W przypadku zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej – stosownie do art. 14 ust. 5 ustawy o VAT – należy sporządzić spis z natury. Przedsiębiorca jest obowiązany złożyć informację o dokonanym spisie, o ustalonej na jego podstawie wartości towarów i o kwocie VAT należnego nie później niż w dniu złożenia deklaracji podatkowej za okres obejmujący dzień zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.

Obowiązek podatkowy powstaje w dniu zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu  (zob. 14 ust. 6 ustawy o VAT). Podstawą opodatkowania jest wartość towarów podlegających spisowi z natury, ustalona zgodnie z art. 29a ust. 2 ustawy o VAT (tj.  cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia - koszt wytworzenia, określone w momencie tej dostawy towarów) (zob. art. 14 ust. 8 ustawy o VAT).

VAT wynikający ze spisu z natury rozlicza się w JPK_VAT składanej za okres likwidacja działalności.

Rozliczenie po zamknięciu firmy

Obowiązek sporządzenia spisu oznacza zaprzestanie wykorzystywania składników majątku przedsiębiorstwa do czynności podlegających VAT. W takiej sytuacji obowiązek opodatkowania dotyczy tej części posiadanych towarów, które po nabyciu nie zostały odprzedane i w stosunku do których przysługiwało przedsiębiorcy prawo do obniżenia kwoty VAT należnego o kwotę VAT naliczonego. Towary (w tym środki trwałe oraz towary handlowe) objęte spisem z natury należy rozliczyć w sposób pozwalający na zachowanie zasady neutralności VAT, a więc na zasadach takich samych, jak przy sprzedaży, stosując obowiązujące stawki VAT lub zwolnienie.

Należy tutaj wskazać, że - stosownie do art. 14 ust. 7 ustawy o VAT - dostawa towarów dokonywana przez osoby fizyczne, które zaprzestały wykonywania czynności opodatkowanych VAT, której przedmiotem są towary objęte spisem z natury, podlega zwolnieniu od podatku przez okres 12 miesięcy od dnia zaprzestania działalności, pod warunkiem rozliczenia VAT od towarów objętych spisem z natury.

W orzecznictwie przyjmuje się, że jeżeli osoba fizyczna (podatnik VAT czynny) faktycznie zaprzestała wykonywania czynności opodatkowanych (nie tylko w ramach działalności gospodarczej zgłoszonej w CEiDG, ale działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT), to dokonując sprzedaży towarów (m.in. rzeczy ruchomych) wchodzących uprzednio w skład majątku firmy i objętych spisem z natury, po upływie 12 miesięcy nie podlega VAT. W tym przypadku osoba ta nie działa już bowiem w charakterze podatnika, lecz rozporządza majątkiem osobistym (por. wyrok WSA w Szczecinie z 18 stycznia 2018 r., I SA/Sz 986/17; Interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 3 kwietnia 2024 r., 0111-KDIB3-3.4012.493.2023.2.PJ).

 

VAT w gminach
-20%
VAT w gminach

Artur Mudrecki

Sprawdź  

Cena promocyjna: 88 zł

|

Cena regularna: 110 zł

|

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 82.5 zł


Najem prywatny to działalność gospodarcza w VAT

Odrębnie należy ocenić jednak sytuację, gdy po formalnym zlikwidowaniu firmy (w CEIDG) osoba fizyczna wynajmuje składniki majątku związane z prowadzaną dotychczas działalnością gospodarczą w ramach tzw. najmu prywatnego. Najem prywatny wypełnia bowiem definicję działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT, a zatem taka osoba nadal jest podatnikiem. Oznacza to, że składniki majątku wynajmowane w ramach najmu prywatnego nie stały się majątkiem osobistym. W konsekwencji ich sprzedaż, na zasadach ogólnych, podlega VAT jako odpłatna dostawa towarów  (interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4 kwietnia 2025 r., 0114-KDIP4-3.4012.53.2025.4.APR).

W zasadzie, jeżeli po likwidacji działalności gospodarczej, rozumianej jako wykreślenie z CEIDG, niesprzedany składnik majątku firmowego będzie nadal wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, np. wynajmowany w ramach tzw. najmu prywatnego, to brak jest podstaw do sporządzenia spisu z natury, gdyż nie doszło do zaprzestania wykonywania czynności opodatkowanych (interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 28 września 2021 r., 0113-KDIPT1-1.4012.442.2021.2.MG).

Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy

Czytaj również: Dwa auta w kosztach jednoosobowej firmy - fiskus się zgadza

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.