Naczelnik urzędu skarbowego wydał decyzję, w której określił kwotę zobowiązania podatkowego spółki oraz zabezpieczył jej majątek. Doradca podatkowy, będący pełnomocnikiem tymczasowym, który został wyznaczony na wniosek organu podatkowego przez Krajową Izbę Doradców Podatkowych, wniósł odwołanie. Organ drugiej instancji utrzymał jednak sporny akt w mocy. Spółka miała też wyznaczonego przez sąd rejonowy kuratora, ale fiskus twierdził, że ma on ograniczony zakres działania. Wystąpiono nawet o uzupełnienie postanowienia powołującego kuratora, aby rozgrzeszyć jego kompetencje o sprawy należące do właściwości organów podatkowych. Sąd rejonowy nie podjął jednak żadnego rozstrzygnięcia. Kurator wniósł natomiast skargę na rozstrzygnięcie organu drugiej instancji, w której zarzucił brak prawidłowej reprezentacji spółki oraz uniemożliwienie mu brania udziału w postępowaniu podatkowym.

 

Ordynacja podatkowa. Wzory pism z komentarzem

Andrzej Melezini

Sprawdź  

Kuratora wyznaczono na wniosek fiskusa

Sprawą zajął się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, który wskazał, że zgodnie z art. 138 par. 3 ustawy Ordynacja podatkowa, jeżeli osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej nie może prowadzić swoich spraw wskutek braku powołanych do tego organów, organ podatkowy składa do sądu wniosek o ustanowienie kuratora. Art. 138d par. 2 uOp uznaje tak ustanowionego kuratora za pełnomocnika ogólnego strony w sprawach podatkowych. Z dokumentów wynikało, że na wniosek naczelnika urzędu skarbowego wyznaczano zarówno pełnomocnika tymczasowego (20 marca 2019 r.), jak i ustanowiono kuratora (30 stycznia 2020 r.). Ponadto akta sprawy świadczyły o tym, że żadna z decyzji (z: 13 lutego 2020 r. i 18 maja 2020 r.) nie została doręczona kuratorowi. Natomiast odwołanie od decyzji wydanej w pierwszej instancji zostało wniesione przez pełnomocnika tymczasowego.

Czytaj także: NSA: To doradca podatkowy jest adresatem pism od fiskusa >>>

Decyzja nie została skutecznie doręczona

WSA uznał, że postępowanie organów podatkowych było wadliwe, ponieważ kurator stał się pełnomocnikiem ogólnym, umocowanym do działania w jej imieniu we wszelkich sprawach podatkowych. Dlatego też, od chwili jego ustanowienia, trzeba było uwzględnić tę okoliczność przy podejmowaniu wszelkich czynności postępowania. Tym samym należyta reprezentacja spółki wymagała, aby o wszystkich czynnościach zawiadamiać kuratora, a nie tymczasowego pełnomocnika. Był on bowiem z mocy prawa wyłącznie umocowany do reprezentowania spółki. Pominięcie tej okoliczności przez organy podatkowe stanowi więc istotne naruszenie przepisów postępowania. Potwierdza to też treść art. 138m par. 1 uOp, z którego jasno wynika, że ustanowiony pełnomocnik tymczasowy jest upoważniony do działania w postępowaniu, ale tylko do czasu wyznaczenia kuratora przez sąd. Mając to na uwadze, WSA stwierdził, że decyzja naczelnika nie została skutecznie doręczona, ponieważ otrzymał ją pełnomocnik tymczasowy, a nie kurator. To zaś oznacza, że rozstrzygnięcie nie weszło do obrotu prawnego, tym samym niedopuszczalne było wniesienie odwołania. Ponadto swojego biegu nie rozpoczął nawet termin do dokonania tej czynności, a organ odwoławczy nie mógł rozpoznać sprawy merytorycznie.

 

Kurator z mocy prawa jest pełnomocnikiem ogólnym

Sąd administracyjny nie zgodził się ze stanowiskiem organu drugiej instancji, że z uwagi na ograniczony zakres działania kuratora, określony w postanowieniu sądu rejonowego, osobą umocowaną do reprezentowania spółki był jedynie ustanowiony tymczasowy pełnomocnik. Wprawdzie art. 42 par. 2 ustawy Kodeks cywilny, wskazuje, że kurator reprezentuje osobę prawną oraz prowadzi jej sprawy w granicach określonych w zaświadczeniu sądu. Jednakże jest to przepis ogólny, który jest wyłączony przez szczególne przepisy Ordynacji podatkowej. Art. 138d par. 2 uOp jednoznacznie bowiem stanowi, że za pełnomocnika ogólnego strony w sprawach podatkowych uznaje się kuratora wyznaczonego przez sąd na wniosek organu podatkowego. Dlatego też nie można się zgodzić z twierdzeniem, że z uwagi na określony w postanowieniu sądu zakres działania kuratora nie mógł on reprezentować spółki w niniejszej sprawie. Ponadto art. 154 par. 1 uOp jasno wskazuje, że pisma skierowane do osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, które nie mają organów, doręcza się kuratorowi wyznaczonemu przez sąd. Mając powyższe na uwadze, WSA uchylił zaskarżoną oraz poprzedzającą ją decyzję.

Wyrok WSA w Gdańsku z 25 listopada 2020 r., sygn. akt I SA/Gd 634/20

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.