Spór dotyczył  prawa do odliczenia VAT od wydatków na budowę i bieżące utrzymanie hotelu pracowniczego.

Przedsiębiorca złożył wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, w którym informował, że rozbudowuje swój zakład i zwiększyło się zapotrzebowanie na pracowników. W sytuacji problemów z ich znalezieniem, podjął decyzję o budowie hotelu pracowniczego i zatrudnieniu pracowników z Ukrainy. Przedsiębiorca rozważał udostępnienie pracownikom miejsc w pokojach w hotelu pracowniczym nieodpłatnie (na podstawie umowy użyczenia) lub pobieranie od pracowników opłat (na podstawie umowy najmu).

We wniosku przedsiębiorca zapytał o to czy w przedstawionym stanie faktycznym przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach związanych z budową, podstawowym wyposażeniem oraz bieżącym utrzymaniem hotelu pracowniczego? Czy nieodpłatne udostępnienie miejsc w pokojach hotelowych pracownikom stanowić będzie użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa do celów działalności gospodarczej, a tym samym nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT? Ponadto zapytano, czy udostępnianie miejsc za odpłatnością, na podstawie umowy najmu, zwolnione będzie z opodatkowania VAT? W ocenie przedsiębiorcy, przysługuje mu prawo do odliczenia VAT. Nieodpłatne udostępnienie miejsc w pokojach hotelu pracowniczego zwolnione będzie z VAT, jako użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa. Odpłatne udostępnienie również zwolnione będzie z VAT, jako usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe ( art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT).

 

Stanowisko organów skarbowych i WSA

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, w interpretacji indywidualnej, uznał stanowisko przedsiębiorcy za prawidłowe w zakresie opodatkowania nieodpłatnego użyczenia pracownikom miejsc w pokojach w hotelu pracowniczym oraz w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług wynajmu pracownikom miejsc w tych pokojach, natomiast za nieprawidłowe w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego. Organ wskazał, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tj. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Zasada ta wyklucza odliczenie VAT naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych (zwolnionych oraz niepodlegających temu podatkowi). Warunkiem odliczenia jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, który może mieć charakter bezpośredni lub pośredni. Zdaniem organu, aby można było wykazać chociażby związek pośredni, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług  a powstaniem obrotu. Organ zaznaczył, że w jego ocenie pośredni wpływ wydatków związanych z budową hotelu pracowniczego, wyposażeniem oraz bieżącym utrzymaniem, na czynności opodatkowane w wymiarze, jaki przedstawił podatnik nie zmienia braku prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu tych wydatków. Zdaniem organu, w sprawie nie ma znaczenia pośredni wpływ wydatków na czynności opodatkowane, skoro możliwe jest bezpośrednie przyporządkowanie ich do konkretnych czynności wykonywanych przez przedsiębiorcę.

Sprawa trafiła do WSA w Poznaniu, który stwierdził, że skarga przedsiębiorcy jest bezzasadna. WSA uznał, że interpretacja nie narusza prawa i wyrokiem z dnia 30 maja 2017 r. sygn. akt I SA/Po 1604/16 oddalił skargę. Sąd podzielił poglądy organów skarbowych.

Zobacz również: NSA: Proporcja w VAT tak. Ale jaką metodą? >>

NSA po stronie podatnika

Sprawa trafiła do NSA, który przyznał jednak rację przedsiębiorcy.

Naczelny Sąd Administracyjny przychylił się do argumentów skarżącego, uchylił wyrok i interpretację. NSA podkreślił, że organy błędnie przyjęły, że wydatki związane z hotelem mają być przyporządkowane do konkretnych czynności wykonywanych przez podatnika. Zdaniem NSA, ten hotel miał służyć tylko pracownikom. Należało, zatem się zastanowić czy wydatki te służyć mają działalności gospodarczej prowadzonej przez przedsiębiorcę. Sąd uznał, że przedmiotowe wydatki  można potraktować jako koszty ogólne przedsiębiorstwa.

- W sytuacji problemów z pracownikami i trudnościami w zapewnieniu im noclegów w okolicy, wydatki na budowę hotelu dla pracowników stanowią koszty ogólne przedsiębiorcy. Podatnik wskazał, że w okolicy brakuje pracowników i lokali na najem dla pracowników z Ukrainy. Należało, zatem stwierdzić, że budowa hotelu dla pracowników była związana z zapewnieniem działalności gospodarczej. Budowa miała wpływ na funkcjonowanie tej działalności gospodarczej – stwierdziła sędzia sprawozdawca Agnieszka Jakimowicz.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 29 października 2019 r., sygn. akt I FSK 1281/17