Obecnie zgodnie z art. 485 par. 3 Kodeksu postępowania cywilnego sąd może wydać nakaz zapłaty, jeżeli bank dochodzi roszczenia na podstawie wyciągu z ksiąg bankowych podpisanego przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banku i opatrzonego pieczęcią banku oraz dowodu doręczenia dłużnikowi pisemnego wezwania do zapłaty. Za sprawą reformy procedury cywilnej paragraf 3 zniknie. Prawnicy nie mają wątpliwości, że powinno to mieć miejsce znacznie wcześniej.
Prawo bankowe swoje, procedura cywilna swoje
- Od przeszło pięciu lat obowiązuje art. 95 ust. 1a Prawa bankowego, który w przypadku postępowań cywilnych nakazuje nie uznawać wyciągów bankowych za dokumenty urzędowe. Mówi on wprost, że moc prawna dokumentów urzędowych nie obowiązuje w postępowaniu cywilnym. Prawdopodobnie ustawodawca zapomniał wówczas o uchyleniu art. 485 par. 3 Kodeksu postępowania cywilnego, który wyciąg bankowy traktuje jako podstawę do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym – tłumaczy Tomasz Konieczny, radca prawny, partner w poznańskiej kancelarii Konieczny, Grzybowski, Polak. Jego zdaniem przepis ten – podobnie jak dawniej obowiązujące przepisy o bankowych tytułach egzekucyjnych (art. 96 i 97 Prawa bankowego) – w uznać należałoby za niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP z podobnych względów, jakie stały za wyeliminowaniem z obrotu prawnego BTE przez Trybunał Konstytucyjny (wyrok TK z 14 kwietnia 2015 r., sygn. akt P 45/12). Z jego obserwacji wynika jednak, że sądy coraz rzadziej wydają na podstawie wyciągów bankowych nakazy zapłaty w postępowaniu nakazowym.
Tysiące spraw w sądach
Według Stowarzyszenia "Stop Bankowemu Bezprawiu", wydawanie nakazu na podstawie ksiąg bankowych ma się jednak dobrze. Z danych wynika, że w pierwszej połowie 2018 r. w sądach wydano ponad 163 tys. nakazów zapłaty dotyczących roszczeń z umów, których jedną ze stron był bank, właśnie na podstawie art. 485 par. 3 kodeksu postępowania cywilnego. Roszczenia banków uwzględniono w ponad 77 proc. przypadkach. Arkadiusz Szcześniak, prezes Stowarzyszenia SBB, dodaje, że projekt nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego w zasadzie wyczerpuje postulaty, dotyczące nakazów zapłaty. Stowarzyszenie apelowało o jego usunięcie art. 485 par. 3 kpc od dawna, wskazując na orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. SBB złożyło nawet we wszystkich klubach parlamentarnych projekt skreślenia art. 485 par. 3 kpc, a także złożyło skargę w Komisji Europejskiej w tej sprawie, apelując o pilne wydanie zabezpieczenia tego przepisu.
Niepełne przepisy przejściowe
Zgodnie z nowelą w sprawach wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia jej w życie nie ma podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym. Z kolei nieprawomocny nakaz zapłaty sąd z urzędu uchyla w całości postanowieniem, po czym rozpoznaje sprawę w dalszym ciągu z pominięciem przepisów o postępowaniu nakazowym, a w przypadku nieprawomocnego wyroku, sprawa wróci do ponownego rozpatrzenia. Stowarzyszenie zwraca uwagę, że nowelizacja nie reguluje kwestii nakazów zapłaty już wydanych, a zdaniem SBB powinna wskazywać, np. wprowadzać np. tryb wznowienia takich spraw. Nowela ma wejść w życie po trzech miesiącach od dnia ogłoszenia, co może nastąpić jeszcze w tym roku. Teraz reforma czeka na pierwsze czytanie w Sejmie.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
