Ulga IP Box cały czas stanowi nowość w polskim systemie prawnym. W związku z tym ciągle brak jest wykształconej praktyki stosowania tych przepisów. Problematyczne jest m.in. dokumentowanie prawa do ulgi i prowadzenie ewidencji podatkowej niezbędnej do jej rozliczenia. Sprawy dotyczące IP Box trafiają już do sądów administracyjnych. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w niedawnym wyroku (sygn. akt I SA/Wr 170/20) orzekł, że niezasadne jest zastrzeganie, że ewidencja na potrzeby ulgi IP Box musi być prowadzona na bieżąco. Jest to już kolejne orzeczenie przychylne dla podatników. Wcześniej organy podatkowe wskazywały, że ewidencja dla celów IP Box musi być prowadzona na bieżąco.

Zobacz również:
Ulga IP Box dostępna także dla programistów >>

Tylko umowa pisemna da preferencje podatkowe w IP Box >>
 

Dla kogo ulga IP Box

Jak podkreśla Agnieszka Hrynkiewicz-Sudnik, dyrektor obszaru podatków i finansowania innowacji w Ayming Polska, wprowadzony 1 stycznia 2019 r. instrument fiskalny tzw. "IP Box" to preferencyjna stawka podatku dochodowego. Podatnik, który spełni warunki przewidziane w ustawach PIT lub CIT, może zastosować obniżoną, 5-procentową stawkę podatku od dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej pod warunkiem, że zostały wytworzone, rozwinięte lub ulepszone w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej.

Zobacz procedurę w LEX: Innovation Box - preferencyjne opodatkowanie dochodów generowanych przez prawa własności intelektualnej >

Wysokość dochodu z kwalifikowanego IP ustala się jako iloczyn dochodu z tego źródła osiągniętego w roku podatkowym oraz tzw. wskaźnika nexus obliczonego według wzoru określonego w ustawach o podatkach dochodowych. Do podstawy opodatkowania zastosowanie ma preferencyjna stawka 5 proc.

 

Termin rozliczenia ulgi IP Box

Co istotne, z ulgi IP Box można skorzystać dopiero po zakończeniu roku podatkowego. Rozlicza się ją w zeznaniu rocznym. Podatnicy nie mają możliwości skorzystania z tej preferencji w trakcie roku podatkowego, poprzez pomniejszanie zaliczek na podatek dochodowy. Wyjątkiem od tego są przepisy służące przeciwdziałaniu COVID-19, na podstawie których z IP Box można skorzystać już na moment płatności zaliczek na podatek dochodowy. Sytuacja taka może mieć jednak miejsce tylko, gdy doszło do wytworzenia, rozwinięcia lub ulepszenia kwalifikowanego IP, które służy przeciwdziałaniu COVID-19.

Jak tłumaczy Sebastian Kałuża, aplikant adwokacki, doradca podatkowy w zespole ds. PIT w KPMG w Polsce, zgodnie z przepisami ustaw o podatkach dochodowych, podatnicy, którzy zdecydują się na skorzystanie z preferencji IP Box, mają obowiązek prowadzenia odrębnej ewidencji dla operacji finansowych związanych z uzyskiwaniem tego rodzaju dochodów. Ewidencja powinna być prowadzona w sposób umożliwiający obliczenie podstawy opodatkowania, w tym powiązanie kosztów prac badawczo-rozwojowych z osiąganymi dochodami z praw własności intelektualnej powstałymi w wyniku przeprowadzenia tych prac.

 


Sporny moment przygotowania ewidencji

- Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej odmawiał podatnikom prawa do ulgi argumentując, że ewidencja rachunkowa na potrzeby ulgi IP Box powinna być sporządzana na bieżąco i konieczne jest jej prowadzenie przed skorzystaniem z preferencyjnego rozliczenia podatku – podkreśla Sebastian Kałuża.

Tak stanowiły m.in. interpretacje indywidualne nr 0113-KDIPT2-3.4011.589.2019.2.SJ i 0115-KDIT2-1.4011.473.2019.2.MN).

Ekspert wskazuje jednak, że regulacje ustawy o PIT oraz ustawy o CIT, co prawda, przewidują określone obowiązki związane z ewidencjonowaniem dla celów IP Box, jednak wskazują jedynie sposób prowadzenia takiej ewidencji. Nie przewidują one warunku, zgodnie z którym ewidencja powinna być prowadzona przez podatnika na bieżąco, np. na bazie miesięcznej.

Zauważyły to wojewódzkie sądy administracyjne. Zgodnie z wyrokiem WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 30 lipca 2020 r., sygn. akt I SA/Go 115/20, przepisy ustawy nie wymagają wprost od podatnika prowadzenia ewidencji na potrzeby IP Box na bieżąco. W uzasadnieniu wyroku wskazano, że dla celów obliczenia dochodu kwalifikowanego IP istotne jest, by ewidencja ta była prowadzona w sposób należyty, tak aby móc w rocznym zeznaniu podatkowym wykazać łączną sumę przychodów i kosztów podatkowych, dochodów, strat, dochodów podlegających opodatkowaniu stawką 5 proc.

Również wyrok WSA we Wrocławiu z końca sierpnia 2020 r., sygn. akt I SA/Wr 170/20, opowiada się po korzystnej dla podatników stronie. W wyroku sąd ten orzekł, że twierdzenie, iż ewidencja powinna być sporządzana na bieżąco i konieczne jest jej prowadzenie przed skorzystaniem z IP Box, jest błędne. Podatnik powinien prowadzić ewidencję tak, aby odzwierciedlała ona wszelkie elementy konieczne do ustalenia i selekcjonowania tego szczególnego dochodu.

Rozliczenie ulgi można skorygować

Zdaniem Agnieszki Hrynkiewicz-Sudnik, ze stanowiskiem sądów należy się zgodzić. Jej zdaniem, jest ono oparte o literalne brzmienie obowiązujących od 1 stycznia 2019 r. przepisów oraz znajduje potwierdzenie w opublikowanych w lipcu 2019 r. Objaśnieniach MF dotyczących mechanizmu IP Box. Ekspertka podkreśla, że wyrok daje szansę tym podatnikom, którzy ze względu na negatywne stanowisko dyrektora KIS, prezentowane w licznych interpretacjach, nie skorzystali dotychczas z preferencji IP Box. Nadal mogą to zrobić, powinni w tym celu stworzyć odrębną ewidencję, a następnie złożyć korektę zeznania rocznego i rozliczyć IP Box.

- Nie ma cienia wątpliwości, że stanowisko przedstawione przez WSA jest dla podatników korzystniejsze. Po pierwsze, prowadzenie bieżącej ewidencji wiąże się z dodatkowymi kosztami po stronie podatników zamierzających skorzystać z IP Box (np. dodatkowe koszty księgowe). Po drugie, podatnicy, którzy nie zdecydowali się na rozliczenie ulgi IP Box w zeznaniu podatkowym za 2019 rok i nie prowadzili ewidencji, mogą przeanalizować swoją sytuację i jeżeli spełniają oni przesłanki określone dla IP Box, mogą teraz przygotować odpowiednią ewidencję. Następnym krokiem jest złożenie korekty zeznania rocznego za 2019 rok oraz skorzystanie z preferencyjnego opodatkowania dochodów z tzw. kwalifikowanych IP – podpowiada Sebastian Kałuża.