Od 31 stycznia 2020 r. o godzinie 23.00 czasu londyńskiego Wielka Brytania przestała być formalnie państwem członkowskim Unii Europejskiej. Natomiast od 1 lutego 2020 r. w skład Unii Europejskiej wchodzi 27 państw. Data ta zapoczątkowała również okres przejściowy, który ma potrwać do końca 2020 roku. Tak zwany „Dzień wyjścia” – „Exit Day” przypadnie więc na 31 grudnia 2020 r.
Czytaj: Brexit: kolejne 11 miesięcy niepewności>>
Zapowiadane „wyjście” nastąpi na podstawie warunków uzgodnionych i wskazanych w umowie o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (2019/C 384 I/01). Wspomniana umowa, a dokładnie Tytuł IV umowy, reguluje również kwestie związane z własnością intelektualną a zatem z unijnymi znakami towarowymi i wspólnotowymi wzorami przemysłowymi.
Czytaj w LEX: RODO a Brexit - poradnik dla przedsiębiorców >
Co dalej z zarejestrowanymi unijnymi znakami towarowymi i wspólnotowymi wzorami przemysłowymi? Istniejące do tej pory zasady, zgodnie z którymi rejestracja unijnego znaku towarowego czy też wspólnotowego wzoru przemysłowego obejmowała wszystkie 28 państw Unii Europejskiej, przestały obowiązywać. Nowa umowa o wystąpieniu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej prezentuje jednak pewne rozwiązania dla istniejących praw.
BREXIT a „klonowanie” zarejestrowanych praw
Zatwierdzone postanowienia umowy wskazują, że wszystkie znaki towarowe zarejestrowane w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (dalej również jako: „EUIPO”) w „Dniu Wyjścia” będą automatycznie „klonowane” do rejestru krajowych znaków towarowych Wielkiej Brytanii. Tego rodzaju działanie ma regulować ewentualne komplikacje związane opuszczeniem Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię.
Zgodnie z umową, uprawniony do unijnego znaku towarowego zarejestrowanego do 31 grudnia 2020 r. będzie także właścicielem odwzorowanego znaku towarowego zarejestrowanego krajowo w Wielkiej Brytanii. Należy podkreślić, że daty zgłoszenia, daty rejestracji, daty pierwszeństwa „sklonowanych” praw oraz wykaz towarów i usług będą analogiczne jak w znaku/wzorze pierwotnym (przed „klonowaniem”).
Nieznaczne różnice mają dotyczyć numeru rejestracji „sklonowanego” znaku towarowego. Brytyjski Intellectual Property Office (IPO) ma w planach wprowadzenie systemu ułatwiającego zidentyfikowanie „nowych” praw w bazach krajowych. Zgodnie z przewidywaniami, do „sklonowanego” znaku towarowego będzie przypisana liczba składająca się z ostatnich 8 cyfr unijnego znaku towarowego z prefiksem UK009.
Jednakowe rozwiązania zostały przewidziane w odniesieniu do wspólnotowych wzorów przemysłowych oraz międzynarodowych zarejestrowanych znaków towarowych i wzorów przemysłowych, których ochrona została uznana w Unii Europejskiej do „Dnia wyjścia”. Wspólnotowe wzory przemysłowe oraz międzynarodowe znaki i wzory zostaną automatycznie „sklonowane” do rejestru IPO jako znaki/wzory krajowe.
Zaproponowane rozwiązanie nie będzie związane z żadnymi dodatkowymi kosztami po stronie uprawnionego.
BREXIT a zgłoszone prawa
Unijne znaki towarowe oraz wspólnotowe wzory przemysłowe, które do „Dnia wyjścia” nie uzyskają statusu „zarejestrowany”, czyli będą nadal w fazie zgłoszeniowej, nie zostaną automatycznie „skopiowane” jako krajowe (brytyjskie) prawa. Zgłaszający zainteresowani rejestracją praw również w Wielkiej Brytanii będą musieli złożyć odpowiednie wnioski w terminie 9 miesięcy od „Dnia wyjścia” Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej (licząc od 31 grudnia 2020 r.) to jest do końca września 2021 r.
Procedura także w tym zakresie wydaje się być jasna i klarowna. Wymagane jest bowiem wyłącznie terminowe złożenie odpowiedniego wniosku i brak modyfikacji co do samych praw. Zgodnie z zapewnieniami, spełnienie warunku poskutkuje zachowaniem daty pierwszeństwa wskazanej w EUIPO, nadanej zgłoszonym znakom i wzorom. Warunkiem jest, aby wnioskowany znak towarowy czy też wzór przemysłowy były identyczne ze zgłoszeniami w EUIPO.
Istotną zmianą pomiędzy prawami będącymi w fazie zgłoszenia a zarejestrowanymi unijnymi znakami towarowymi i wspólnotowymi wzorami przemysłowymi będzie obowiązek uiszczenia dodatkowych opłat urzędowych w procedurze krajowej przed IPO oraz konieczność ustanawiania brytyjskiego pełnomocnika.
Biorąc pod uwagę, że do końca okresu przejściowego zostało jeszcze około 10 miesięcy to przedsiębiorcy mogą spróbować wykorzystać pozostały czas. Należy zaznaczyć, że jeżeli zgłoszenie unijnego znaku towarowego przebiega bezproblemowo (bez opozycji), rejestracja następuje zazwyczaj po około pięciu miesiącach. Natomiast na rejestrację wzoru wspólnotowego czeka się średnio około 2 tygodni. Wydaje się więc, że warto rozważyć wykorzystanie pozostałego okresu do 31 grudnia 2020 r., by postarać się o rejestrację unijnego znaku towarowego czy też wspólnotowego wzoru przemysłowego, których ochrona rozciągnie się zgodnie ze „starymi” zasadami na wszystkie 28 państw, wliczając Wielką Brytanią.
BREXIT a przedłużanie praw
Przedłużanie ochrony „sklonowanych” zarejestrowanych znaków towarowych i wzorów przemysłowych (wcześniejszych unijnych znaków towarowych i wspólnotowych wzorów przemysłowych) będzie wymagało uiszczenia dodatkowych opłat na rzecz IPO. W ramach przypomnienia warto podkreślić, że dotychczas, w celu skutecznego przedłużenia prawa na kolejny okres ochrony w 28 krajach konieczne było jedynie dokonanie opłaty urzędowej w wysokości 850 EUR za unijny znak towarowy w jednej klasie towarów/usług oraz 90 EUR za odnowienie wspólnotowego wzoru przemysłowego za pierwszy okres przedłużenia ważności jednego wzoru.
Po „Dniu wyjścia” właściciele „sklonowanych” znaków towarowych i wzorów przemysłowych będą zobowiązani do zapłaty opłat urzędowych zarówno do EUIPO (przedłużenie ochrony w zakresie 27 państw UE) oraz dokonania osobnego przedłużenia w IPO (przedłużenie ochrony w Wielkiej Brytanii). Na tę chwilę nie zostały podane jeszcze stawki urzędowe odnoszące się do przedłużeń „nowych” praw.
BREXIT a licencje i porozumienia
Zagadnienie licencji i porozumień nie ulegnie żadnym zmianom. Licencje, które zostały udzielone względem unijnych znaków towarowych czy wspólnotowych wzorów przemysłowych będą nadal obowiązywać w Wielkiej Brytanii. Co istotne, każda licencja i porozumienie związana z unijnymi znakami i zezwalająca na działanie w Wielkiej Brytanii będzie traktowana tak, jakby dotyczyła „sklonowanego” znaku brytyjskiego.
Przedsiębiorcy niewątpliwie powinni zweryfikować wszelkie umowy i porozumienia odnoszące się do praw Unii Europejskiej i jeśli zaistnieje taka potrzeba, dostosować je do „nowych” praw.
BREXIT a używanie praw
Umowa przewiduje również korzystne rozwiązania w kwestii używania „sklonowanych” praw. Uprawnieni do znaków towarowych, które zostały „sklonowane” jako krajowe znaki brytyjskie, a nie były używane we wskazanym okresie w Wielkiej Brytanii, nie muszą obawiać się co dalej. Zgodnie z umową każde użycie znaku towarowego w Unii Europejskiej dokonane przed „Dniem wyjścia” (zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i poza nią) będzie liczone przez brytyjski urząd jako używanie „sklonowanego” znaku brytyjskiego.
Preferencyjne rozwiązanie nie jest jednak bezterminowe. „Nowe” znaki towarowe będą podlegały obowiązkowi używania ich na terenie Wielkiej Brytanii po upływie 5 lat od „Daty wyjścia” Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej.
BREXIT a renoma znaku
Właściciel unijnego renomowanego znaku towarowego, jest uprawniony do wykonywania w Wielkiej Brytanii praw równoważnych do zakończenia okresu przejściowego. Renoma takiego znaku w Unii Europejskiej (niekoniecznie w Wielkiej Brytanii) zostanie uwzględniona. Również w tym zakresie preferencyjny okres trwa do końca okresu przejściowego. Po 31 grudnia 2020 r. ciągłość renomy będzie opierała się na używaniu znaku w Wielkiej Brytanii.
BREXIT a IPO i toczące się postępowania sądowe
Sądy brytyjskie prowadzą obecnie sprawy jako sądy Unii Europejskiej w postępowaniach dotyczących unijnych znaków towarowych. Postępowania toczące się w „Dniu wyjścia” Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej będą nadal rozpatrywane przez sądy brytyjskie, niemniej jednak środki prawne będą miały zastosowanie jedynie do „sklonowanych” znaków towarowych Wielkiej Brytanii (krajowych znaków brytyjskich).
BREXIT a patenty
BREXIT nie będzie miał żadnego wpływu na sytuację patentów. Europejski Urząd Patentowy (EPO) jest organem wykonawczym Europejskiej Organizacji Patentowej powołanej na mocy Konwencji o udzielaniu patentów europejskich. EPO jest organem spoza Unii Europejskiej, dlatego też europejskie i brytyjskie patenty nie podlegają prawu UE. W konsekwencji, nie ma konieczności podejmowania żadnych dodatkowych kroków w tym zakresie.
BREXIT a okres przejściowy
Pamiętajmy, że kwestia końca okresu przejściowego nie jest jeszcze przesądzona. Zgodnie z umową przed dniem 1 lipca 2020 r. może zostać podjęta decyzja przedłużająca okres przejściowy o maksymalnie rok lub 2 lata (art. 132 umowy). Chociaż Wielka Brytania zapowiada, że przedłużenie okresu przejściowego poza 2020 rok nie wchodzi w grę, to konkretna data kończąca okres przejściowy będzie mogła zostać wskazana bliżej końca bieżącego roku.
Regulacje sprzed 1 lutego 2020 r. gwarantowały ochronę unijnych znaków towarowych i wspólnotowych wzorów przemysłowych we wszystkich 28 krajach Unii Europejskiej. BREXIT wywołał lawinę zmian oraz konieczność dostosowania praw własności intelektualnej do nowych zasad. Dlatego też, aby uzyskać taką samą jak dotąd ochronę geograficzną, czyli zapewnić ochronę w 28 państwach (zarówno w Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii), konieczne będzie złożenie wniosku o rejestrację zarówno w UE jak i w Wielkiej Brytanii. Z uwagi na wzrost kosztów można założyć, że wielu przedsiębiorców nie zdecyduje się na rozszerzenie przyszłych praw na Wielką Brytanię. Warto więc dobrze wykorzystać pozostały czas do końca okresu przejściowego.
Autorzy:
Andrzej Przytuła, adwokat, partner w kancelarii KONDRAT i Partnerzy
Monika Faszcza, aplikantka rzecznikowska w kancelarii KONDRAT i Partnerzy.
