Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 17 listopada 2018 r., nr 0112-KDIL3-1.4011.335.2018.1.AA, wyjaśnił, że kosztem podatkowym mogą być wydatki, które są związane z zachowaniem źródła przychodów. Chodzi tu o kwoty, które firma ponosi, aby źródło przychodu w ogóle istniało. Odliczeniu podlegają także koszty, które zostały poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób gwarantujący bezpieczne jego funkcjonowanie. Organ podatkowy podkreślił jednak, że konieczność poniesienia danego wydatku nie może wynikać z zaniedbań lub sprzecznych z prawem działań podatnika.
Strata majątku jako koszt podatkowy
Zdaniem dyrektora KIS, straty spowodowane kradzieżą majątku mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodów. Powinny mieć one jednak charakter wyjątkowy, sporadyczny i faktycznie niemożliwy do uniknięcia. Organ podatkowy zwrócił uwagę, że zaliczenie strat w środkach obrotowych do kosztów uzyskania przychodów powinno być każdorazowo ocenione w aspekcie:
- całokształtu prowadzonej przez podatnika działalności,
- okoliczności, które spowodowały powstanie straty,
- udokumentowania straty,
- podjętych przez podatnika działań zabezpieczających.
Konieczne dochowanie należytej staranności
Istotne jest także dochowanie należytej staranności. Warunkiem zaliczenia straty w majątku do kosztów uzyskania przychodów jest wymóg braku zawinienia podatnika w powstaniu straty. Zdaniem dyrektora KIS, odliczeniu mogą podlegać tylko takie straty, które nie zostały zawinione przez podatnika i są normalnym, niezamierzonym następstwem działalności, a ich wystąpienie przy zachowaniu należytej staranności było nieuniknione. Straty będące wynikiem braku staranności bądź nieracjonalnego działania podatnika, nawet jeśli mieszczą się w normach ustalonych przez daną jednostkę gospodarczą, nie będą zaś mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Zobacz również: Kontrole podatkowe coraz skuteczniejsze >>
Łatwiej będzie sprzedać mieszkanie bez podatku >>
Zmiany w opodatkowaniu samochodów uchwalone >>
Producenci patriotycznych gier zapłacą niższy podatek >>
Właściwe udokumentowanie straty
- Aby można było zaliczyć poniesioną przez podatnika stratę do kosztów uzyskania przychodów, niezbędne jest spełnienie także warunku formalnego, jakim jest właściwe udokumentowanie poniesionego kosztu – podkreślił dyrektor KIS. Wyjaśnił, że może to być protokół szkód, który powinien określać ich rodzaj, ilość, wartość, przyczynę jej powstania, podpis osób uprawnionych oraz datę. Zaistnienie szkody powinno być również uprawdopodobnione przez właściwe organy ścigania.
Fiskus musi zapobiegać oszustwom
Zdaniem dr. Grzegorza Kujawskiego, doradcy podatkowego, partnera w KNDP, stanowisko dyrektora KIS jest słuszne. Ekspert podkreśla, że zadaniem organów podatkowych jest zapobieganie oszustwom podatkowym i uchylaniu się od opodatkowania. - Zgoda na odliczanie od podstawy opodatkowania każdej kradzieży majątku podatnika mogłaby doprowadzić do patologicznej sytuacji, w której nieuczciwy przedsiębiorca sprzedawałby towar nie deklarując tej sprzedaży. Nie dość, że nie płaciłby podatku dochodowego i VAT, ale jeszcze odliczałby jako koszt wydatki na nabycie sprzedawanego „na lewo” towaru – tłumaczy Kujawski. Zwraca jednak uwagę, że dyrektor KIS nie zamyka furtki do rozliczenia podatkowego kradzieży tym, dla których było to faktycznie zdarzenie losowe, któremu starali się zapobiec.
Tego samego zdania jest także Robert Smoczyński, doradca podatkowy, partner w kancelarii Smoczyński Koniewski. Jego zdaniem podatnik powinien zawsze ostrożnie podchodzić do kwestii rozliczenia strat i nie kwalifikować bezkrytycznie do kosztów uzyskania przychodów wszelkich ubytków będących wynikiem kradzieży. Powinien ocenić wszystkie okoliczności, które spowodowały powstanie straty i które jej zapobiegały, a także we właściwy sposób ją udokumentować.
Zobacz również: Koszty uzyskania przychodów z działalności gospodarczej - przypadek kradzieży >>
Co zrobić w przypadku kradzieży środka trwałego? >>
Czy strata powstała w wyniku kradzieży może stanowić koszt uzyskania przychodu? >>
Jak wycenić odzyskany po kradzieży środek trwały? >>
Ciężar dowodu spoczywa na podatniku
Prof. Robert Suwaj z Politechniki Warszawskiej tłumaczy, że w prawie podatkowym generalną zasadą jest to, że ciężar dowodzenia spoczywa na podatniku, co oznacza, że to właśnie on musi wykazać należytą staranność w zakresie zapewnienia właściwej ochrony przed podniesieniem straty. - Wydaje się jednak, że trudno jest inaczej ten problem uregulować, bowiem pojawia się ryzyko nadużywania możliwości zaliczania w koszty strat tworzonych fikcyjnie. W tym kontekście należy odwoływać się do racjonalności działania podatnika w znaczeniu obiektywnym i rolą organu jest to rzetelnie ocenić – podsumowuje prof. Suwaj.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.