Przedsiębiorcy coraz częściej pytają skarbówkę o możliwość odliczenia wydatków na naukę. Stanowisko organów podatkowych zmieniało się w ciągu ostatnich lat. Obecnie organy uznają, że kosztem podatkowym są wydatki poniesione w roku rozpoczęcia działalności, nie wcześniej.
- Dobra wiadomość jest taka, że przedsiębiorca może odliczyć przynajmniej część wydatków, które poniósł przed datą rozpoczęcia działalności gospodarczej, ale niezbędnych do założenia tej działalności. Z najnowszych interpretacji wynika, że jeśli przykładowo zarejestrował działalność we wrześniu, a w kwietniu poniósł koszty szkolenia, to może je zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Wydaje się, że dotyczy to również materiałów edukacyjnych, jak książki, publikacje branżowe czy podręczniki. Niestety, fiskus nadal nie zgadza się na odliczenie wydatków na szkolenia, które zostały poniesione w poprzednich latach - mówi Grzegorz Grochowina, szef zespołu zarządzania wiedzą w Departamencie Podatkowym w KPMG w Polsce.
Czytaj też w LEX: Ataki cybernetyczne z wykorzystaniem AI wymierzone w kancelarie prawne >
Wydatki z roku założenia działalności gospodarczej
Przykładem jest najnowsza interpretacja z 20 listopada 2025 r. (nr 0113-KDIPT2-1.4011.830.2025.1.MAP). Z pytaniem wystąpiła radczyni prawna, która w latach 2022-2024 odbywała aplikację, konieczną do przystąpienia do egzaminu radcowskiego. W kwietniu 2025 r. złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin radcowski, w maju 2025 r. uzyskała wpis na listę radców prawnych, a w czerwcu 2025 r. złożyła ślubowanie, które było koniecznym wymogiem do rozpoczęcia wykonywania zawodu.
Od lipca 2025 r. prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą - kancelarię radcy prawnego i rozlicza się podatkiem liniowym. Zapytała, czy może odliczyć wydatki poniesione w 2025 r., ale jeszcze przed rozpoczęciem prowadzenia działalności gospodarczej:
- opłata za egzamin radcowski uiszczona w wysokości 3 266 zł 20 gr na rachunek Ministerstwa Sprawiedliwości,
- opłata za wpis na listę radców prawnych wraz z opłatą manipulacyjną uiszczona na rachunek OIRP -2 800 zł,
- składki aplikanckie w wysokości 30 zł miesięcznie uiszczane na rachunek OIRP;
- składki radcowskie - za miesiące maj i czerwiec 2025 r.;
- opłata za wydanie legitymacji radcowskiej w wysokości 32 zł.
- Wskazane we wniosku wydatki poniesione przez Panią w roku podatkowym, w którym istniało źródło przychodów jakim jest działalność gospodarcza, tj. w 2025 r. może Pani zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów – pod warunkiem prawidłowego ich udokumentowania - stwierdził dyrektor KIS.
Wprowadzenie do KSeF w kancelarii prawnej - czytaj w LEX >
Podobną odpowiedź otrzymała 21 października (nr 0115-KDIT3.4011.719.2025.2.RS) adwokatka, która w 2025 r. rozpoczęła wykonywanie działalności gospodarczej w formie kancelarii adwokackiej, opodatkowanej na zasadach ogólnych. Również w 2025 r. poniosła wydatki związane z uzyskaniem uprawnień zawodowych adwokata - obowiązkowe składki członkowskie z tytułu uczestnictwa w samorządzie adwokackim jako aplikant adwokacki oraz opłata za egzamin adwokacki na rzecz Ministerstwa Sprawiedliwości.
- Koszty wskazanych składek i opłaty za egzamin w bieżącym roku podatkowym w związku z odbywaniem aplikacji adwokackiej są bezsprzecznie związane ze źródłem przychodu jakim jest od 2025 r. Pani działalność gospodarcza. Skoro dla wykonywanego przez Panią zawodu niezbędne jest posiadanie statusu adwokata, to nie poniesienie tych kosztów pozbawiłoby Panią źródła przychodów w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w formie kancelarii adwokackiej. Można więc uznać, że wydatki te poniosła Pani w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, zatem spełniają one przesłanki, o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy o PIT - potwierdził dyrektor KIS.
Sądy po stronie fiskusa
To oznacza, że skarbówka nie zgadza się na odliczenie wydatków związanych z uzyskaniem kwalifikacji, ale poniesionych we wcześniejszych latach. Ze stanowiskiem organów podatkowych zgadzają się też sądy, co potwierdza prawomocny wyrok WSA w Warszawie z 13 września 2023 r. (sygn. III SA/Wa 650/23). Sprawa dotyczyła radcy prawnego, który prowadzi działalność gospodarczą od 2022 r., a aplikację odbył w latach 2018-2021. Jego zdaniem wydatki poniesione na odpłatną aplikację radcowską spełniają definicję kosztów uzyskania przychodów zawartą w art. 22 ust. 1 ustawy o PIT, ponieważ są bezpośrednio związane i niezbędne do prowadzenia tej działalności i uzyskiwania przychodu. Skarbówka zgodziła się na odliczenie wydatków od 2022 r.
Sąd stanął po stronie fiskusa. Orzekł, że wydatki na aplikację, choć stanowiły koszty konieczne do zdobycia przez skarżącego uprawnień, zostały poniesione przed uzyskaniem statusu podatnika, nie wiązały się sensu stricte z rozpoczęciem pozarolniczej działalności gospodarczej oraz miały charakter wydatków ściśle osobistych, które radca prawny może wykorzystać również w innych formach działalności zawodowej, a nie tylko w pozarolniczej działalności gospodarczej. - Wydatki te nie wiązały się sensu stricte z rozpoczęciem pozarolniczej działalności gospodarczej, takiej, jak utworzenie przedsiębiorstwa, choć odbycie i zakończenie stosownym egzaminem aplikacji radcowskiej jest specjalistycznym szkoleniem zawodowym, przygotowującym do wykonywania zawodu radcy prawnego. Wydatków tych nie poniesiono bowiem po to, by zarejestrować przedsiębiorstwo, zapewnić odpowiednie otoczenie techniczne umożliwiające działanie przedsiębiorstwa czy też zapewnić klientelę korzystającą z usług kancelarii radcy prawnego. Wydatków tych zatem nie można uznać za bezpośrednio związane z rozpoczęciem pozarolniczej działalności gospodarczej wykonywanej osobiście w formie indywidualnej kancelarii radcy prawnego - orzekł WSA.
Zgodnie z wyrokiem, nie można też uznać, że w chwili ponoszenia ww. wydatków istniał związek przyczynowo - skutkowy z osiągniętym przychodem. Wydatki nakierowane na uzyskanie kwalifikacji koniecznych by działalność gospodarczą podjąć, nie są bowiem podejmowane w warunkach ryzyka gospodarczego ani finansowego. Skoro wydatki zostały poniesione przed rozpoczęciem prowadzenia działalności gospodarczej, nie w warunkach ryzyka gospodarczego, a ich celem było uzyskanie kwalifikacji do jej rozpoczęcia, brak jest związku pomiędzy ich poniesieniem a uzyskiwaniem przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej osobiście.
Praktyka prawnicza zorientowana na klienta – co to oznacza w praktyce? - czytaj w LEX >
- Wydatki poniesione przed rozpoczęciem działalności gospodarczej nie są definitywnie wykluczone z kosztów. Nie można bowiem zabronić odliczania tego rodzaju wydatków przygotowawczych. Należy jednak zgodzić się z fiskusem, że koszty muszą być poniesione w określonym celu. A podatnik w momencie ich dokonywania powinien przewidzieć, że będą służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodu, jakim jest działalność gospodarcza. Niestety, zarówno organy podatkowe jak i sądy nie zgadzają się na odliczenie wydatków na aplikację poniesionych w latach poprzedzających założenie działalności - mówi doradca biznesowy Paweł Lewandowski.
