Ogłoszony w środę 3 lipca br. wyrok dotyczy obowiązków podatkowych powstałych przed 15 września 2005 r.
Zdaniem TK, art. 65 ust. 1a pkt 2 ustawy o podatku akcyzowym w związku z art. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym w zakresie, w jakim odnosi się do obowiązków podatkowych powstałych przed 15 września 2005 r., jest niezgodny z art. 64 ust. 1 i 3 w związku z art. 2 i art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (wyrok SK 16/17).
Problematyczne opodatkowanie akcyzą
Naczelnik urzędu celnego przeprowadził w spółce kontrolę podatkową w zakresie wywiązywania się przez nią z obowiązków podatkowych w podatku akcyzowym przy sprzedaży oleju opałowego na cele grzewcze. Organ ustalił, że spółka nie posiada oświadczeń nabywców o przeznaczeniu kupowanego oleju na cele grzewcze oraz że sprzedawała olej opałowy ciężki za pomocą odmierzaczy paliw ciekłych. Określił więc skarżącej wysokość zobowiązania podatkowego w podatku akcyzowym w skontrolowanym okresie. Po rozpatrzeniu odwołania skarżącej dyrektor izby celnej utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji. Spółka wniosła skargę. Wojewódzki Sąd Administracyjny i potem Naczelny Sąd Administracyjny ją jednak oddaliły.
Zobacz również: Podatek akcyzowy na nowych drukach >>
Zmiana przepisów na niekorzyść bez vacatio legis
Zdaniem spółki, z uwagi na wejście w życie przepisu art. 65 ust. 1a pkt 2 ustawy o podatku akcyzowym bez zachowania vacatio legis, jako podatnik podatku akcyzowego w związku z prowadzoną działalnością w zakresie obrotu wyrobami akcyzowymi, nie mogła w odpowiednim czasie uzyskać informacji, że dotychczas niekwestionowany sposób sprzedaży ciężkiego oleju opałowego za pomocą odmierzaczy paliw ciekłych został objęty nową, bardzo wysoką stawką podatku akcyzowego. Jej zdaniem, w kwestionowanej regulacji ustawodawca odszedł od pośredniego i konsumpcyjnego charakteru podatku akcyzowego, w wyniku czego sprzedawca ciężkich olejów opałowych, a nie ich nabywca, został obciążony wielokrotnie podwyższoną stawką tego podatku, ponosząc z tego tytułu odpowiedzialność podatkową całym swoim majątkiem.
Niewiedza podatnika spowodowana błędem ustawodawcy
Według skarżącej, wejście w życie kwestionowanego przepisu bez zachowania vacatio legis spowodowało naruszenie zasady ochrony interesów jednostki w toku, wynikającej z zasady bezpieczeństwa prawnego obywateli oraz zasady zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa. Spółka wskazała dodatkowo, że w odniesieniu do zobowiązań w podatku akcyzowym, za okres przeprowadzonej u niej kontroli, nie został spełniony wymóg wynikający z art. 84 Konstytucji, zgodnie z którym, zainteresowani powinni znać dokładną treść i wysokość ciążących na nich obowiązków daninowych w chwili nastąpienia zdarzeń powodujących ich powstanie z mocy prawa.
Czytaj w LEX: Oleje smarowe jako przedmiot podatku akcyzowego >
Sankcyjny charakter zmiany
W ocenie skarżącej, przepis art. 65 ust. la ustawy z 2004 r. o podatku akcyzowym miał charakter sankcyjny. Wprowadzał bowiem, z dniem ogłoszenia ustawy zmieniającej w Dzienniku Ustaw, stawkę podatku akcyzowego w wysokości 1 800 zł od 1000 kg ciężkiego oleju, co stanowi 30-krotność obowiązującej stawki dla takiego oleju przeznaczonego na cele opałowe. W tym kontekście skarżąca spółka wskazywała, że realizacja odpowiedzialności podatkowej związanej z sankcyjną stawką podatku akcyzowego nie może się odbywać w sytuacji, gdy adresat normy prawnej nie mógł jej znać. Skarżąca podnosiła, że zaskoczenie podatnika nowymi przepisami jest naruszeniem bezpieczeństwa prawnego, pewności prawa oraz zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa.
Czytaj w LEX: Składy podatkowe >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
