Wniosek o interpretację indywidualną dotyczył skutków podatkowych nabycia darowizny obciążonej poleceniem darczyńcy. Wnioskodawca podpisał umowę darowizny na kwotę 40 tys. zł z Fundacją A. z przeznaczeniem celowym ‒ leczenie  komórkami macierzystymi. Kwota została przelana na konto wnioskodawcy, ale jeszcze nie została wydatkowana. Termin jej wydatkowania mija 15 grudnia 2019 r. Jeżeli obdarowany nie wyda całej lub części tej kwoty na ten cel, to będzie musiał ją zwrócić w całości lub w części po przedstawieniu faktur. Chciał więc wiedzieć, czy od darowizny z poleceniem na przeznaczony cel należny jest podatek od spadków i darowizn. Zdaniem wnioskodawcy, taka darowizna powinna być zwolniona z podatku od darowizn. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej był innego zdania.

 

Wysokość podatku zależy od grupy podatkowej nabywcy

Powołał się przy tym na art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zgodnie z którym podatkowi podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium RP lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium RP tytułem darowizny, polecenia darczyńcy. Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych (art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn). Z kolei w myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 tej ustawy, przy nabyciu w drodze darowizny obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia.

Jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń, a przy nabyciu z polecenia darczyńcy – z chwilą wykonania polecenia (art. 6 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy). Podstawę opodatkowania stanowi zaś wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość). Jeżeli zatem spadkobierca, obdarowany lub osoba, na której rzecz został uczyniony zapis zwykły lub windykacyjny, zostali obciążeni obowiązkiem wykonania polecenia lub zapisu zwykłego, wartość obciążenia z tego tytułu stanowi ciężar spadku, darowizny, zapisu zwykłego lub windykacyjnego, a w przypadku polecenia ‒ o ile zostało wykonane (art. 7 ust. 2 ww. ustawy). Tak więc co do zasady darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, a wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

 

Nabycie tytułem darowizny i tytułem polecenia darczyńcy

W analizowanej sprawie, jak podkreślił dyrektor KIS, ma miejsce nabycie na podstawie dwóch różnych tytułów, tj. tytułem darowizny (środków pieniężnych) oraz tytułem polecenia darczyńcy (świadczeń sfinansowanych tymi środkami, tj. leczenia komórkami macierzystymi). Darczyńca, przekazując darowiznę, dał bowiem określone polecenie, na co darowane środki mają zostać przeznaczone.

Oznacza to, że nabycie przez wnioskodawcę środków pieniężnych w drodze umowy darowizny podlega co do zasady opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy. Skoro zaś darczyńcą jest Fundacja A., a więc (zgodnie z uwzględnieniem stosunku osobistego zbywcy do nabywcy) podmiot zaliczający się do III grupy podatkowej, to zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 3 tej ustawy, kwotą wolną od podatku będzie kwota w wysokości 4.902 zł.

Podstawę opodatkowania z tytułu darowizny stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość).

Jeżeli wnioskodawca przeznaczy darowiznę w postaci środków pieniężnych w całości (zgodnie ze wskazaniem darczyńcy) na cele ściśle wskazane w umowie darowizny przez darczyńcę, wówczas ‒  jako obdarowany ‒ nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn z tytułu otrzymanej darowizny. Wartość wykonanego polecenia darczyńcy obniża bowiem podstawę opodatkowania z tytułu darowizny, stosownie do uregulowań zawartych w art. 7 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zobacz również: Przepisy o podatku od spadków i darowizn najeżone pułapkami >>

Wykonanie polecenia to podstawa

Warunkiem jest jednak wykonanie polecenia darczyńcy. W tym przypadku ‒ przeznaczenie całości otrzymanych środków na leczenie komórkami macierzystymi. W konsekwencji, zdaniem organu interpretacyjnego, wartość wykonanego polecenia może pomniejszać podstawę opodatkowania po stronie wnioskodawcy nawet do zera, a zatem wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn, z tytułu otrzymania środków pieniężnych (w drodze darowizny). Jeśli natomiast wartość wykonanego polecenia będzie niższa niż wartość otrzymanej darowizny, wówczas wnioskodawca może być zobowiązany do złożenia zeznania na druku SD-3 (zgodnie z treścią art. 17a ustawy o podatku od spadków i darowizn) i zapłaty podatku od spadków i darowizn.

Na koniec organ podatkowy podkreślił, że mimo, że w przypadku przeznaczenia całości darowizny na wykonanie polecenia na wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn od otrzymanej darowizny, stanowisko wnioskodawcy, z którego wynika, że w opisanej sytuacji darowizna powinna być zwolniona z podatku nie można było uznać za prawidłowe. W opisanej sytuacji nie ma bowiem miejsca zwolnienie z podatku.

Interpretacja z 30 sierpnia 2019 r., nr 0111-KDIB2-2.4015.89.2019.4.HS