Urządzenia na maszcie którego dotyczy wniosek inwestora skierowane są według projektu w ten sposób, że najbliższy budynek będący w promieniu 150 metrów znajduje się 20 metrów poniżej wiązki płynącej z anteny. Zgodnie z analizą środowiskową inwestycja nie jest zaliczona do mogących oddziaływać na środowisko.
W jaki sposób ustalić strony postępowania w sprawie pozwolenia na budowę stacji bazowej?
Uzasadnionym wydaje się pogląd, że właściciel nieruchomości, powyżej której oddziaływać będzie wiązka promieni z projektowanej stacji bazowej powinien być również stroną postępowania o pozwolenie na budowę. Krąg stron ustalać należy na podstawie obszaru oddziaływania obiektu - także w aspekcie w jakim jego budowa determinować będzie możliwość przyszłej zabudowy na działkach sąsiednich.
Ustalenie stron postępowania administracyjnego odbywa się na podstawie art. 28 k.p.a., z tym że w odniesieniu do spraw w zakresu pozwoleń na budowę ustawodawca wprowadza regulację szczególną wynikającą z art. 28 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.) - dalej pr. bud., stanowiącego lex specjalis w stosunku do ogólnej regulacji kodeksowej. I tak, stronami tego postępowania są inwestor, oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu. Zgodnie z definicją ustawową zawartą w art. 3 pkt 20 pr. bud. przez obszar oddziaływania obiektu należy rozumieć teren wyznaczony w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie przepisów odrębnych, wprowadzających związane z tym obiektem ograniczenia w zagospodarowaniu tego terenu.
Zgodnie z powyższym, organ administracji architektoniczno-budowlanej zobligowany jest do ustalenia w pierwszej kolejności kręgu stron w postępowaniu zmierzającym do wydania pozwolenia na budowę, co łączy się nierozerwalnie z ustaleniem obszaru oddziaływania inwestycji. Jak orzekł NSA w wyroku z dnia 9 października 2007 r. II OSK 1321/06 "Wyznaczenie obszaru oddziaływania obiektu winno nastąpić, biorąc pod uwagę funkcję, formę, konstrukcję projektowanego obiektu i inne jego cechy charakterystyczne oraz sposób zagospodarowania terenu znajdującego się w otoczeniu projektowanej inwestycji, uwzględniają treść nakazów i zakazów zawartych w przepisach odrębnych".
Koniecznym jest zatem każdorazowe ustalenie przepisów odrębnych, które wprowadzają przewidujące w konkretnej sytuacji ograniczenia w swobodnym korzystaniu z nieruchomości, wprowadzone ze względu na powstanie w sąsiedztwie określonego obiektu budowlanego. Podstawę do uczestnictwa w charakterze strony w postępowaniu zmierzającym do wydania decyzji o pozwoleniu na budowę dają tylko ograniczenia w zagospodarowaniu nieruchomości wynikające z konkretnego przepisu prawa, tylko wówczas bowiem mamy do czynienia z istnieniem interesu prawnego. Ograniczenia, które nie są wynikiem istnienia przepisów prawnych nie dają podstawy do uznania podmiotu za stronę takiego postępowania, ponieważ istnieje wówczas interes faktyczny a nie prawny.
Przepisy właściwe w tej mierze, to przede wszystkim rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.) - dalej r.wt. W myśl § 314 r.w.t. budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi nie może być wzniesiony na obszarach stref, w których występuje przekroczenie dopuszczalnego poziomu oddziaływania pola elektromagnetycznego, określonego w przepisach odrębnych, dotyczących ochrony przed oddziaływaniem pola elektromagnetycznego. Z kolei warunki techniczne jakim powinny odpowiadać telekomunikacyjne obiekty budowlane i ich usytuowanie określone zostały w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 26 października 2005 r.(Dz. U. Nr 219, poz. 1864) - dalej r.w.t.t..o.b.
§ 9 r.w.t.t..o.b. stanowi, że przy określaniu usytuowania antenowych konstrukcji wsporczych należy kierować się względami technologicznymi oraz wymaganiami bezpieczeństwa dotyczącymi w szczególności ochrony przed polem elektromagnetycznym, z uwzględnieniem dopuszczalnych poziomów promieniowania, jakie mogą występować w środowisku. Z kolei zgodnie z § 1 pkt 1 Rozporządzenia z dnia 30 listopada 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymywania tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883) określa, dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych w środowisku, zróżnicowane dla a) terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową, b) miejsc dostępnych dla ludności. W związku z powyższym, obszar oddziaływania projektowanej inwestycji powinien więc być określony z uwzględnieniem miejsc dostępnych dla ludności oraz z uwzględnieniem miejsc, które mogą być zabudowane, a nie tylko tych, które są zabudowane (por. wyrok WSA w Krakowie z dnia 18 września 2009 r. sygn. akt II SA/Kr 736/08).
Warto podkreślić, że zakres emisji pól elektromagnetycznych nie jest jedyną przesłanką ustalania obszaru oddziaływania obiektu, a co a tym idzie kręgu stron w postępowaniu o udzielenie pozwolenia na budowę stacji bazowej telefonii komórkowej. Organy obowiązane są ustalić, czy i w jaki sposób sporna inwestycja będzie w przyszłości oddziaływała na zagospodarowanie działek znajdujących się w jej sąsiedztwie i czy oddziaływanie to może naruszać warunki zagwarantowane właścicielom nieruchomości w przepisach, o których mowa w art. 3 pkt 20, ale i art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. d i art. 5 ust. 1 pkt 9 pr. bud. Ponadto jest w zasadzie oczywistym, że obszar oddziaływania zazwyczaj nie zamyka się w terenie, do którego inwestor posiada prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Kwestia prawa do dysponowania przez inwestora nieruchomością na cele budowlane jest zupełnie odrębna od wyznaczenia obszaru oddziaływania obiektu i istnienie tego prawa nie może mieć znaczenia przy ustalaniu tego obszaru.
W związku z powyższym - nawiązując do przedmiotowego stanu faktycznego należy ustalić, czy odległość obiektu budowlanego około 150 m od stacji bazowej przy jednoczesnej ingerencji fal elektromagnetycznych na pewnej wysokości uzasadnia przyznanie statusu strony jego właścicielowi. W świetle powyższych wywodów, znajdująca się na działce zabudowa nie pozostaje w kolizji z zakresem promieniowania, aczkolwiek mając na względzie cytowane wyżej przepisy techniczno - budowlane, wzniesienie obiektu wyższego (około 20 m), może na tej nieruchomości napotykać trudności ze względu właśnie na powyższe uwarunkowania elektromagnetyczne. Należałoby się zatem jednak opowiedzieć za przyznaniem statusu strony właścicielowi obiektu, nad którym wznosi się wiązka promieni, ponieważ jego nieruchomość - niezależnie od treści planu miejscowego - doznaje ograniczenia w zakresie możliwości inwestycyjnego wykorzystania.
Tomasz Gawroński
W jaki sposób ustalić strony postępowania w sprawie pozwolenia na budowę stacji bazowej?
Uzasadnionym wydaje się pogląd, że właściciel nieruchomości, powyżej której oddziaływać będzie wiązka promieni z projektowanej stacji bazowej powinien być również stroną postępowania o pozwolenie na budowę. Krąg stron ustalać należy na podstawie obszaru oddziaływania obiektu - także w aspekcie w jakim jego budowa determinować będzie możliwość przyszłej zabudowy na działkach sąsiednich.
Ustalenie stron postępowania administracyjnego odbywa się na podstawie art. 28 k.p.a., z tym że w odniesieniu do spraw w zakresu pozwoleń na budowę ustawodawca wprowadza regulację szczególną wynikającą z art. 28 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.) - dalej pr. bud., stanowiącego lex specjalis w stosunku do ogólnej regulacji kodeksowej. I tak, stronami tego postępowania są inwestor, oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu. Zgodnie z definicją ustawową zawartą w art. 3 pkt 20 pr. bud. przez obszar oddziaływania obiektu należy rozumieć teren wyznaczony w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie przepisów odrębnych, wprowadzających związane z tym obiektem ograniczenia w zagospodarowaniu tego terenu.
Zgodnie z powyższym, organ administracji architektoniczno-budowlanej zobligowany jest do ustalenia w pierwszej kolejności kręgu stron w postępowaniu zmierzającym do wydania pozwolenia na budowę, co łączy się nierozerwalnie z ustaleniem obszaru oddziaływania inwestycji. Jak orzekł NSA w wyroku z dnia 9 października 2007 r. II OSK 1321/06 "Wyznaczenie obszaru oddziaływania obiektu winno nastąpić, biorąc pod uwagę funkcję, formę, konstrukcję projektowanego obiektu i inne jego cechy charakterystyczne oraz sposób zagospodarowania terenu znajdującego się w otoczeniu projektowanej inwestycji, uwzględniają treść nakazów i zakazów zawartych w przepisach odrębnych".
Koniecznym jest zatem każdorazowe ustalenie przepisów odrębnych, które wprowadzają przewidujące w konkretnej sytuacji ograniczenia w swobodnym korzystaniu z nieruchomości, wprowadzone ze względu na powstanie w sąsiedztwie określonego obiektu budowlanego. Podstawę do uczestnictwa w charakterze strony w postępowaniu zmierzającym do wydania decyzji o pozwoleniu na budowę dają tylko ograniczenia w zagospodarowaniu nieruchomości wynikające z konkretnego przepisu prawa, tylko wówczas bowiem mamy do czynienia z istnieniem interesu prawnego. Ograniczenia, które nie są wynikiem istnienia przepisów prawnych nie dają podstawy do uznania podmiotu za stronę takiego postępowania, ponieważ istnieje wówczas interes faktyczny a nie prawny.
Przepisy właściwe w tej mierze, to przede wszystkim rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.) - dalej r.wt. W myśl § 314 r.w.t. budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi nie może być wzniesiony na obszarach stref, w których występuje przekroczenie dopuszczalnego poziomu oddziaływania pola elektromagnetycznego, określonego w przepisach odrębnych, dotyczących ochrony przed oddziaływaniem pola elektromagnetycznego. Z kolei warunki techniczne jakim powinny odpowiadać telekomunikacyjne obiekty budowlane i ich usytuowanie określone zostały w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 26 października 2005 r.(Dz. U. Nr 219, poz. 1864) - dalej r.w.t.t..o.b.
§ 9 r.w.t.t..o.b. stanowi, że przy określaniu usytuowania antenowych konstrukcji wsporczych należy kierować się względami technologicznymi oraz wymaganiami bezpieczeństwa dotyczącymi w szczególności ochrony przed polem elektromagnetycznym, z uwzględnieniem dopuszczalnych poziomów promieniowania, jakie mogą występować w środowisku. Z kolei zgodnie z § 1 pkt 1 Rozporządzenia z dnia 30 listopada 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymywania tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883) określa, dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych w środowisku, zróżnicowane dla a) terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową, b) miejsc dostępnych dla ludności. W związku z powyższym, obszar oddziaływania projektowanej inwestycji powinien więc być określony z uwzględnieniem miejsc dostępnych dla ludności oraz z uwzględnieniem miejsc, które mogą być zabudowane, a nie tylko tych, które są zabudowane (por. wyrok WSA w Krakowie z dnia 18 września 2009 r. sygn. akt II SA/Kr 736/08).
Warto podkreślić, że zakres emisji pól elektromagnetycznych nie jest jedyną przesłanką ustalania obszaru oddziaływania obiektu, a co a tym idzie kręgu stron w postępowaniu o udzielenie pozwolenia na budowę stacji bazowej telefonii komórkowej. Organy obowiązane są ustalić, czy i w jaki sposób sporna inwestycja będzie w przyszłości oddziaływała na zagospodarowanie działek znajdujących się w jej sąsiedztwie i czy oddziaływanie to może naruszać warunki zagwarantowane właścicielom nieruchomości w przepisach, o których mowa w art. 3 pkt 20, ale i art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. d i art. 5 ust. 1 pkt 9 pr. bud. Ponadto jest w zasadzie oczywistym, że obszar oddziaływania zazwyczaj nie zamyka się w terenie, do którego inwestor posiada prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Kwestia prawa do dysponowania przez inwestora nieruchomością na cele budowlane jest zupełnie odrębna od wyznaczenia obszaru oddziaływania obiektu i istnienie tego prawa nie może mieć znaczenia przy ustalaniu tego obszaru.
W związku z powyższym - nawiązując do przedmiotowego stanu faktycznego należy ustalić, czy odległość obiektu budowlanego około 150 m od stacji bazowej przy jednoczesnej ingerencji fal elektromagnetycznych na pewnej wysokości uzasadnia przyznanie statusu strony jego właścicielowi. W świetle powyższych wywodów, znajdująca się na działce zabudowa nie pozostaje w kolizji z zakresem promieniowania, aczkolwiek mając na względzie cytowane wyżej przepisy techniczno - budowlane, wzniesienie obiektu wyższego (około 20 m), może na tej nieruchomości napotykać trudności ze względu właśnie na powyższe uwarunkowania elektromagnetyczne. Należałoby się zatem jednak opowiedzieć za przyznaniem statusu strony właścicielowi obiektu, nad którym wznosi się wiązka promieni, ponieważ jego nieruchomość - niezależnie od treści planu miejscowego - doznaje ograniczenia w zakresie możliwości inwestycyjnego wykorzystania.
Tomasz Gawroński