Przypomnijmy: zobowiązanymi do prowadzenia ewidencji są m.in. następujące podmioty: przedsiębiorcy prowadzący składy podatkowe, posiadający status zarejestrowanych wysyłających, status status zarejestrowanych odbiorców czy przedsiębiorcy nabywający wewnątrzwspólnotowo wyroby akcyzowe. Obowiązek ciąży również na przedsiębiorcach prowadzących księgi kontroli nad produkcją alkoholu etylowego, obrotem nimi i jego zużyciem, podmiotach posiadających status podmiotu pośredniczącego czy też podmiotu zużywającego, który zużywa w ramach prowadzonej działalności wyroby zwolnione ze względu na przeznaczenie np. oleje smarowe, a także przedsiębiorcy prowadzący ewidencję suszu tytoniowego.

 

Przepisy w zakresie ewidencji akcyzowych wejdą (w podziale na wielkość przedsiębiorców w rozumieniu ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców): od 1 stycznia 2020 r. dla dużych przedsiębiorców, od 1 stycznia 2021 r. dla małych i średnich przedsiębiorców i od 1 stycznia 2022 r. dla mikroprzedsiębiorców.  

Przeszkoda dla niektórych podmiotów?

Należy jednak podkreślić, iż o ile taka zmiana nie stanowi większego problemu dla typowych podmiotów akcyzowych (np. prowadzących składy podatkowe), to może stanowić istotną przeszkodę dla podmiotów zużywających tylko wyroby akcyzowe. Przykładowo na podstawie obecnych przepisów podmiot zużywający (np. zakład produkcyjny związany z przemysłem ciężkim), który zużywa oleje smarowe na cele objęte zwolnieniem jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji. Nie jest to jednak warunek zwolnienia, ale wpływa wyłącznie na odpowiedzialność karnoskarbowa. Taka ewidencja powinna umożliwiać w szczególności ustalenie ilości i rodzaju wysłanych lub otrzymanych wyrobów akcyzowych zwolnionych od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, daty wysłania lub odbioru tych wyrobów, a także miejsca odbioru w przypadku ich przemieszczania oraz uzyskanie informacji o e-DD.

Zobacz również: Wiążąca informacja taryfowa tylko elektronicznie >>

System SENT będzie rozszerzony >>

Sprowadzanie alkoholi z zagranicy wymaga ewidencji akcyzowej

Z kolei do prowadzenia ewidencji znaków akcyzy jest zobowiązany również podmiot, który sprowadza alkohole z zagranicy. Wspomnianą ewidencję mogą prowadzić hurtownie i sieci sklepów. Tym samym należy uznać, że katalog podmiotów zobowiązanych do prowadzenia ewidencji akcyzowych może być szeroki i z pewnością nie dotyczy wyłącznie podmiotów z branży paliwowej czy alkoholowej czy tytoniowej.

Czy powyższe oznacza, że takie podmioty powinny wdrożyć ewidencję elektroniczną w ramach prowadzonego przedsiębiorstwa? Zgodnie z projektowanym przepisem oczywiście. I dla dużych przedsiębiorców nie pozostało tak dużo czasu na dostosowanie się (warto podkreślić, iż dla określenia rozmiaru przedsiębiorcy ilość wykorzystywanych wyrobów w ogóle nie odgrywa znaczenia). Należy jednak wskazać, że ustawodawca dopuścił możliwość wykorzystania obecnej już u przedsiębiorcy infrastruktury informatycznej. Być może jest to sposób na uniknięcie wdrożenia dodatkowych rozwiązań informatycznych i tym samym ograniczenie kosztów w tym zakresie. 

 

Czy da się zastąpić ewidencje?

I tak zgodnie z przepisami akcyzowym wybrane ewidencje mogą zostać zastąpione dokumentacją prowadzoną na podstawie przepisów prawa podatkowego innych niż przepisy o akcyzie, albo na podstawie przepisów o rachunkowości, pod warunkiem że dokumentacja ta zawiera wszystkie dane wymagane dla danej ewidencji. Tym samym należałoby dokonać analizy prowadzonych systemów księgowych czy zawierają one wszystkie wymagane przez przepisy akcyzowe dane oraz wymagania. W tej analizie należałoby również uwzględnić przepisy wykonawcze do ustawy tj. rozporządzenie w sprawie ewidencji i innych dokumentacji dotyczących wyrobów akcyzowych i znaków akcyzy.

Podsumowując, przedsiębiorcy powinni przeanalizować, czy w ramach prowadzonych działalności mają/powinni mieć styczność z ewidencjami akcyzowymi. Jeżeli tak, to w przypadku dużych przedsiębiorców zostały w praktyce trzy miesiące na dostosowanie się do nadchodzących zmian. Nie należy tego bagatelizować z uwagi na fakt, że brak prowadzenia lub nieprawidłowe prowadzenie ewidencji może doprowadzić do powstania odpowiedzialności karnoskarbowej również członków zarządu. Oczywiście, wejście w życie projektowanych przepisów może zostać przesunięte. W mojej ocenie jednak takie przesunięcie nie będzie oddalone w czasie z uwagi na to, że pozostałe przepisy mają charakter uszczelniający system podatkowy. Tym samym ustawodawcy będzie zależało na tym, aby jak najszybciej zostały one wdrożone do krajowego porządku prawnego.

Krzysztof Wiński, starszy menedżer w PwC

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.