Wśród pytań, które wpływają do resortu rodziny, dotyczących oceny poziomu potrzeby wsparcia, są także te od zaniepokojonych rodziców osób z niepełnosprawnością intelektualną. To tylko jedno z nich. - Mój syn z niepełnosprawnością intelektualną nie mówi i nie jest świadomy grożących mu niebezpieczeństw. Czytając listę czynności i zadań, jakie będą brane pod uwagę podczas oceny obawiam się, że moje dziecko zostanie w tej ocenie pokrzywdzone, bo przecież ma ręce i nogi – pyta jedna z matek.
Czytaj również: Decyzja o potrzebie wsparcia przy świadczeniu wspierającym - są wzory dokumentów>>
Skala oceny poziomu potrzeby wsparcia
29 listopada 2023 r. weszło w życie rozporządzenie ministra rodziny i polityki społecznej z 23 listopada w sprawie ustalania poziomu potrzeby wsparcia. To akt wykonawczy do ustawy o świadczeniu wspierającym, która wchodzi w życie od nowego roku.
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej opublikowało też wzory dokumentów potrzebnych do starania się o wydanie decyzji – wniosek o wydanie decyzji o poziomie potrzeby wsparcia oraz kwestionariusz samooceny.
Prace nad tymi aktami trwały długo i skala oceny potrzeby wsparcia osób z różnymi niepełnosprawnościami, a szczególnie sensorycznymi, intelektualnymi, w spektrum autyzmu budziła wiele obaw. Pisaliśmy o tym wielokrotnie na Prawo.pl.
- Problem polega na tym, że osoba z głęboką niepełnosprawnością intelektualną może fizycznie wziąć jedną z trzech szklanek stojących na stole. Jednak nie potrafi rozróżnić, czy to co jest w szklance, nadaje się do wypicia – podaje przykład Joanna Cwojdzińska, wiceprezes Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną (PSONI).
Zobacz wzór dokumentu: Formularz w zakresie ustalania poziomu potrzeby wsparcia dla osób zaliczonych do stopnia niepełnosprawności >
Istotna świadomość i zdolność do podejmowania decyzji
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej przekonuje, że takie osoby nie będą pokrzywdzone przy wydawaniu decyzji o poziomie potrzeby wsparcia. - Przy ocenie zdolności do samodzielnego wykonania czynności lub zadania uwzględniana będzie nie tylko fizyczna możliwość wykonania przez osobę czynności lub zadania, ale również zdolność tej osoby do podejmowania decyzji i świadomość skutków swoich działań – podkreśla resort. Jak wyjaśnia dalej, dlatego wsparcia będzie wymagała osoba, która nie rozumie konieczności lub następstw wykonywania określonej czynności lub zadania, związanego z codziennym funkcjonowaniem. Dla przykładu, fizycznie jest w stanie odkręcić wodę w kranie, ale może nie wiedzieć po co to robi, nie wie, jak ustawić właściwy poziom temperatury, ilość lejącej się wody oraz może nie wiedzieć, że skrajnie gorąca woda może ją oparzyć, a zatkany odpływ czy rozlewanie wody prysznicem może skutkować zalaniem mieszkania.
Sprawdź również książkę: Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - Nr 9/2023 >>
Sposób oceny będzie zweryfikowany
- Ministerstwo stało na takim stanowisku na wszystkich spotkaniach w tej sprawie ze stroną społeczną i tak właśnie tłumaczono nam sposób oceny. Jeszcze za szybko, żeby ocenić, jak to będzie wyglądało w praktyce. To jest eksperyment społeczny – mówi Joanna Cwojdzińska. Podkreśla, że to jest wsparcie dodatkowe póki co, natomiast praktyka pokaże, jak będą te osoby oceniać składy ustalające. Sama nie jest przeciwniczką proponowanych rozwiązań, uważa, że trzeba dać im szansę. Zaznacza, że w Polsce nie mamy dotąd żadnego doświadczenia ze stosowaniem podobnych skal oceny, więc nie mamy się do czego odwołać, dlatego też niezbędne jest doświadczenie. – Liczę na deklaracje strony rządowej, że skala po roku czy dwóch będzie weryfikowana – dodaje Joanna Cwojdzińska.
Czytaj w LEX: Świadczenia opiekuńcze po wprowadzeniu świadczenia wspierającego >
Resort rodziny podkreśla, że w ocenie każdy z elementów, od samego wykonania po wiedzę o potrzebie i skutkach jego wykonania bądź nie, warunkujący uznanie czynności jako wykonana, będzie brany pod uwagę. - Dodatkowo należy wskazać, że określenie niezbędnego wsparcia dotyczy również oceny czy osoba, która wykonuje czynność lub zadanie robi to z dezorientacją lub w ogóle podejmuje inicjatywy w kierunku jego wykonania – dodaje ministerstwo.
Sprawdź w LEX:
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
