jego utraty w inny sposób ma na celu ułatwienie podatnikom wywiązania się z obowiązków podatkowych do czasu otrzymania środków pieniężnych lub do czasu, gdy podatnicy zdecydują się nieodpłatnie przekazać majątek (np. w formie darowizny). Minister podkreślił również, że taki sposób realizacji podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków wynika m.in. z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. TSUE bowiem orzekał niejednokrotnie, że pobór podatku od niezrealizowanych zysków związanych z przeniesieniem majątku do innego państwa członkowskiego już w chwili tego przeniesienia, w przypadku gdy w samym państwie w przypadku nieprzeniesienia majątku pobór podatku następuje dopiero w chwili zrealizowania zysków stanowi naruszenie prawa wspólnotowego (np. wyrok TSUE z 26 lutego 2019 r. w sprawie C-581/17 Wachtler). 
Przedłużenie terminów zgodnie z rozporządzeniem da przedsiębiorcom czas na dostosowanie się do zmian, natomiast ustawodawcy czas na analizę i wprowadzenie stosownych zmian w przepisach dotyczących podatku dochodowego od niezrealizowanych zysków. Warto jednak podkreślić, że projektowane rozporządzenie nie zmienia sposobu składania okresowych deklaracji w zakresie podatku. 

Rozporządzenie ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. 

Czytaj też w LEX: Nowak-Piechota Aneta, "Gorsze jest wrogiem złego", czyli "naprawianie" błędów legislacyjnych na przykładzie regulacji dotyczącej podatku od wyjścia >