Sejm uchwalił ustawę 27 października br. Za jej przyjęciem głosowało 444 posłów, nikt nie był przeciw, a jeden wstrzymał się od głosu. Ustawa zyskała też poparcie Senatu. 

Czytaj również: Rząd przyjął projekt zmian w ustawie o emeryturach i rentach z FUS>>

W ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w 2023 r., analogicznie jak w roku 2022 r. modyfikuje się obowiązujące zasady waloryzacji, poprzez:

1) podwyższenie najniższych świadczeń odpowiednio do:

  • 1588,44 zł w przypadku najniższej emerytury, renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, renty rodzinnej i renty socjalnej,
  • 1191,33 zł w przypadku najniższej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy;

2) zastosowanie ustawowego wskaźnika waloryzacji (ustalanego na podstawie art. 89 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych) przy zapewnieniu minimalnej gwarantowanej podwyżki świadczenia na poziomie 250 zł.

Ustawa w art. 6 przewiduje, że w 2023 r. waloryzacja nastąpi od dnia 1 marca 2023 r. i polegać będzie na podwyższeniu kwoty świadczenia, w wysokości przysługującej w dniu 28 lutego 2023 r., wskaźnikiem waloryzacji ustalonym zgodnie z art. 89 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z zastrzeżeniem gwarantowanej ustawą kwoty podwyżki.

W przypadku świadczenia niższego od kwoty najniższego świadczenia, do którego nie ma zastosowania gwarancja wysokości najniższego świadczenia, o której mowa w art. 85 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, waloryzacja będzie polegała na podwyższeniu kwoty świadczenia w wysokości przysługującej w dniu 28 lutego 2023 r. wskaźnikiem waloryzacji ustalonym zgodnie z art. 89 tej ustawy.

 W przypadku renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy i renty inwalidzkiej III grupy kwota gwarantowana podwyżki wyniesie nie mniej niż 187,50 zł. W przypadku emerytury częściowej kwota gwarantowana podwyżki wyniesie nie mniej niż 125 zł.

Zgodnie z art. 7 ustawy waloryzacji, na zasadach określonych w art. 6 ustawy będą podlegały:

  1. świadczenia z ubezpieczenia emerytalno­‑rentowego, o których mowa w art. 18 pkt 1–4 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników;
  2. świadczenia, o których mowa w art. 2 pkt 1 lit. a–c ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin;
  3. świadczenia, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. a–c, oraz miesięczne kwoty, o których mowa w art. 15c ust. 3, art. 22a ust. 3 i art. 24a ust. 2 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno­‑Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin;
  4. emerytury i renty, o których mowa w art. 3 pkt 1–3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;
  5. świadczenia, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 6–8 oraz art. 49, art. 50 i art. 52 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych;
  6. świadczenia przedemerytalne i zasiłki przedemerytalne, o których mowa w ustawie z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych;
  7. okresowe emerytury kapitałowe, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych;
  8. emerytury, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych;
  9. świadczenie, o którym mowa w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych;
  10. okresowa emerytura rolnicza, o której mowa w art. 15 ustawy z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw;
  11. rodzicielskie świadczenie uzupełniające, o którym mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym.

Ponadto zgodnie z ustawą waloryzacji od dnia 1 marca 2023 r., polegającej na pomnożeniu ich kwoty przez wskaźnik waloryzacji ustalony zgodnie z art. 89 o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, podlegać będą:

  1. dodatek pieniężny, o którym mowa w art. 12a ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin;
  2. dodatek, o którym mowa w art. 90 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela;
  3. dodatek, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego;
  4. świadczenie pieniężne, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 2 września 1994 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych;
  5. świadczenie pieniężne, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 31 maja 1996 r. o osobach deportowanych do pracy przymusowej oraz osadzonych w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich;
  6. dodatki, o których mowa w art. 75 ust. 2 i art. 76 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;
  7. świadczenie pieniężne, o którym mowa w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych;
  8. świadczenie ratownicze, o którym mowa w art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych.

Ustawa podwyższa ponadto podstawę wymiaru renty inwalidzkiej, o której mowa w 
art. 11 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin z kwoty 2851,27zł do kwoty 3485,25 zł.

Ustawa w art. 3 zawiera również regulację obejmującą podwyższenie świadczeń przedemerytalnych.

W art. 4 w ustawie z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych wprowadzono zmianę podwyższającą próg dochodowy (z 2450 zł do kwoty 3046,29 zł) od którego przysługuje świadczenie wyrównawcze dla osób, które pobierają emeryturę lub rentę inwalidzką albo rentę z tytułu niezdolności do pracy w wysokości niższej niż określona w ustawie.

Ustawa w zmianach do ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, podnosi o próg dochodowy uprawniający do tego świadczenia (z kwoty 1750 zł do kwoty 2157,80zł).

W przypadku emerytur rolniczych art. 8 ustawy przewiduje, że w 2023 r. emerytura podstawowa, stanowiąca podstawę obliczania emerytur i rent z ubezpieczenia społecznego rolników, będzie podlegała podwyższeniu przy zastosowaniu ustawowego wskaźnika waloryzacji. W przypadku emerytur rolniczych w 2023 r. kwota podwyżki świadczenia nie będzie niższa niż 250 zł.

Zgodnie z art. 10 ustawy Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ogłosi, w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, co najmniej na 7 dni roboczych przed najbliższym terminem waloryzacji, należne od tego terminu określone w ustawie miesięczne kwoty, kwoty dodatków i świadczeń,  kwoty maksymalnych zmniejszeń oraz kwoty emerytur i rent wolne od egzekucji i potrąceń.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 marca 2023 r., z wyjątkiem art. 10, który wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. Wcześniejsze wejście w życie art. 10 wynika z konieczności ogłoszenia co najmniej na 7 dni roboczych przed najbliższym terminem waloryzacji komunikatu Prezesa ZUS.