Założenia projektu zostały opublikowane w poniedziałek, 4 sierpnia, w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów (UC111). Projektowana ustawa, którą rząd chce przyjąć w pierwszym kwartale 2026 r., jest implementacją unijnej dyrektywy 2024/82. To ona ma umożliwić konsumentom podejmowanie świadomych decyzji o nabywaniu produktów w ramach zrównoważonej konsumpcji.

Dyrektywa wprowadziła ponadto zmiany do dwóch wcześniejszych dyrektyw chroniących konsumentów:

  • dyrektywy 2005/29, zwanej dyrektywą o nieuczciwych praktykach handlowych, implementowanej w ustawie z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, oraz
  • dyrektywy 2011/83  w sprawie praw konsumentów, implementowanej w ustawie z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta.

Dłuższa lista czarnych praktyk handlowych

Jedna ze zmian w dyrektywie 2005/29 polega na rozszerzeniu listy czarnych praktyk handlowych, czyli praktyk uznawanych za nieuczciwe w każdych okolicznościach. W ślad za tym, UOKiK chce rozszerzyć katalog czarnych praktyk w ustawie o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym.

- Jedną z 12 nowych czarnych praktyk rynkowych będzie umieszczanie oznakowania dotyczącego zrównoważonego charakteru, które nie jest oparte na systemie certyfikacji ani nie zostało ustanowione przez organy publiczne – opisuje urząd.

Inną czarną praktyką będzie formułowanie ogólnego twierdzenia dotyczącego ekologiczności, gdy przedsiębiorca nie jest w stanie wykazać uznanej wysokiej efektywności ekologicznej.

- Efektem tej zmiany będzie to, że przedsiębiorca nie będzie mógł używać ogólnych twierdzeń dotyczących ekologiczności typu: przyjazne dla środowiska, eko-przyjazne, zielone, przyjazne dla natury, ekologiczne, poprawne środowiskowo, przyjazne dla klimatu, łagodne dla środowiska, przyjazne pod względem emisji dwutlenku węgla, efektywne energetycznie, biodegradowalne, oparte na surowcach pochodzenia biologicznego lub podobne, które sugerują lub stwarzają wrażenie wysokiej efektywności ekologicznej, jeżeli nie wykaże uznanej wysokiej efektywności ekologicznej – opisuje UOKiK.

Ową efektywność przedsiębiorca powinien wykazać np. zgodnie z przepisami rozporządzenia EU Ecolabel, programami oznakowania ekologicznego EN ISO 14024 typu I bądź innym prawem UE.

Czytaj także: ​Greenwashing, czyli "ekościema". Co na to przepisy polskie i unijne

Rozszerzony katalog praktyk wprowadzających w błąd

UOKiK proponuje także, by za praktyki wprowadzające w błąd uznać:

  1. Reklamowanie nieistotnych korzyści dla konsumentów, które nie wynikają z żadnej cechy produktu lub działalności przedsiębiorcy;
  2. Formułowanie twierdzeń dotyczących osiągnięcia w określonym terminie celu ekologicznego, np. w postaci neutralności klimatycznej, redukcji emisji dwutlenku węgla lub podobnego, w sytuacji gdy przedsiębiorca nie może przedstawić planu realizacji takiego celu.

Z kolei katalog informacji, które mogą być przedmiotem praktyki wprowadzającej w błąd przy prezentacji produktu, zostanie rozszerzony o cechy środowiskowe lub społeczne, aspekty związane z obiegiem zamkniętym, w tym trwałość, możliwość naprawy, zdolność do recyklingu.

Projektodawca zamierza też określić istotne informacje, których pominięcie przy świadczeniu usługi polegającej na porównywaniu produktów może oznaczać, że działanie przedsiębiorcy zostanie uznane za zaniechanie wprowadzające w błąd.

Zmiany w ustawach o prawach konsumenta

Sprzedawca – zarówno w sklepie stacjonarnym, jak i online – będzie musiał przekazać konsumentowi przed zawarciem umowy dodatkowe informacje o:

  • istnieniu prawnego obowiązku zapewnienia zgodności towaru z umową;
  • istnieniu prawnego obowiązku zapewnienia zgodności treści cyfrowych i usług cyfrowych z umową;
  • minimalnym okresie dokonywania aktualizacji towarów z elementami cyfrowymi, treści cyfrowych oraz usług cyfrowych;
  • możliwości i zasadach naprawy.

Obowiązkowe będzie też oznakowanie informujące o udzieleniu przez producenta handlowej gwarancji trwałości, o ile producent jej udziela. 

Dla umów zawieranych na odległość (online) sprzedawca będzie miał ponadto obowiązek przekazać informację o ekologicznych opcjach dostawy towarów.