Wątpliwość, którą miał pewien przedsiębiorca ma z pewnością wiele podatników po wprowadzeniu przepisów Polskiego Ładu. Chodzi o amortyzację lokali mieszkalnych.
Podatnik prowadzący działalność gospodarczą przyjął do ewidencji środków trwałych kilka lokali mieszkalnych (w 2019 r, 2020 r. i 2021 r.) i dokonuje od nich odpisów amortyzacyjnych stosując metodę liniową i 10 proc. stawkę amortyzacji. Powziął wątpliwość czy w związku ze zmianą przepisów, może dokonywać tych odpisów od lokali mieszkalnych nabytych przed 1 stycznia 2022 r. oraz zaliczać je do kosztów uzyskania przychodów na zasadach obowiązujących do 31 grudnia 2021 r.?
Nasz podatnik uważa, że ma prawo do kontynuowania amortyzacji, gdyż stanowisko odmienne stałoby w sprzeczności z podstawowymi konstytucyjnymi zasadami ochrony interesów w toku oraz ochrony praw nabytych. Zarzut ten skierował jednak w niewłaściwe miejsce.
Czytaj też: Kubiesa Patrycja - Polski Ład: Zmiany w najmie prywatnym i amortyzacji >
Zmiany w amortyzacji lokali mieszkalnych
Przypomnijmy, że zgodnie z ustawą z 29 października 2021 r. zwaną Polskim Ładem, która weszła w życie 1 stycznia 2022 r., art. 22c pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych otrzymał brzmienie, że amortyzacji nie podlegają budynki mieszkalne wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami, lokale mieszkalne stanowiące odrębną nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, służące prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie umowy. Prawo to zostało zachowane tylko na okres nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2022 r. w myśl przepisu przejściowego – art. 71 ust. 2 tej ustawy.
Zdaniem podatnika, przepis ten należy uznać za niezgodny z konstytucyjną zasadą ochrony praw nabytych i interesów w toku wynikającą z zasady demokratycznego państwa prawnego.
Podatnik uważa, że ma prawo dokonywać odpisów amortyzacyjnych od lokali mieszkalnych nabytych przed 1 stycznia 2022 r. oraz zaliczać te odpisy amortyzacyjne do kosztów uzyskania przychodów na zasadach obowiązujących 31 grudnia 2021 r. aż do momentu pełnego ich zamortyzowania.
Zobacz również: MF chce zablokować amortyzację mieszkań na wynajem >>
Zarzut niekonstytucyjności tylko do TK
Dyrektor KIS uznał to stanowisko za nieprawidłowe. W interpretacji z 16 lutego br. (0113-KDIPT2-1.4011.1223.2021.1.MGR ) stwierdził, że zgodnie z art. 22c pkt 2 ustawy o PIT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., amortyzacji nie podlegają budynki i lokale mieszkalne (…) służące prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie umowy.
Jednocześnie nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2022 r., zaliczać do kosztów uzyskania przychodów można odpisy amortyzacyjne od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych będących odpowiednio budynkami mieszkalnymi, lokalami mieszkalnymi stanowiącymi odrębną nieruchomość, spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu mieszkalnego lub prawem do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, nabytych lub wytworzonych przed dniem 1 stycznia 2022 r.
Czytaj też: Polski Ład - zmiany w rozliczeniach prywatnych PIT - odpowiedzi na pytania uczestników szkolenia online >
Na podstawie przepisu przejściowego, podatnicy mogą do końca 2022 r. zaliczać do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od budynków i lokali mieszkalnych, nabytych lub wytworzonych przed 1 stycznia 2022 r.
Zdaniem dyrektora KIS, wynika to wprost z językowej wykładni zacytowanych przepisów, a skoro w wyniku zastosowania wykładni językowej możliwe jest ustalenie w sposób precyzyjny i jednoznaczny normy zawartej w interpretowanym przepisie ustawy podatkowej, nie jest konieczne sięganie do innych reguł wykładni.
Sprzedaż po upływie pięciu lat bez podatku
Należy także wspomnieć, że na gruncie obowiązujących przepisów ustawy o PIT, tego rodzaju środki trwałe podlegają amortyzacji podatkowej. Jednakże ich sprzedaż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, jak również po ich wycofaniu z działalności nie podlega opodatkowaniu w ramach tego źródła. Przychody z takiej sprzedaży kwalifikowane są do odrębnego źródła przychodów, jakim jest odpłatne zbycie nieruchomości i określonych praw majątkowych (art. 10 ust. 3 oraz art. 14 ust. 2c ustawy o PIT). Oznacza to, że ich sprzedaż po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zostały nabyte, nie rodzi obowiązku w podatku dochodowym (art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) tej ustawy). Natomiast sprzedaż przed upływem tego okresu, pozwala na skorzystanie z tzw. „ulgi mieszkaniowej”. Taki stan rzeczy powoduje, że nieruchomości mieszkaniowe korzystają z podwójnych preferencji w podatku dochodowym od osób fizycznych.
Ponadto, dyrektor KIS stwierdził, że kontrola norm, której istota polega na orzekaniu o hierarchicznej (pionowej) zgodności aktów normatywnych niższego rzędu z aktami normatywnymi wyższego rzędu i na eliminowaniu tych pierwszych z systemu obowiązującego prawa w razie stwierdzenia braku zgodności, należy do kompetencji Trybunału Konstytucyjnego.
Eksperci: Interpretacje niekorzystne
- Amortyzacja to kategoria finansowa, która m.in. ogranicza koszty uzyskania przychodów. Przez wielu przedsiębiorców jest ignorowana jako coś niezrozumiałego. Jednak, właściciele nieruchomości szczególnie tych używanych docenili to, że przepisy pozwalały stosować indywidualną stawkę i zaliczać w koszty znaczne kwoty – stwierdza Michał Cielibała, doradca podatkowy, prezes BIUREX sp z o.o.
Zauważa on, że jeśli podatnik udowodnił, że nieruchomość była używana przez okres 60 miesięcy, mógł zastosować stawkę indywidualną i w efekcie przyjąć stawkę amortyzacji 10 proc. (a więc indywidualną amortyzację przez 10 lat - art. 22j ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT).
- Ministerstwo Finansów doszło do wniosku, że skoro sprzedaż lokali i nieruchomości mieszkalnych korzysta już z przywileju zwolnienia z opodatkowania, przy zachowaniu pewnych warunków to zaliczanie w koszty amortyzacji daje podwójną preferencję w podatku dochodowym od osób fizycznych – podkreśla Michał Cielibała.
Ekspert dodaje, że przepisy podatkowe wskazują kierunki które Państwo chce wspierać. - Narzędziami do takiego wsparcia, są ulgi, zwolnienia czy innego rodzaju preferencje. Wsparcie do inwestowania w lokale i nieruchomości mieszkalne skończyło się, pomimo że niejednokrotnie słyszeliśmy ze strony rządu o małej skłonności przedsiębiorców do inwestycji – ocenia Michał Cielibala.
Jego zdaniem, obecna polityka finansowa skupia się na zwiększeniu wpływów budżetowych a szczególnie do budżetu centralnego i zmiana w postaci braku możliwości zaliczenia w koszty odpisów amortyzacyjnych od lokali i budynków mieszkalnych doskonale wpisuje się w ten trend. - Mało prawdopodobne jest by wnioski o indywidualne interpretacje doprowadziły do stwierdzenia niekonstytucyjności nowych przepisów i potwierdzenia, że pozbawiono podatników praw nabytych co do celu amortyzacji, jakim jest zaliczenie w koszty podatkowe całości wartości początkowej środka trwałego. Podnoszenie tych argumentów przed organem podatkowym jest nieskuteczne – podkreśla Michał Cielibała.
- Niestety wydana interpretacja powtarza stanowisko już sygnalizowane we wcześniejszych wypowiedziach MF i potwierdza, że zakaz amortyzacji lokali i budynków mieszkalnych będzie miał zastosowanie również do nieruchomości, które były nabyte przed 1 lutego 2022 r. – uważa Wojciech Kaptur, doradca podatkowy, radca prawny PragmatIQ Kancelaria Prawna Szymkowiak
Dodaje on, że dyrektor KIS powtarza to stanowisko w szeregu podobnych interpretacji wydanych w lutym 2022 r. - Rewizji podejścia można się spodziewać dopiero na podstawie wyroków WSA i NSA, które ocenią zmiany w tym zakresie w kontekście konstytucyjnej zasady ochrony praw nabytych – podkreśla Wojciech Kaptur.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
