Przyjrzyjmy się temu na przykładzie przedsiębiorcy, który w lipcu 2025 r. kupił samochód osobowy na fakturę i zamierzał wykorzystywać go w opodatkowanej działalności gospodarczej. Działalność zarejestrował dopiero we wrześniu 2025 r., w chwili pozyskania pierwszego z klientów. Od 12 września 2025 r. jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Na fakturze zakupu auta nie został podany NIP podatnika, jednak pozostałe dane, takie jak imię, nazwisko, oraz adres są poprawne. Samochód jest obecnie wykorzystywany w prowadzonej działalności oraz do celów prywatnych (tj. w tzw. sposób mieszany). Podatnik ma wątpliwości, czy przysługuje mu odliczenie 50 proc. VAT od zakupu.
Polecamy też poradnik w LEX: Soprych Maciej, Samochód w ewidencji księgowej na przykładach>
Warunki odliczenia VAT od samochodu
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.
Jednocześnie art. 86a ust. 1 ustawy o VAT wprowadza domniemanie, że pojazd samochodowy jest wykorzystywany w sposób „mieszany”, zarówno do działalności gospodarczej, jak i celów osobistych podatnika, pracowników, wspólników, udziałowców itd. W konsekwencji ustawodawca pozwala uznać za podatek naliczony jedynie 50 proc. VAT. Wystarczy przy tym możliwość nawet tylko jednorazowego użycia pojazdu do celów prywatnych, aby uznać, że pojazd może być wykorzystywany w sposób „mieszany”.
Faktury są dokumentem o charakterze sformalizowanym. Zatem, co do zasady, muszą być wystawione zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa. Faktura potwierdza zaistniałe zdarzenia gospodarcze, a jej elementy formalne wymagane przez art. 106e ust. 1 ustawy o VAT mają wyłącznie znaczenie dowodowe.
O prawidłowości faktur wystawianych i otrzymywanych przez podatników powinny decydować przede wszystkim ustalenia, czy dokumenty te potwierdzają rzeczywiste transakcje handlowe. A zatem jeżeli w fakturach dokumentujących transakcje występują tzw. wadliwości mniejszej wagi, należy uznać, że nie ma podstawy do kwestionowania faktur, w tym prawa do odliczenia podatku naliczonego, wyłącznie z powodu braków mających charakter tzw. wadliwości mniejszej wagi. Są to tego rodzaju wadliwości, które, co prawda, powodują, że faktura nie odpowiada wymogom określonym w przepisach, jednakże same w sobie nie wpływają na przedmiot i podstawę opodatkowania.
Polecamy też poradnik w LEX: Gumola Mariusz, Postrzech Łukasz, Ewidencja przebiegu pojazdu na potrzeby VAT na przykładach>
Cena promocyjna: 69.8 zł
|Cena regularna: 349 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 244.3 zł
Brak NIP nie wyklucza odliczenia
Niewskazanie niektórych z tych informacji o nabywcy nie wyklucza możliwości jego identyfikacji na podstawie pozostałych danych zawartych na fakturze. Brak NIP-u przy jednoczesnym prawidłowym wskazaniu pozostałych danych podmiotu będącego nabywcą (tj. w analizowanym przypadku imienia i nazwiska oraz adresu) jest wadą techniczną, niewyłączającą możliwości zweryfikowania dokonania zdarzenia gospodarczego i prawidłowego określenia nabywcy towaru, a jednocześnie pozostającą bez znaczenia dla wysokości zobowiązania podatkowego.
Prawo do odliczenia podatku naliczonego uzależnione jest od spełnienia warunków wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, a także od niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT. Przepisy nie wymieniają braku NIP nabywcy jako przesłanki negatywnej powodującej utratę prawa do odliczenia (w sytuacji, gdy faktura odzwierciedla prawdziwe zdarzenie gospodarcze). Zatem brak numeru NIP na fakturze nie przesądza o braku prawa do odliczenia podatku VAT. (por. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4 listopada 2024 r., 0114-KDIP1-1.4012.665.2024.4.MŻ).
Podatnikowi przysługuje więc prawo do odliczenia 50 proc. VAT. Dla odliczenia VAT konieczna jest jednak rejestracja jako podatnik VAT czynny. Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 9 lipca 2025 r., 0114-KDIP4-2.4012.341.2025.2.KS).
Autor: Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy
Polecamy też poradnik w LEX: Kowalski Radosław, Wydatki eksploatacyjne związanie z używaniem samochodów a odliczenie VAT na przykładach>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
