Do wykazu pracy legislacyjnych i programowych Rady Ministrów wpisany został przygotowywany przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Czytaj również: Tarcza Antykryzysowa. Ponad 187 mld zł wsparcia dla przedsiębiorców

Będzie doprecyzowanie przepisów

W ramach świadczeń przewidzianych w ustawie z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 1842, z późn. zm.), udzielane są m.in. świadczenia z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na rzecz ochrony miejsc pracy dla przedsiębiorców i innych uprawnionych podmiotów w formie dofinansowania wynagrodzeń pracowników. Do dnia 31 sierpnia 2021 r. wojewódzkie urzędy pracy udzieliły wsparcia na kwotę 16.036 mln zł dla 110 670 podmiotów. - Ze względu na bezprecedensową sytuację wywołaną epidemią COVID-19 i potrzebę wsparcia w możliwie najkrótszym czasie podmiotów znajdujących się w trudnej sytuacji ekonomicznej, świadczenia z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na rzecz ochrony miejsc pracy były udzielane na podstawie wniosków, które opierały się na oświadczeniach o spełnianiu warunków uprawniających do ubiegania się o wsparcie, składanych przez ubiegające się o to wsparcie podmioty – czytamy w informacji o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie.

Według autorów projektowanych rozwiązań, skala planowanego i udzielonego wsparcia przez wojewódzkie urzędy pracy spowodowała, że ustawa COVID-19 przewiduje na ostateczne rozliczenie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy udzielonych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych okres 3 lat od zakończenia okresu objętego dofinansowaniem wynagrodzeń pracowników dla danego beneficjenta. - Doprecyzowanie przepisów dotyczących rozliczenia otrzymanego wsparcia i zwrotów środków minimalizuje ryzyko powstawania różnych interpretacji oraz wydawania różnych rozstrzygnięć przez organy stosujące te przepisy, a także przez sądy. Tym samym projekt przyczyni się do większej pewności prawa. Obecnie może być zastosowana podobna ścieżka postępowania dotycząca zwrotów środków, jak przewidziana w projekcie ustawy, niemniej jednak wymaga dogłębnej analizy przepisów prawa. Dzięki proponowanej zmianie beneficjenci pomocy będą mieli większą świadomość swojej sytuacji prawnej w związku z uzyskaniem pomocy oraz możliwych konsekwencji w przypadku braku realizacji obowiązków wynikających z ustawy COVID-19 – przekonują projektodawcy. Ich zdaniem, ze względu na przedłużający się okres trwania epidemii COVID-19 i długi okres trwania lockdownu, dotychczas funkcjonujące w ramach ustawy COVID-19 ułatwienia dla pożyczkobiorców korzystających z pożyczek z Funduszu Pracy na podjęcie działalności gospodarczej lub na utworzenie stanowiska pracy (w ramach Programu „Wsparcie w starcie”, realizowanego przez BGK) okazały się niewystarczające. Dlatego też powstała potrzeba wydłużenia możliwości stosowania odstępstw od podstawowych zasad realizacji pożyczek oraz niestosowania sankcji za niedotrzymanie warunków zawartych umów.

 

Kazimierz Jaśkowski, Eliza Maniewska

Sprawdź  

Jakie zmiany zamierza wprowadzić MRiPS?

Według autorów projektowanych rozwiązań, projekt przewiduje kompleksowe uzupełnienie przepisów w zakresie rozliczeń świadczeń przyznanych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na rzecz ochrony miejsc pracy w ramach pomocy państwa w związku z epidemią COVID-19. Przewidziane jest  „usprawnienie działania wojewódzkich urzędów pracy, na których spoczywa obowiązek realizacji rozliczeń i kontroli wsparcia udzielonego z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych przedsiębiorcom i innym podmiotom poprzez doprecyzowanie przepisów dotyczących rozliczeń i kontroli, a także ewentualnych zwrotów środków, w tym doprecyzowanie przepisów dotyczących zwrotów częściowych i zwrotu całego dofinansowania”. Nie wiadomo jednak, na czym ma ono  konkretnie polegać. - Doprecyzowanie przepisów o zwrotach jest korzystne dla podmiotów korzystających ze wsparcia, ponieważ nastąpi zawężenie przypadków, w których możliwe jest żądanie zwrotu całego dofinansowania. Doprecyzowanie przepisów w tym zakresie również minimalizuje ryzyko powstawania różnych interpretacji oraz wydawania różnych rozstrzygnięć przez organy stosujące te przepisy, a także przez sądy – piszą autorzy projektu. Według nich, dzięki usprawnieniu rozliczeń beneficjenci szybciej uzyskają ostateczne rozliczenie i pewność, że ich rozliczenie zostało uznane za dokonane prawidłowo.

Ponadto projekt:

  • ma nadać wojewódzkim i powiatowym urzędom pracy uprawnienie do występowania do instytucji publicznych, które udzielały wsparcia w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, w związku z wystąpieniem tego stanu, oraz do organów Krajowej Administracji Skarbowej i Państwowej Inspekcji Pracy o informacje mające znaczenie dla oceny spełniania warunków przyznania świadczeń na podstawie ustawy COVID-19 i prawidłowości wykorzystania przyznanych środków;
  • przewiduje wydłużenie terminów na rozpatrzenie wniosków i przyznanie wsparcia dla wojewódzkich i powiatowych urzędów pracy. Ze względu na skalę zainteresowania wsparciem oferowanym przez te urzędy nie udało się zrealizować tych zadań w zaplanowanym w ustawie termie (do 31 sierpnia br.);
  • wprowadza podstawę prawną do uwzględnienia w Planie finansowym Funduszu Pracy i Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w latach 2022-2024 kosztów na dalszą realizację zadań wynikających z ustawy COVID-19 (głównie środki na wnioski rozpatrzone pozytywnie w wyniku odwołań od odmowy przyznania wsparcia oraz na koszty wynikające ze spraw przegranych przed samorządowymi kolegiami odwoławczymi lub sądami, a także na koszty obsługi).

- Zaproponowane zmiany nie wpłyną na sektor finansów publicznych. Ewentualne wydatki będą pokrywane w ramach przyznanych limitów FGŚP. Projekt zakłada utrzymanie dalszego finansowania kosztów obsługi dla wojewódzkich urzędów pracy na dotychczasowym poziomie tj. do 0,5 proc. – deklaruje MRiPS.

Projekt przewiduje również:

  • zmiany dla pożyczkobiorców korzystających z pożyczek z Funduszu Pracy na podjęcie działalności gospodarczej lub na utworzenie stanowiska pracy. Dzięki proponowanej zmianie ma nastąpić uelastycznienie realizacji obowiązków wynikających z umów pożyczki, co ma ułatwić przedsiębiorcom przetrwanie trudnej sytuacji wynikającej ze skutków gospodarczych epidemii COVID-19;
  • zmiany dla osób, które chciałyby skorzystać z pożyczek z Funduszu Pracy na podjęcie działalności gospodarczej, a które musiały zakończyć prowadzenie działalności gospodarczej w związku ze skutkami gospodarczymi  będącymi następstwem epidemii COVID-19 (przebranżowienie). Projekt przewiduje wprowadzenie możliwości korzystania z pożyczek na podjęcie działalności gospodarczej z pewnymi ułatwieniami w stosunku do podstawowych zasad w związku z wystąpieniem COVID-19 ‒ zniesienie obowiązku nieprowadzenia działalności gospodarczej przez ostatnie 12 mies. przed złożeniem wniosku o pożyczkę.

 

Sprawdź również książkę: Kodeks pracy. Komentarz >>


Będzie program aktywizacji zawodowej, integracji i aktywności społecznej cudzoziemców

Ponadto, jak twierdzi MRiPS, aktualne przepisy ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, nie zapewniają narzędzi pozwalających ministrowi właściwemu ds. pracy na uruchomienie i na pilne wdrożenie programu mającego na celu aktywizację zawodową , integrację i aktywność społeczną cudzoziemców będących w szczególnej sytuacji. Zmiana ustawy ma więc umożliwić ogłoszenie przez ministra właściwego do spraw pracy programu mającego na celu aktywizację zawodową, integrację i aktywność społeczną cudzoziemców będących w szczególnej sytuacji.

Projekt zakłada, że minister ogłosi program a następnie będzie mógł zlecić realizację ww. programu podmiotom wskazanym w ustawie. - Wybór podmiotów realizujących zadania programu następować będzie w ramach konkursu ofert skierowanego do organizacji pozarządowych, podmiotów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-4 ustawy  (tj. publicznych służb zatrudnienia; Ochotniczych Hufców Pracy; agencji zatrudnienia; instytucji szkoleniowych) oraz jednostek samorządu terytorialnego – czytamy w informacji o istocie projektowanych rozwiązań. Ogłoszenie o konkursie oraz jego wynik będzie zamieszczany w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej ministra właściwego do spraw pracy. - W ustawie określono niezbędne informacje, jakie ma zawierać ogłoszenie o konkursie oraz złożona oferta. W ustawie przewidziano możliwość powołania przez ministra właściwego do spraw pracy zespołu do weryfikacji ofert. Realizacja programu aktywizacyjnego dla cudzoziemców będzie odbywała się na podstawie umowy zawartej z podmiotem wyłonionym w drodze konkursu. W projekcie określono niezbędne elementy, jakie ma zawierać ta umowa. W ustawie wskazano również, że przekazane środki będą podlegać zwrotowi w przypadku niezrealizowania programu aktywizacyjnego dla cudzoziemców – podkreślają autorzy projektu.

Rada Ministrów ma przyjąć projekt w IV kwartale 2021 r.