Senat wykreślił m.in. wprowadzoną w Sejmie poprawkę dotyczącą określania na poziomie krajowym minimalnego współczynnika liczby miejsc postojowych przewidzianych do realizacji w ramach inwestycji mieszkaniowej. Taki współczynnik przewiduje obecnie tzw. specustawa mieszkaniowa (inaczej „lex deweloper”). Rząd planował jednak zrezygnować z regulacji ustawowej i powierzyć określanie wskaźnika samorządom.

Senatorowie usunęli też możliwość dojścia do własności najemców mieszkań zbudowanych w ramach Społecznej Inicjatywy Mieszkaniowej w miastach poniżej 100 tys. mieszkańców.

Wyższy limit wydatków

Nowelizacja zakłada m.in. podwyższenie maksymalnych limitów wydatków budżetu państwa, do wysokości których może zostać zasilony Fundusz Dopłat z przeznaczeniem na program budownictwa socjalnego i komunalnego (BSK), a także program społecznego budownictwa czynszowego (SBC).

Zmiany przewidują przedłużenie aktualnego programu SBC o rok – ostateczny termin na składanie wniosków ma zostać przesunięty z 2024 r. na 2025 r., z jednoczesnym zwiększeniem budżetu programu SBC z 4,5 mld zł do 7 mld zł. Kwota ta ma odpowiadać zgłaszanemu przez inwestorów zapotrzebowaniu na środki zwrotne i pozwolić na równomierny rozwój mieszkalnictwa na wynajem.

Ponadto przewidziany w ustawie maksymalny limit wydatków budżetu państwa przeznaczonych na zasilenie Funduszu Dopłat ma wynieść: w 2026 r. – blisko 6 mld zł, w 2027 r. – 6,86 mld zł, w 2028 r. – 8 mld zł, w 2029 r. – 9 mld zł, a w 2030 r. – 10 mld zł.

Zwiększenie limitów wydatków budżetowych na realizację programu BSK ma umożliwić zwiększenie skali inwestycji w remonty gminnych pustostanów, których – według Narodowego Spisu Powszechnego z 2021 r. – jest ponad 113 tys. Zdaniem resortu rozwoju do 2030 r. do użytkowania będzie mogło zostać przywróconych 75 tys. lokali.

>> Czytaj także: Mieszkania lokatorskiego nie wykupisz na własność

Zmiany w wyodrębnianiu na własność

Proponowanemu zwiększeniu budżetu programu SBC ze strony BGK ma towarzyszyć wzrost wydatków budżetowych na dopłatę do preferencyjnego oprocentowania, o której mowa w ustawie z 1995 r. o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa oraz w ustawie z 2023 r. o pomocy państwa w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe. Ma się to wiązać z koniecznością zmiany maksymalnych limitów wydatków budżetu państwa określonych w przepisach regulujących program SBC.

Nowela przewiduje również przywrócenie przepisów o całkowitym zakazie wyodrębniania na własność lokali wybudowanych w ramach programu SBC oraz wydłużenie z 15 do 25 lat okresu, po jakim mogą zostać wyodrębnione na własność lokale mieszkalne utworzone z wykorzystaniem finansowego wsparcia udzielonego w ramach programu BSK. Po upływie tego okresu ewentualna sprzedaż będzie mogła nastąpić wyłącznie po cenie rynkowej (bez bonifikaty), a uzyskane środki mają być przeznaczane na tworzenie nowego lub modernizację istniejącego mieszkaniowego zasobu gminy.

Nowelizacja zakłada też zmodyfikowaną procedurę kolejkowania wniosków o wsparcie z Funduszu Dopłat. Priorytetowo mają zostać potraktowane wnioski o finansowanie zwrotne inwestycji realizowanych w programie społecznego budownictwa czynszowego (SBC), a także wnioski o wsparcie finansowe inwestycji współfinansowanych ze środków KPO, co ma zapewnić ich wykonanie w przewidzianym terminie, a tym samym zrealizowanie tzw. kamienia milowego wskazanego w KPO.

Ze środków Funduszu Dopłat, w ramach programu BSK, wsparcie ma być również udzielane na inwestycje związane z budową i remontami domów studenckich.