Krajowa Izba Doradców Podatkowych domagała się od naczelnika urzędu skarbowego udostępnienia informacji publicznej dotyczącej prowadzonych w latach 2015-2018 postępowań karno-skarbowych oraz odpowiednio z nimi powiązanych postępowań kontrolnych.

Naczelnik, po uchyleniu pierwszej decyzji odmownej, udzielił KIDP niektórych informacji, które uznał za proste m.in. ile postępowań kontrolnych toczyło się w poszczególnych latach, ile postępowań wszczęto, w ilu przypadkach postępowań  kontrolnych toczących się z udziałem organu w danym roku, postępowanie to dotyczyło zobowiązania podatkowego, którego termin przedawnienia upływał 31 grudnia tego roku.

Zobacz również:Koleżeńska przysługa i kredyt dla kogoś może mieć konsekwencje podatkowe >>

Naczelnik udzielił tylko prostych informacji

Organ odmówił natomiast udzielenia niektórych żądanych informacji publicznych, które uznał za przetworzone. Naczelnik uzasadnił, że wymaga to przeanalizowania całego zasobu posiadanych dokumentów, a następnie ich odpowiedniego przetworzenia. Oznacza to konieczność fizycznego przejrzenia akt postępowań przygotowawczych, które liczą średnio od 4 do 20 tomów akt w każdej sprawie, a w latach 2015-2018 było prowadzonych około 3215 postępowań przygotowawczych. Nie można przy tym wykorzystać systemów informatycznych używanych w urzędzie.

Naczelnik urzędu uznał, skoro żądana informacja jest informacją przetworzoną dlatego wnioskodawca na podstawie art. 3 ust 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej powinien wykazać, że jej udzielnie jest istotne dla interesu publicznego, czyli uzasadnić w jaki sposób zamierza wykorzystać uzyskane informacje dla ochrony interesu publicznego lub poprawy funkcjonowania organów administracji publicznej.

 

Celem jest poprawa działania organów skarbowych

KIDP w odwołaniu wskazała, że jest obowiązkowym samorządem zawodowym, zrzesz ok. 10 tys. doradców podatkowych. Celem żądanej informacji publicznej jest dokonania analizy sposobu i skali korzystania przez organy administracji publicznej z normy zawartej w art. 70 par. 6 pkt 1 ordynacji podatkowej. Informacje przekazywane przez członków KIDP stanowią podstawę do postawienia tezy o instrumentalnym wszczynaniu postępowań karno-skarbowych tj. tylko i wyłącznie w celu zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych tuż przed jego upływem. Wyjaśnienie tej praktyki organów państwowych leży w interesie publicznym, czyli poprawy funkcjonowania administracji publicznej.

Izba przypomniała, że taką analizę wykonała za lata 2008-2014 i potwierdziła ona instrumentalne wszczynanie postępowań karno-skarbowych (aż 94 proc. postępowań wszczynano w trakcie postępowań podatkowych mających za przedmiot zobowiązania podatkowe, które przedawniały się z końcem danego roku).

Izba wskazała, że żądanie wynika z ustawowych i statutowych zadań i uprawnień KIDP i jej organów, szczególnie w zakresie kreowania opinii i stanowisk do organów państwa odpowiedzialnych za kształtowanie polityki fiskalnej i stanowienia prawa oraz występowanie z wnioskami o stwierdzenie zgodności ustaw z Konstytucją do Trybunału Konstytucyjnego.

 

Ordynacja podatkowa. Komentarz

Stefan Babiarz, Bogusław Dauter

Sprawdź  

Dyrektor IAS: Brak istotnego interesu publicznego

Dyrektor Izby Administracji Skarbowej  utrzymał decyzję organu pierwszej instancji uzasadniając, że ani cele statutowe organizacji, ani wskazane działania w interesie publicznym nie stanowią wystarczającej podstawy do przyjęcia że została spełniona przesłanka szczególnie istotnego interesu publicznego. A żądane dane nie pozwolą ustalić w sposób bezsprzeczny czy postępowania karne skarbowe są wszczynane przez organy w sposób instrumentalny w celu zawieszenia terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych.

Izba występuje w interesie publicznym

WSA w Poznaniu sąd stwierdził, że sporne informacje stanowią informację publiczną przetworzoną. KIDP występując o udzielenie informacji publicznej o określonej treści, skarżąca przedstawiła powody wystąpienia z tego rodzaju wnioskiem, nakreśliła wątpliwości związane z dostrzeżoną praktyką organów skarbowych w zakresie sposobu korzystania z przepisu art. 70 par. 6 pkt 1 ordynacji podatkowej, a nadto wskazała w jaki sposób zamierza wykorzystać uzyskane od organu informacje. Udowodniła więc udostępnienie żadnych informacji jest szczególnie istotne dla interesu publicznego

Sąd wskazał, że praktyka instrumentalnego stosowania przez organy skarbowe art. 70 par. 6 pkt 1 ordynacji podatkowej stanowi zagadnienie, które może przyczynić się do poprawy pozycji obywateli-podatników w postępowaniach podatkowych prowadzonych z ich udziałem. O tym, że problem rzeczywiście może występować świadczy to, że przepis ordynacji podatkowej został poddany kontroli konstytucyjnej – w toku sprawa o sygnaturze K 31/14, zarejestrowano kolejną skargę pod sygn. SK 100/19. Na kwestię instrumentalnego wszczynania postępowań karnych skarbowych na podstawie wspomnianego przepisu wskazywała Naczelna Rada Adwokacka.

Zdaniem sądu, złożony przez stronę wniosek o udostępnienie informacji publicznej zmierza do wyjaśnienia, ujawnienia i następnie doprowadzenia do zmiany tej właśnie praktyki. Tym bardziej, że do zadań statutowych tej Izby należy m.in. przedstawianie stanowisk i opinii prawnych w zakresie stanowienia oraz stosowania prawa, opracowywanie projektów aktów prawnych, w szczególności dotyczących prawa podatkowego i wykonywania zawodu doradcy podatkowego.

Wyrok WSA w Poznaniu z 16 lipca 2020 r., sygn. II SA/Po 86/20

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.