Pod koniec sierpnia 2020 roku Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców wystąpił do prezesa UOKiK z prośbą o wyjaśnienie wątpliwości dotyczących zasad wsparcia udzielanego ze środków pomocowych na przeciwdziałanie skutkom tej sytuacji, w szczególności zasad łączenia i ograniczania udzielonej pomocy tzw. podmiotom powiązanym do wysokości 800 000 euro. Z sygnałów przedsiębiorców, w tym z Polskiej Izby Paliw Płynnych, docierały do niego sygnały, że mają problem z liczeniem limitów pomocy w podmiotach powiązanych i pytali, czy jest szansa, by każda firma mogła ją liczyć oddzielnie. Odpowiedź UOKiK jest jednoznaczna. - Wsparcie z PFR liczy się tylko do limitu 800 tys. euro pomocy udzielonej na walkę ze skutkami epidemii koronowirusa, ale należy sumować pomoc dla wszystkich podmiotów powiązanych - napisał Piotr Pełka, dyrektor departamentu monitorowania pomocy publicznej UOKiK.
Czytaj również: Jak można sprawdzić, ile firma dostała wsparcia z tarczy finansowej czy antykryzysowej >>
Pomoc covidowa do to nie pomoc do minimis
UOKiK podkreśla, że udzielanie przedsiębiorcom w łącznej wysokości do limitu kwoty 800 tys. euro, dotyczy wyłącznie pomocy publicznej rekompensującej negatywne konsekwencje ekonomiczne związane z COVID-19, zatwierdzonej na podstawie sekcji 3.1 Komunikatu Komisji z dnia 19 marca 2020 r. – Tymczasowe ramy środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście trwającej epidemii COVID-19. Jest to pomoc odrębna od pomocy de minimis oraz może być ona z nią łączona bez ograniczeń do maksymalnych limitów tych dwóch rodzajów pomocy. Do limitu 800 tys. euro wlicza się natomiast każdą pomoc wymienioną w sekcji 3.1 Komunikatu Komisji Europejskiej. Z kolei listę środków (programów wsparcia) objętych limitem 800 tys. euro można znaleźć na stronie UOKiK. To oznacza, że do tego limitu nie wlicza się pomocy de minimis (np. wynikającej z przekształcenia prawa użytkowania wieczystego we własność, dotacji unijnych, itp.). I na tym dobre informacje dla przedsiębiorców się kończą.
Powiązania formalne i osobowe mają znaczenie
Jak zaznacza dyr. Pełka, w przeciwieństwie do zasad udzielania pomocy de minimis limit 800 tys. euro pomocy covidowej odnosi się nie do pojedynczego przedsiębiorcy, ale całej grupy podmiotów z nim powiązanych. Zgodnie bowiem z pkt. 22 lit. a) i 23 lit. a) Komunikatu Komisji – Tymczasowe ramy środków pomocy w celu wsparcia gospodarki w kontekście trwającej epidemii COVID-191, łączna kwota pomocy z sekcji 3.1 nie może przekraczać 800 tys. euro (120 tys. euro dla przedsiębiorców z sektorów rybołówstwa i akwakultury oraz 100 tys. euro na na prowadzące działalność w sektorze produkcji podstawowej produktów rolnych).
Badając przysługujący beneficjentowi limit pomocy z sekcji 3.1, należy wziąć pod uwagę wszelką wcześniejszą pomoc z sekcji 3.1 otrzymana przez beneficjenta oraz podmioty z nimi powiązane w rozumieniu art. 3 ust. 3 załącznika 1 do rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 uznającego niektóre kategorie pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 TFUE. Jeśli zaś udzielenie pomocy któremukolwiek z członków grupy skutkowałoby przekroczeniem limitu, pomoc nie może być udzielona lub – jeszcze przed jej przyznaniem - może zostać pomniejszona tak, aby jej wartość mieściła się w dostępnym limicie.
Jak powiązania przekładają się na biznesową praktykę
Jak wyjaśnia UOKiK, bierze się pod uwagę zarówno powiązania formalne, jak i występujące za pośrednictwem osób fizycznych lub grup osób fizycznych działających wspólnie, nie bierze się natomiast pod uwagę relacji partnerstwa. - Do celów unijnych reguł konkurencji przedsiębiorstwem jest każda jednostka wykonująca działalność gospdoarczą niezależnie od jej formy prawnej i sposoby finansowania. Wszystkie podmioty, które są kontrolowane (prawnie lub de facto) przez ten sam podmiot, należy traktować jako jedno przedsiębiorstwo - podkreśla dyr. Pełka. W praktyce, jeśli jedna osoba jest prezesem w dwóch różnych spółkach, to sprawia, że stanowią one podmioty powiązane.
Prezes UOKiK poinformował przy tym, że pomimo prób władz polskich i innych państw członkowskich na etapie konsultacji projektu Komunikatu zawężenia pojęcia przedsiębiorstwa, choćby analogicznie jak w przypadku pomocy de minimis, Komisja nie przychyliła się do bardziej liberalnego podejścia w tym zakresie.
Liczy się wartość nominalna
Co więcej, zgodnie z wyjaśnieniami UOKiK, wszystkie dane liczbowe dotyczące pomocy muszą zostać podane w kwotach brutto, tj. przed odliczeniem podatków lub innych opłat. Do monitorowania limitu bierze się bowiem pod uwagę wartość nominalną danego środka pomocowego, np. dotacji, pożyczki, poręczenia, gwarancji, subwencji finansowej (w przypadku umorzenia części subwencji albo zwrotu pożyczki, wartość pomocy nie podlega korekcie). Oznacza to, że niezależnie od tego, że część pomocy, np. subwencji finansowej czy pożyczki będzie podlegała zwrotowi, do ustalenia przysługującego przedsiębiorcy limitu 800/120/100 tys. euro bierze się pod uwagę pierwotną wartość pomocy, tj. wartość nominalną udzielonej subwencji lub pożyczki.